تاثیر قرآن کریم در شاهنامه/ایرانیان وامدار سخنان فردوسی هستند
کاظم کامروان شرفشاهی در گفتوگو با پیرامون جایگاه فردوسی در ادبیات ایران گفت: فردوسی یکی از بزرگترین شاعران فارسی گو و سر آمدان شعر و ادبیات فارسی است و تمام ایرانیان وام دار سخنان بزرگ و اثر گذار این شاعر توانمند هستند.
وی در همین راستا ادامه داد: شاهنامه فردوسی اثر بزرگ و بی بدیل فردوسی دارای هویتی اسلامی ایرانی است تا جایی که یکی از ادیبان مصری به نام محمد حسن هیکل در پاسخ به این سئوال که چرا مصر پس از ظهور اسلام هویتش کمرنگ شد بیان کرد: چون ما فردوسی نداشتیم تا بتواند هویت ما را در کنار دین اسلام حفظ کند.
شرفشاهی جایگاه فردوسی در ادبیات فارسی را مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: زبان و ادبیات و فرهنگ ایران مدیون فردوسی است و این امر به خاطر خلق اثری ماندگار همانند شاهنامه میباشد شاهنامه یک اثر ادبی و به عنوان یک شاخص تمدنی برای هر سرزمین محسوب میشود، آثار حماسی موجود در شاهنامه گذشته سرزمین ایران در قالب یک اثر ادبی را بیان کرده از این رو به واسطه شاهنامه یکی از معدود کشورهایی هستیم که دارای چنین گوهر بزرگی در حوزه ادبیات هستیم.
وی پیرامون شاهنامه فردوسی اظهار کرد: شاهنامه به عنوان یکی از آثار ادبی برجسته تراز اول در جهان شناخته میشود و تنها اثری که میتواند در کنار شاهنامه، ایلیاد و ادیسه حماسه سرای بزرگ یونانی تنها اثر دیگری است که شاید بتوان گفت هم سنگ و هم تراز شاهنامه هستند که در جهان وجود دارد، شاهنامه اثری است که سرایش آن ۳۰ سال به طول انجامیده است.
***نکات ارزنده در شاهنامه
نویسنده کتاب «رسول مهر» به ویژگیهای شاهنامه اشاره و بیان کرد: نقاط قوت فراوانی در شاهنامه این اثر ادبی بزرگ وجود دارد علاوه بر پرداختن به ادبیات اطلاعات ارزشمندی را در حوزه تاریخ بیان کرده و دورههای تاریخی ایران زمین را در یک اثر فلسفی و حکمت آمیز مورد بررسی قرار داده است همچنین بکارگیری آیات قرآن کریم نیز در بخشهای مختلف این اثر ادبی ارزنده بسیار مشهود و قابل توجه است، بخشهایی که از روایات و احادیث برگرفته شده مورد توجه بوده و در نوع خود قابل تحسین است.
این نوسینده در ادامه ابراز کرد: هنگامی که فردوسی در شاهنامه خود به این بیت اشاره دارد که: «دل آرام گیرد به یاد خدا» در حقیقت به این آیه قرآن کریم اشاره میکند که «الی به ذکر الله تطمئن القلوب»؛ و یا در بخشی از شاهنامه به این بیت اشاره شده که «زگهواره تا گور دانش بجو» مراد از آن در حقیقت اشاره به روایتی از «پیامبراکرم (ص)» است که تاکید دارد علم را اگرچه در چین است کسب کنید، چنین مواردی در شاهنامه بسیار است و همه اینها بیانگر یک اثر ارزنده و تاریخی بوده که سراسر حکمت و خلاقیت خصوصا در داستان پردازیها است، این داستانها عموما خرد را تکریم و عقلانیت را مورد توجه قرار میدهد و دردهای بشریت را به زبانی شیوا مطرح میکند.
