گوانتانامو؛ خیانتی به قربانیان تروریسم و جنایتی علیه زندانیان
خبرگزاری میزان – گوانتانامو، بدنام‌ترین زندان جهان همچنان جای خود را در صدر اخبار حفظ کرده است؛ همان‌طور که نقض حقوق بشر در این زندان در صدر جنایت‌های جاری و پیشین در زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها مانده است.
گوانتانامو کجاست؟
زندان گوانتانامو، در پایگاه نظامی آمریکا در خلیجی به همین نام در کشور کوبا واقع شده است؛ این زندان نخستین بار در ژانویه ۲۰۰۲ (دی ۱۳۸۰) در دوران ریاست جمهوری جورج بوش افتتاح شد.
این زندان مهجور، مقصد متهم‌ها و مظنون‌هایی بود که آمریکا در مسیر ادعایی مبارزه با تروریسم خود پس از حادثه ۱۱ سپتامبر استفاده کرد؛ افرادی که پیش از انتقال به گوانتانامو در سایت‌های مخفی سیا به شدت شکنجه شده بودند.
زندان گوانتانامو در زمان اوج دوران فعالیت خود ۸۰۰ زندانی را در خود جای داده بود.
در سال‌های اخیر شماری از زندانیان گوانتانامو آزاد شدند؛ برخی به کشورهای خود بازگشتند و برخی به دیگر کشور‌ها تبعید شدند.
مرگ زندانی پیشین گوانتانامو
به‌تازگی خبری درباره مرگ عماد حسن، زندانی پیشین گوانتانامو در عمان منتشر شد؛ این زندانی ۴۵ ساله، حدود ۱۳ سال از عمر خود را در گوانتانامو شکنجه شده بود.
عماد حسن پاکستانی که مدت زیادی از دوران حبس خود را در اعتراض به شرایط گوانتانامو در اعتصاب غذا به سر برده بود، در نهایت بر اثر بیماری در عمان درگذشت.
وکیل این زندانی سابق گوانتانامو پس از مرگ وی گفت: او نخستین موکل من در گوانتانامو بود که بار‌ها برایم داستان بازداشتش را تعریف کرد.
لغو موافقت‌نامه با زندانیان گوانتانامو
جدیدترین خبر مربوط به گوانتانامو جمعه گذشته، ۱۲ مرداد ۱۴۰۲ اعلام شد: لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا توافقنامه‌ای را که اوایل هفته گذشته با سه زندانی محبوس در گوانتامو به دست آمده بود، نقض کرد.
این در حالی رخ داد که مذاکرات با زندانی چهارم برای امضای توافق نامه در جریان بود؛ در عین حال، کمیسیون نظامی مربوط سال گذشته متهم پنجم را از نظر روانی برای محاکمه ناتوان اعلام کرد.
یک هیئت پزشکی نظامی به اختلال استرس پس از سانحه و روان‌پریشی متهم پنجم اشاره کرد و آن را با شکنجه و حبس چهار ساله در سلول انفرادی در زندان مخفی سیا پیش از انتقال به گوانتانامو مرتبط دانست.
وزیر دفاع آمریکا اعلام کرد که با توجه به در اختیار داشتن تصمیم‌گیری درباره پذیرش یا رد موافقت‌نامه‌ها، موافقت صورت گرفته با سه زندانی گوانتانامو را رد می‌کند.
براساس توافقنامه یادشده سه زندانی محبوس در گوانتانامو که از آن‌ها به‌عنوان طراح اصلی و عاملان حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ (۲۰ شهریور ۱۳۸۰) یاد می‌شود، به ازای اعتراف به جرم خود، از مجازات اعدام به حبس ابد محکوم می‌شوند؛ این موضوعی بود که در نامه‌های ارسال شده به خانواده‌های ۳ هزار نفر از قربانیان حادثه ۱۱ سپتامبر اعلام شده بود.
به نظر می‌رسد یکی از دلایل اصلی رد موافقت‌نامه یادشده در کنار اعتراض خانواده‌های قربانیان حادثه ۱۱ سپتامبر، موضع سرسختانه جمهوری‌خواهان آمریکایی بود که به شدت دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور دموکرات را به دلیل این توافقنامه سرزنش کردند.
کمیسیون نظامی آمریکا که بر پرونده پنج نفر از متهم‌های حادثه ۱۱ سپتامبر نظارت می‌کند، از سال ۲۰۰۸ در مارپیچ جلسه‌های پیش از محاکمه و دیگر اقدام‌های مقدماتی دادگاه گیر کرده است؛ از جمله چالش‌هایی که کند شدن روند برگزاری دادگاه یادشده را رقم زدند، افشای موضوع شکنجه متهم‌ها در حین بازداشت سیا بوده است.
همین امر سبب شد تا چشم‌انداز محاکمه‌ها و صدور احکام تا حد زیادی به دلیل غیرقابل قبول بودن شواهد مرتبط با شکنجه همچنان نامشخص بمانند.
وکیل شماری از زندانیان تبرئه‌شده گوانتانامو، توافقنامه یادشده را تنها راه‌حل ممکن معضل به بن‌بست رسیده این زندان و پرونده‌های حقوقی ۱۱ سپتامبر خواند و گفت که آستین با لغو توافقنامه به دست آمده در برابر فشار‌های سیاسی تسلیم شد.
گوانتانامو؛ خیانتی آشکار به حقوق بشر
آنچه در گوانتانامو طی بیش از ۲ دهه گذشته و می‌گذرد، خیانتی آشکار به حقوق بشر است.
از زمان تاسیس گوانتانامو تا سال ۲۰۲۳ پای هیچ گزارشگر سازمان مللی به این زندان بدنام نرسیده بود؛ فیونولا نی آئولین، گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل سال گذشته وارد این زندان شد.
