ضرورت تدوین چارچوبی قانونی برای حمایت از نویسندگان

رضا جمشیدی در گفت‌وگو با پیرامون لزوم ساماندهی به فعالیت نویسندگان گفت: وجود چالش‌ها و مشکلات متعدد در حرفه نویسندگی نشان می‌دهد رفع موانع و مشکلات حرفه نویسندگی امری مهم و ضروری بوده و لازم است در این زمینه تدابیری کارگشا در نظر گرفته شود.

وی در همین راستا ادامه داد: لازم است تا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی برنامه‌ای به رتبه بندی نویسندگان پرداخته و حمایت‌های خود را از قشر نویسنده با توجه به طبقه بندی و امتیاز بندی انجام شده ارائه کند این وزارتخانه می‌تواند با خرید کتاب از نویسنده آن را به نگارش تشویق و نشان دهد برای فرهنگ و اندیشه قشر فرهیخته جایگاه ویژ‌ه‌ای قائل است.

جمشیدی توجه به نویسندگان را مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: لازم است تا نویسنده در هر شرایط مورد حمایت باشد البته گاهی این حمایت‌ها می‌تواند در قالب احترام اجتماعی به قشر فرهیخته نشان داده شود، زیرا حفظ حرمت برای نویسنده بسیار مهم است و باید به آن توجه شود.

وی به دیگر تسهیلات برای نویسندگان اشاره و بیان کرد: تسهیلات برای چاپ کتاب یکی از بهترین راهکاری‌هایی است که می‌توان به آن اشاره کرد، زیرا با افزایش قیمت کاغذ شرایط برای چاپ کتاب نویسندگان با دشواری‌های فراوانی روبرو شده، گرانی کاغذ حتی بر تیراژ کتاب‌ها تاثیر گذاشته و باعث شده تا این ناشر تنها به تیراژی پایین در چاپ هر نوبت از کتاب اقدام کند و چنانچه کتاب در بازار خوب به فروش رفت به چاپ‌های بعدی از کتاب اقدام نماید، البته این مهم از نظر من به عنوان یک نویسنده اصلا درست نیست و به نوعی همانند یک بی توجهی و اهانت به نویسنده تلقی می‌شود، اما شرایط اقتصادی زمینه را برای این گونه اقدامات فراهم کرده و نمی‌توان به آن اعتراض کرد.

نویسند کتاب «فراتر از جنگ» به نوع قرار داد‌های ناشران اشاره و ابراز کرد: برای چاپ کتاب دو نوع ناشر وجود دارد، دسته‌ای اول ناشران از ارگان‌های دولتی هستند و گروه دیگر نیز ناشران آزاد و یا خصوصی که دستی توانمند در حوزه نشر دارند، اما توجه به حق التالیف هر کتاب موضوعی است که همواره محلی برای کشمکش بین نویسنده و ناشران بوده است.

جمشیدی به قانون‌های نانوشته در حوزه نویسندگی اشاره و ابراز کرد: متاسفانه قانونی‌هایی با اهرم‌های اجرایی مناسب برای دفاع از حقوق نویسنده در نظر گرفته نشده است قانون‌های که بتواند مشکلات نویسندگان را حل و فصل کند، وقتی نویسند‌ه‌ای کتابی را برای چاپ به ناشر می‌‍دهد و قرارداد می‌بندد عموما حق امتیاز کتاب برای او ازبین می‌رود اگرچه در برخی از قرارداد‌ها به حق تالیف در چاپ‌های بعدی نیز اشاره شده، اما عموما ناشر این گزینه و بند را نادیده می‌گیرد و به چاپ‌های بعدی دست زده و حقوقی برای نویسنده در نظر نمی‌گیرد.

وی فعالیت‌های ناشران خصوصی را مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: ناشران خصوصی در مواردی پس از بستن قرارداد تنها ۱۰ تا ۵۰ جلد از کتاب را به نویسنده داده و تنها به این امر بسنده می‌کنند لذا نارضایتی نویسندگان را در بر دارد، البته شرایط نامناسب اقتصادی حتی باعث شده برخی از نویسندگان رفتار‌های ناپسند برخی ناشران را نادیده بگیرند و آن را موضعی عادی دانسته و حاضر شوند کتاب آن‌ها چاپ شود، ولی هزینه‌ای در قبال آن پرداخت نکنند.

جمشیدی وجود چارچوب برای حمایت از حقوق نویسنده را ضروری دانست و تاکید کرد: وجود قانونی که به حمایت از حقوق نویسنده بپردازد بسیار مهم است لذا تدوین چارچوبی که حامی نویسنده باشد و حقوق نویسنده را یادآوری کند بسیار مهم است این مهم نیز با کمک امتیاز بندی و رتبه بندی نویسندگان به خوبی قابل اجرا است.

یک نویسنده کتاب تدبیر در اجرایی کردن حقوق نویسندگان را بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دانست و تاکید کرد: وزارت ارشاد اسلامی به عنوان متولی بخش فرهنگی موظف است تا حقوق نویسندگان را پیگیری و در این زمینه فرهنگ سازی کند اگر هریک از ناشران و نویسندگان حقوق خود را حفظ کنند قطعا شاهد رشد و تعالی فرهنگ کشور خواهیم بود.

جمشیدی عرضه کتاب‌های ایرانی را در سطح جهان عملی مهم و ارزنده دانست و خاطرنشان کرد: کتاب‌های که مولفان ایرانی می‌نویسند آثاری ارزشمند است که توانایی عرضه در سطح جهان را دارد لذا با یک طرفند عملیاتی می‌توان کتاب‌های خوب را ترجمه و در اختیار جامعه جهانی گذاشت این عمل قطعا خوب است و می‌تواند فرهنگ ایرانی را به تمامی در عرصه جهانی معرفی کند، متاسفانه مولفان ایرانی جزیره نشین هستند و آنچه تولید می‌کنند تنها در فضای کشور آن هم به تعدادی اندک منتشر می‌شود و راهی به دنیای جامعه بین الملل ندارد.