***نقالی های پای ثابت شاهنامه
شرفشاهی جایگاه شاهنامه را در بین جوامع امروز مورد بررسی قرار داد و افزود: یکی از بزرگترین علل عقب ماندگی جامعه امروز در حقیقت دوری ازمطالعه آثار ارزنده ادبی همچون شاهنامه است، عدم شناخت از این اثر ادبی پندآموز و کوتاهی برای معرفی و شناخت آن به جامعه از جمله آسیبهایی است که باید آنرا مورد بررسی قرار داد. درگذشته بیشتر افراد جامعه با شاهنامه آشنا بودند مردم با نشستن پای نقالیها و گوش کردن و توجه به نقالها که در ضمن بیان اشعار شاهنامه تفسیرهایی از این اثر ادبی در اختیار مردم میگذاشتند با این اثر بیشتر آشنا میشدند بدین ترتیب اونس بیشتری بین مردم و شاهنامه وجود داشت، اما در روزگار ما فاصله مردم با شاهنامه بیشتر شده و این عواقب خاص خود را دارد.
***اسطوره سازی
وی اسطوره سازی در سایر کشورهای جهان را مورد بررسی قرار داد و افزود: در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله آمریکا دیده میشود که اسطورههایی میسازند که حتی یک قرن هم پیشینه و سابقه ندارند آنها اسطورههایی مانند بتمن و اسپایدرمن را میسازند و با تبلیغات گسترده و ساخت انواع فیلمها و ویدیوها و حتی کتابهای کامیک این شخصیت آن را به جهان معرفی میکنند و آنقدر این موضوع را فراگیر میکنند که به عنوان یکی از اسباب بازیهای کودکان در میآید، این اسطورههای نوساز نمیتوانند هیچ گاه مانند اسطورههایی که در شاهنامه از آنان نام برده شده باشند.
وس در همین راستا ابراز کرد: علیرغم اینکه بسیاری از اسطورههای ادبیات جهان سر تعظیم در برابر فردوسی پایین آورده و این اثر ادبی بزرگ یعنی شاهنامه را مورد ستایش قرار دادهاند اما متاسفانه این اثر ارزشمند در جامعه ما با برخی بی توجهیها رو به رو شده است ما حتی نتوانستیم آنگونه که شایسته است به معرفی فردوسی و آثار ارزشمند او در شاهنامه بپردازیم اگر هم حرکتی بوده حرکتی جسته و گریخته بوده و نتوانسته به خوبی این شاعر بزرگ و آثارش را به مردم دنیا معرفی کند اگر چه برخی افراد و نهادها هیئت فرهنگی دایعه دار کارهای فرهنگ در سطح جهان هستند، اما همچنان قدم چشمگیری در این زمینه بر نداشته اند.
نویسنده کتاب «بانوی آینه ها» به سایر آثار فردوسی اشاره و ابراز کرد: اثر ادبی دیگری با عنوان «یوسف و زلیخا» منسوب به فردوسی وجود دارد که در قالب یک اثر مثنوی به وجود آمده و شباهتهای فراوانی به شاهنامه دارد.
***قرآن کریم بهترین الگو برای شاهنامه
وی بار دیگر به اثر ارزشمند فردوسی یعنی شاهنامه اشاره و تاکید کرد: در سرایش شاهنامه الگوپذیری از قرآن کریم به خوبی دیده میشود فردوسی از این جنبه نگاهی ویژه به قرآن کریم دارد توجه خاص به شیوه داستان پردازی از قرآن کریم که به عنوان «احسن القصص» شناخته میشود قابل توجه است.
شرفشاهی پیرامون جایگاه فردوسی خاطرنشان کرد: نکته دیگری که نباید از آن غافل ماند این است که فردوسی شخصیتی بوده که مطالعات عمیقی داشته و احاطه و تسلط ویژهای به احادیث و روایتها داشته او شاعری شیعی است از این رو نیز نباید به آثار این شاعر بزرگ بی توجه ماند.