وی استفاده از شکنجه را خیانتی به حقوق قربانیان تروریسم و نقض حقوق بشری زندانیانی خواند که ۲ دهه گذشته را در گوانتانامو در بازداشت نامحدود به سر بردند.
شکنجه فقط رویه عملیاتی استاندارد در گوانتانامو نبود، بلکه دلیل وجودی این زندان بدنام بود؛ زندانیان به گوانتانامو منتقل می‌شدند، زیرا این مرکز خارج از حاکمیت قانون بود.
شکنجه‌های صورت گرفته در بازجویی‌ها اکنون دلیلی برای محاکمه متهمان نیستند، زیرا آن‌ها زیر شکنجه اعتراف می‌کردند تا این روند متوقف شود.
- بیشتر بخوانید:
- تحقیقات درباره همکاری انگلیس با سیا در شکنجه زندانیان گوانتانامو
- بیماری روانی مغز متفکر حادثه ۱۱ سپتامبر به دلیل شکنجه‌های سیا
گوانتانامو؛ زندانی که هرگز نباید باز می‌شد
در کنار گروه‌های حقوق بشری و وکلای دادگستری که تاکید دارند زندان گوانتانامو هرگز نباید باز می‌شد، ژنرال آمریکایی که وظیفه راه‌اندازی گوانتانامو را داشت، هم چنین نظری دارد.
او بدون در نظر گرفتن پرونده‌های متعدد درباره رویداد‌ها و روند‌های غیراخلاقی و غیرقانونی در گوانتانامو به سرعت به این نتیجه رسید که بسیاری از زندانیان ارزش اطلاعاتی کمی دارند و شواهد کافی برای ارتباط آن‌ها با جنایت‌های جنگی وجود ندارد؛ از صد‌ها نفری که در آنجا نگهداری می‌شدند، فقط ۱۸ نفر به جرم متهم شده‌اند.
وعده تعطیل کردن گوانتانامو در دولت‌های مختلف آمریکا تکرار می‌شود؛ باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۰۹، قول داد که این مرکز را ظرف یک سال تعطیل کند؛ وعده‌ای که بایدن نیز در رقابت‌های انتخابات ۲۰۲۰ داده بود.
اکنون و در سال ۲۰۲۴ همچنان ۳۰ مرد در گوانتانامو با هزینه سالانه ۱۴ میلیون دلاری در بازداشت هستند.
به گفته ژنرال آمریکایی، گوانتانامو، به‌عنوان لکه ننگی بر پیشانی آمریکا باقی خواهد ماند.
افشاگری‌ها درباره گوانتانامو پایانی ندارند
سال‌ها بود که وکلای زندانیان گوانتانامو از عکس‌های هولناکی سخن می‌گفتند که در سایت‌های سیاه آمریکا گرفته شده بود، اما به دلیل قرار گرفتن در دسته اسناد طبقه‌بندی شده جهان نمی‌توانست آن‌ها را ببیند.
وکلای پرونده ۱۱ سپتامبر به‌تازگی تک عکسی را منتشر کردند که سیا آن را گرفته است؛ در این عکس عمار البلوچی، متولد کویت یکی از زندانیان بدن برهنه لاغر و سوءتغذیه زده خود را در زندانی در خارج از آمریکا در سال ۲۰۰۴ نشان می‌دهد.
وی یکی از پنج مردی بود که به طراحی عملیات منجر به حادثه ۱۱ سپتامبر متهم شده و بدون محکومیت جنایی در بازداشت به سر می‌برد؛ وی در زمان گرفتن عکس ۲۶ ساله بود و محل گرفتن عکس احتمالا زندان مخفی سیا در بخارست رومانی است که در اسناد آمریکایی از آن با عنوان مکان شماره هفت یاد می‌شود؛ شرح گسترده‌ای از شکنجه‌های البلوچی از جمله محرمیت از خواب تا ۸۲ ساعت وجود دارند.
این عکس نخستین تصویر منتشر شده از یک زندانی به‌اصطلاح جنگ علیه تروریسم آمریکا در یک سایت سیاه سیا است.
بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۸، دست‌کم ۱۱۹ مرد مسلمان در این زندان‌های مخفی سیا در سرتاسر جهان پنهان، اسکان داده شدند و مورد بازجویی قرار گرفتند که ۳۹ نفر از آن‌ها در معرض آنچه دولت بوش به‌خوبی آن را «تکنیک‌های بازجویی پیشرفته» می‌نامید، قرار گرفتند.
در سال ۲۰۱۴، دولت آمریکا اعتراف کرد که این اقدام‌ها به منزله شکنجه است؛ در آن زمان باراک اوباما گفت: ما عده‌ای را شکنجه کردیم؛ با وجود این، هنوز کسی در سیا مسئولیت این شکنجه‌ها را به عهده نگرفته است.
سیا حدود ۱۴ هزار عکس از سایت‌های سیاه و بازداشت‌شدگان گرفته است و این عکس‌ها عمدتا تا سال ۲۰۱۵ به دلیل قرار گرفتن در دسته‌بندی محرمانه از دید عموم پنهان بودند.
در عین حال، براساس گزارش‌ها، وزارت دفاع آمریکا به شدت عکاسی در گوانتانامو را محدود می‌کند؛ ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا فقط اجازه انتشار عکس‌های گرفته شده از زندانیان از سوی نمایندگان صلیب سرخ بین‌المللی را می‌دهند که برای خانواده‌های آن‌ها ارسال می‌شود.
خانواده‌ها نیز به نوبه خود آن‌ها را در اختیار وکلای بازداشت‌شدگان قرار می‌دهند که گاهی آن‌ها را در اختیار رسانه‌های خبری قرار می‌دهند.
انتهای پیام/