انتشار یک میلیون عنوان کتاب از پیروزی انقلاب تا کنون

به به نقل از روابط عمومی موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، پیش از ظهر روز جمعه، گری گریوف معاون اول آژانس چاپ و نشر و رسانه‌های گروهی روسیه با سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد دیدار و گفتگو کرد.

در این دیدار که مارتینانف رئیس اداره بین‌الملل این آژانس و همایون امیر زاده هم حضور داشتند، گریوف گفت: نهایت قدردانی خود را از طرف ملت و دولت روسیه از حضور پررنگ شعرا، ادبا و هنرمندان اعلام می‌دارم. این رویداد قدم اول و مهمی در جهت همکاری‌های فیمابین دو کشوردر حوزه‌های فرهنگی و به ویژه چاپ و نشر است. دو کشور در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی ارتباطات خوبی دارند، که با روابط عمیق تر فرهنگی این ارتباطات کامل خواهد شد.

وی افزود: ما از تمام ظرفیت‌های خود برای تعمیق ارتباطات فرهنگی استفاده خواهیم کرد تا شهروندان ایرانی و متقابلاً شهروندان روس بتوانند دو کشور را بهتر بشناسند. تلاش می‌کنیم با مجموعه کارهایی که از این پس در دستور کار قرار خواهد گرفت، زمینه معرفی شاعران معاصر و سایر زمینه‌های علوم سیاسی با ترجمه آثار فارسی به زبان روسی بتوانیم ظرفیت‌های فرهنگی ایران را معرفی کنیم.

در ادامه این دیدار هم سیدعباس صالحی گفت: روابط ایران و روسیه از جنبه‌های تاریخی و اقتصادی در طول ۴ دهه گذشته به ویژه دهه اخیر نسبت به سایر جنبه‌ها رشد قابل توجهی داشته است. در حوزه روابط فرهنگی دو کشور ما حضور در نمایشکاه امسال کتاب مسکو و مهمان ویژه شدن آن را به عنوان یک نقطه عطف در تعمیق تبادلات فرهنگی ارزیابی می‌کنیم و از این پس با توجه به ظرفیت و پذیرش طرفین به پایدار تر شدن روابط فرهنگی می‌اندیشیم.

صالحی با اشاره به ظرفیت‌های حوزه نشر ایران گفت: بعد از انقلاب بیش از یک میلیون کتاب در ایران چاپ شده و سال گذشته بیش از ۷۱ هزار عنوان که ۱۱ هزار عنوان در حوزه ادبیات بوده است منتشر کردیم. این رقم قابل توجه ظرفیت نشر در ایران می‌تواند به مبادلات فرهنگی عمیقی با روسیه منجر شود. مخاطبان ایرانی از قبل توجه خاصی به روسیه و نویسندگان این سرزمین داشتند و در ۳۵ سال گذشته بیش از ۱۷۰۰ عنوان کتاب از زبان روسی به فارسی ترجمه شده است که بخش قابل توجه آن مربوط به حوزه‌های ادبیات است. امروز در ایران بسیاری از کتابخانه‌های حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای و بسیاری از مولفین ایرانی با همتایان خود در روسیه اشنایی کامل دارند و این موضوع فرصت قابل توجهی ایجاد کرده تا فرهنگ دو کشور بر محور کتاب پل مطمئنی در جهت روابط پایه دار فرهنگی ایجاد کند.

وی همچنین اضافه کرد که باید به روابط جدید و پیوسته تر با هدف تعمیق تعاملات فکر کنیم.

صالحی ادامه داد: امسال موضوعی که اتفاق افتاده بیش از آنچه دخالت و اجرای کامل سیاست‌های دولت‌ها باشد، علاقمندی ملت‌ها را به همراه داشته است. ما حضورمان را به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب روسیه را به عنوان یک نقطع عطف فرهنگی نگاه می‌کنیم بر همین اساس در فرصت محدود با استفاده از عناصر مختلف و درگیر کردن ظرفیت‌های خارج از دولت توانستیم این اقدام را با محوریت کتاب در روسیه رقم بزنیم. چندین مجموعه شناسایی و بخشی از کار به آنها واگذار شد.

معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد ادامه داد: گروه نخست دانشگاه‌هایی بود که در امر زبان آموزی مشغول هستند دانشگاه‌های تهران و علامه انتخاب شدند که هم در جلسات مقدماتی حضور داشتند هم امروز در مسکو حضور دارند. گروه دوم برخی از بنیاد فرهنگی بودند که تجربه ایجاد ارتباطات فرهنگی در روسیه داشتند بنیادهایی شبه دولتی و خصوصی مانند بنیاد ایران شناسی، اوراسیا و بعدی. گروه سوم فعالان غرفه جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه روسیه ناشرانی بودند که ی به زبان روسی صاحب اثر بودند و با علاقه داشتند در این زمینه فعالیت‌هایی را به نام خود رقم بزنند. گروه چهارم ادیبان نویسندگان و شاعران و علاقمندان به ترجمه آثار روسی بودند که حضور اثرگذار و معنادار خود را در این رخداد معتبر فرهنگی به اثبات رساندند. گروه پنجم شهرداری تهران بود که به عنوان یکی ارگان اثرگذار فرهنگی و بعنوان یک نهاد عمومی با بهره مندی از صدها کتابخانه و فرهنگسرا و سایر مولفه‌های اثرگذار در این بخش به این فعالیت پیوستند.

همچنین به گفته وی، خبرنگاران متعددی از ایران آمدند تا شاهد این رویداد بزرگ فرهنگی باشند و بتوانند به ثبت و ضبط آن کمک کنند مجموعه‌ای متشکل از ۱۲۰ نفر از گره‌های پیش گفته توانستند این رخداد را به خوبی مدیریت کنند. اگر چه فرص برنامه ریز برای حضور در این نمایشگاه به غلت دیر رسیدن دعوتنامه رسمی محدود بود اما حضور ایران در این رخداد تصادفی و لحظه‌ای نبود.

گریوف گفت: این افتخار برای ماست که هیأتی فرهنگی در این تراز حضور پیدا کردند و تحت تأثیر عمیق حضور ایران قرار گرفتم. طراحان این غرفه به خوبی تصویر ایران زمین که در ذهن فرهنگ شناسان روس سرزمین ایران زمین نقش بسته بود به تصویر کشیدند. بعد از دعوت رسمی از جانب ایران با سرعت کمیته‌های برنامه ریزی خود را تشکیل داده و برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران به عنوان مهمان ویژه اقدام خواهیم کرد. مردم ایران در جامعه روس مورد توجه و علاقه ویژه هشتند. با شنیدن نام ایران کرامت انسانی و پایداری و استقامت این مردم به ذهن می‌رسد. ما از تمام ظرفیت‌های خود برای آشنا شدن جامعه روس با تاریخ و فرهنگ کشور بزرگ و اثرگذار ایران استفاده خواهیم کرد. نمایشگاه کتاب تهران می‌تواند این فرصت را به خوبی برای ما ایجاد کند.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد در ادامه این جلسه گفت: در اسرع وقت دعوت نامه رسمی برای حضور روسیه را ارسال خواهیم کرد تا فرصت کافی برای حضور این کشور در نمایشگاه کتاب تهران فراهم باشد. عنوان حضور ایران در نمایشگاه کتاب را  «ادبیات پل ارتباط ایران و روسیه» قرار دادیم و این عنوان را باید همچنان پویا و زنده نگه داشت. برای اینکه این عنوان همچنان با طراوت بماند لازم است موضوعات مورد علاقه طرفین مرور شود. در پایان این جلسه گریوف یک کتاب عکس روسیه به زبان فارسی به صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد هدیه داد.

در خبری دیگر مربوط به حضور ایران در نمایشگاه کتاب مسکو، نشست «تهران - مسکو؛ سیمای فرهنگی دو پایتخت» برگزار شد. در ابتدای این مراسم سرود ملی جمهوری اسلامی ایران در سالن بیست و هشتمین دوره نمایشگاه کتاب مسکو نواخته شد و آیاتی از قرآن کریم نیز قرائت شد. در ادامه کلیپی با درونمایه معرفی اعتقادات و سنن مردم ایران و شهرهای مختلف ایران به نمایش درآمد. نماهایی از حرم مظهر امام رضا (ع)، مرقد نورانی امام راحل و بارگاه امامزادگان مدفون در ایران، عزاداری‌ها و مناسبت‌ها و آیین‌های مذهبی و دینی، مشاهیر و معماری ایرانی با توجه جدی مخاطبان روس حاضر در غرفه ایران همراه بود.

معرفی دستاوردهای علمی، نماهایی از دانشگاه‌ها، کتابخانه‌ها، موزه‌های مختلف ایران مانند موزه صلح و اماکن فرهنگی مانند سینماها و تماشاخانه‌های تهران، دریاچه شهدای خلیج فارس، باغ موزه دفاع مقدس، راهپیمایی مردم در ۲۲ بهمن، متروی تهران، پارک‌ها و بوستان‌های بزرگ و مجامع ورزشی و تفریحی با ترانه وطن سالار عقیلی باابراز علاقه و تشویق مخاطبان مواجه شد. این کلیپ جذاب با نوای اذان استاد مودن زاده اردبیلی پایان یافت.

محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در این مراسم گفت: امروز جهان بیشتر از هر زمان دیگری از خشونت رنج می‌برد. در این روزگار حضور و فعالیت مشترک دولت‌ها نقش مهم و جدی برای ترویج صلح و دوستی دارد. حقیقتاً فرهنگ هنر را می‌توان مستحکم ترین پل میان ملت‌ها دانست. پلی که قلب‌ها را به هم نزدیک می‌کند. باید توجه داشت یکی از ظرفیت‌های امروز در عرصه بین المللی دیپلماسی شهر ی است.

وی افززود: امروز شهرها و به طور ویژه کلان شهرهایی همچون تهران و مسکو تکلیف ویژه ای برای ترویج صلح و دوستی دارند. به مناسبت حضور جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه کتاب مسکو به عنوان مهمان ویژه مایل هستم پیام صلح و دوستی پایتخت ایران و شهر تهران را به ملت روس تقدیم کنم. پیام صلح و دوستی پیام همیشگی ملت ایران بوده است پس از اسلام مورد تاکید و با پیروزی انقلاب اسلامی رنگی جدی تر به خود گرفت. این پیام امروز با اعزام گروه‌های فرهنگی ایرانی به مسکو تجلی یافته است.

سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در مراسم تهران - مسکو؛ سیمای فرهنگی دو پایتخت پشت تریبون حاضر شد و گفت: برای ما روسیه سرزمین روسیه شناخته شده است گرچه اولین بار باشد به اینجا می‌آییم، اما این شناخت باعث شده این طور تصور کنیم که سال‌هاست در این کشور زندگی کرده ایم.

وی افزود: من به عنوان یک کتابخوان در دوران نوجوانی با ادبیات روسیه انس و الفت جدی ای داشتم. از نوجوانی تقریباً تمام آثار چخوف، تولستوی، گوگول و ... را از دوران نوجوانی خوانده ام با اشک‌های شما گریه کردم و با خنده‌های شما خندیدم. به یاد دارم همیشه در آن سنین با ولع این کتاب‌ها را صبح تا شب در کتابخانه می‌خواندم. دن آرام را بارها و بارها خواندم. یادم هست که برای تماشای فیلم این کتاب بلیط آن را از بازار آزاد خریدم تا به تماشای آن بنشینم. خیلی وقت‌ها با ادبیات روسیه زندگی کردم و هنوز هم با آن عجین هستم. فرزندانم هم تقریباً تمام آثار ادبی روس را خوانده‌اند. آناکارنینا، برادران کارامازوف با ترجمه‌های مختلف بارها در خانه من خوانده شده است و مثل من هم کسانی هستند که با ادبیات روس زندگی کردند و می‌کنند. به مقدار زیادی تنفس فرهنگی و ادبی خودم را مرهون ادبیات روس می‌دانم. بنابراین اگر ابتدای صحبتم گفت که اگرچه کشور شما نیامدم اما کشور غریبی برای من نیست، اغراق نکردم. گویا تک تک خیابان‌ها، کوچه‌ها و آدم‌های این مطنقه را می‌شناسم.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد اضافه کرد: بخش دومی که برای مردم ما جذاب است مقاومت مردم روسیه در برابر تجاوز و سلطه‌گری بود. چه در تهاجم ناپلئون به این منطقه که جنگ و صلح روایت گر آن است و چه در جنگ جهانی دوم. این دو مورد تنها دو دریچه از زوایای موازی دو ملت ما و شما به حساب می‌آید. اتفاقاتی از قبلی حضور ایران در مسکو می‌تواند بیانگر این باشد که می‌توان این دریچه‌های فرهنگی را بازتر و بازتر کرد. این آینده گسترده تر فرهنگی دور از دسترس نیست. از میزبانی شما متشکرم و در انتظا حضور شما در ایران هستم.

یکاترینا از توریست‌هایی که چند سال پیش به ایران سفر کرده بود نیز در این نشست به روایت روزهای حضورش در ایران پرداخت. او در پاسخ به سوال یکی از همشهریان خود که از او پرسید، آیا در ایران مردم فقیر زیاد دیده‌ای؟ گفت: در شهرهای مختلف فقرایی که از من کمک مستقیم بخواهند، ندیدم اما صندوق‌هایی را دیدم که مردم برای کمک به یکدیگر در آن‌ها پول می‌اندازند.