نگاهی به چرخ گردون/ شکست کلیشه آقا ماشالا و بابا پنجعلی با قلم «زیر آسمان شهر»

سال‌ها پیش، رضا عطاران و سعید آقاخانی، آغازگر «زوج هنری موفق» در سریال‌های تلویزیون بودند و با آثاری مثل متهم گریخت، بزنگاه، خانه به دوش و ... مخاطبان ایرانی را ساعت‌ها میخکوب جعبه جادو می‌کردند. 

این روند با همکاری موفقیت‌آمیز محسن تنابنده و احمد مهران‌فر در پایتخت و حتی پژمان جمشیدی و سام درخشانی در سریال پژمان ادامه پیدا کرد و در نسل‌های بعدی هم شاهد بازیگرانی همچون دارا حیایی و کیسان دیباج در ۳ فصل از سریال از سرنوشت بودیم. نمونه این موضوع در سینما هم تکرار شده است که شاید مشهورترین آنها چندین همکاری امین حیایی و محمدرضا گلزار باشد؛ بنابراین به نظر می‌رسد که خلق نقش‌های مکمل و استفاده از بازیگرانی که قابلیت ایفای چنین نقش‌هایی را در قالب زوج هنری دارند، امری متداول، موفق و پذیرش شده در سینما و تلویزیون باشد. 

این شب‌ها سریالی از تلویزیون پخش می‌شود که تلاش دارد با استفاده از همین فرمول، مخاطبان خود را به تماشای یک طنز اجتماعی دعوت کند. سریال «چرخ گردون» با بازی دو بازیگر نام آشنای ایران که نقش یک زوج را در قالب یک رقیب بازی می‌کنند! علیرضا خمسه و حمید لولایی؛ کارنامه هر دو بازیگر، درخشان است و هر کدام توانایی ایفای نقش اصلی را دارند، اما جواد مزدآبادی کارگردان این سریال تلویزیونی ترجیح داده تا این دو هنرمند را کنار هم قرار بدهد؛ تصمیم مهمی که ماجرای چرخ گردون را کمی پیچیده می‌کند.

مزدآبادی اگر چه در فصل قبل سریال، از این زوج رونمایی و تلاش کرد با استفاده از هنرمندی آنها و طراحی یک نقش مکمل برایشان، سریالی پرمخاطب روانه آنتن کند، اما ضعف در فیلمنامه که در خلال سریال کاملا مشهود بود، دست هر دو را برای هنرمندی‌های بیشتر بست. 

با این حال فصل دوم چرخ گردون که چند روزی است روی آنتن می‌رود، اگرچه از آن ضعف‌های جدی در فیلمنامه کمی فاصله گرفته، اما به نظر می‌رسد هنوز راه طولانی برای جلب توجه مخاطبان خود پیش رو دارد. شاید در گذر زمان و حتی در فصل سوم این سریال که ظاهراً در دست ساخت است، این زوج‌سازی به نقطه اوج خود برسد.

البته نباید از این نکته غافل شد که حمید لولایی به دلیل نقش آفرینی ماندگار خود در سریال‌هایی مثل خانه به دوش و زیر آسمان شهر بیشتر با کاراکتر‌هایی مثل «آقا ماشالا» و «عمو خشایار» و همینطور علیرضا خمسه با حضور در سریال پایتخت با کاراکتر «بابا پنجعلی» در خاطرات مردم ماندگار شده است و طبیعی است که گذر از آن کلیشه‌ها کمی زمان بر باشد. به نظر می‌رسد با پیش رفتن سریال و بازی‌های بیشتر این دو بازیگر محبوب در کنار هم، کاراکتر‌های جدیدشان یعنی «کریم آشی» و «غلام عدسی» همانند نقش‌آفرینی‌های قبلی آنان در اذهان مردم ماندگار شود. 

از سویی دیگر باید به انتخاب لوکیشن متفاوت برای سریال چرخ گردون اشاره و آن را تحسین کرد. چرا که این سریال تلویزیونی برخلاف بخش مهمی از دیگر آثار نمایشی تلویزیون که خود را در فضای بسته آپارتمانی محصور کرده‌اند، تلاش کرده از ظرفیت‌های دیگر لوکیشن‌ها نهایت استفاده را ببرد. شاید طراحی چند خرده روایت در همان لوکیشن و درگیر کردن مخاطب با داستان‌های جدید می‌توانست کمک بیشتری به استفاده حداکثری از این لوکیشن فراآپارتمانی بکند. 

سریال «زیر آسمان شهر» را باید یکی از اولین سریال‌های ۹۰ شبی در تلویزیون بدانیم؛ مسیری که در اوایل دهه ۸۰ در تلویزیون آغاز شد و هنرمندانی همچون رضا عطاران، سروش صحت و مهران مدیری با آثاری مثل پاورچین، نقطه‌چین و شب‌های برره برگ جدیدی از سریال‌سازی در تلویزیون را رقم زدند که هنوز هم از آنها به عنوان آثار موفق تلویزیون یاد می‌شود. طبیعی است که ادامه این مسیر در تلویزیون و تلاش برای ساخت سریال‌های اپیزودیک ۹۰ شبی می‌تواند مخاطبان بیشتری را پای جعبه جادو دعوت کند؛ کما اینکه سریال‌های چند ده قسمتی ترکیه‌ای (فارغ از مضمون و محتوای آنها)، حتی مخاطبان فارسی زبان در کشورمان را هم درگیر خود کرده‌اند. 

نکته قابل ذکر در اینجا همکاری نویسنده سریال موفق زیر آسمان شهر با چرخ گردون در فصل جدید آن است؛ این اتفاق می‌تواند منجر به افزایش خلاقیت در فیلمنامه این سریال شود؛ به ویژه آنکه او تجربه سریال‌های ۹۰ قسمتی را دارد و می‌تواند با شناسایی ظرفیت‌های داستانی نهفته در کاراکترها، استفاده از هنری بازیگری حمید لولایی و علیرضا خمسه و همینطور خلق موقعیت‌های جدید به ایجاد جذابیت در داستان چرخ گردون کمک کند.

چنین اتفاقی کمک میکند تا این سریال از محبوبیت بیشتری برخوردار شود و مخاطبان بیشتری آن را تماشا کنند.

در حال حاضر که به نظر می‌رسد ساخت فصل سوم سریال چرخ گردون در قسمت‌های بیشتری در دستور کار قرار دارد، دست اندرکاران تولید این اثر باید با تمرکز بیشتر بر مضمون و سوژه‌های نمایشی که ظرفیت داستان سازی را دارند و همینطور استفاده از تجربیات قبلی سریال سازی ۹۰ قسمتی، فیلمنامه قوی‌تری را آماده کرده تا خاطره خوش سریال‌های پر مخاطب دهه هشتاد را دوباره برای تماشاگران تلویزیون زنده کنند.

انتهای پیام/