«اگر مرد بودم» روایتی عجیب از زندگی همسر شهید

- کتاب «اگر مرد بودم» نوشته ندا حبیبی، زندگینامه داستانی طاهره صادق بیگی همسر شهید ولی​الله محمدبیگی است که به تازگی از سوی انتشارات سوره مهر به بازار عرضه شده​ است.

نویسنده در این اثر می‏​کوشد روایت همسر شهید را بن‏​مایه کار خود قرار دهد. بنابراین، بر روایت‏​های مستند و عینی از زندگی راوی تأکید دارد. در عین حال، وی قصد دارد داستان زندگی یک زن قهرمان با یک جانباز ایثارگر را با ذوق و قلم خویش به تصویر بکشد؛ بدون اینکه به اصل واقعیت خدشه وارد کند یا از کیفیت آن بکاهد. ویژگی این دست آثار محدود نماندن در اصل روایت راوی و عبور از خاطره‏محوری است.

نتیجة گفت‏وگو‌های فراوان در مدت دو سال، حین روابطی نزدیک و صمیمانه با خانوادة شهید، احساس مثبت همسر شهید را به محتوای کتاب انتقال داد و باعث شد در نگارش کتاب یک خط روایی مشخص برای هر فصل تشکیل شود.

اثری که در مقابل خواننده قرار دارد، در سه فصل تدوین شده است. هر فصل شامل دوره‏ای از وقایعِ مرتبط است که براساس آن فصل‏ها تغییر می‏کند. عناوین انتخابی در هر ماجرا، براساس مفهوم آن، مصرعی از دیوان حافظ است که حس و حالِ فضا و قهرمانان داستان را بیان می‏کند و هم‏زمان در انتقال احساس به خواننده نقش فراخوری دارد.

شخصیت اصلی کتاب بانویی قوی، معتقد، و عاشق به نام طاهره صادق‏بیگی است؛ زنی متفاوت که هنوز هم با همسر جانباز و شهیدش زندگی و حضورش را در کنار خود احساس می‏کند. این ماجرای عاشقانه با تمام اضطراب‏های وصل و هجرانش نوشته شد تا باور کنیم و بدانیم که بر روی این کرة خاکی انسان‏هایی نفس‏ می‏کشند و زندگی می‏کنند که احساسی فراتر از عشق‏های زمینی را درک کرده‏اند.

به طور معمول، به کار بردن دیالوگ‏های اضافه و پرداختن به جزئیات با قوة خیال و توسط نیروی تخیل است که با هدف پیوستگی و انسجام دادن به متن انجام شده است تا با پنهان داشتن حفره‏ها و جا‌های خالی احتمالی در بدنة روایت، آن را از درون مصونیت بخشد و از بیرون با ایجاد جذابیت لازم برای خواننده، روایت را قوام دهد.

در نتیجة این فرایند، اندازة «داستان واقعه» از ابعاد زمانی، مکانی، و صحنه از محدودة «اظهارات راوی» خارج می‏شود. مبادرت به این کار البته واجد خطا و اشکال نیست؛ مشروط به اینکه نویسنده آن را از دارندة خاطره و خوانندگان محترم پنهان نکند، بلکه در آغاز مطلب را با ایشان در میان بگذارد.

بازی با افعال حال و گذشته، علاوه بر ایجاد تعلیق، ذهن مخاطب را به چالش می‏کشد و این ابهامات و درگیری‏ها جاذبه‏ای برای ادامة مطالعة کتاب در او به وجود می‏ آورد.

در این کتاب تلاش شده است، با استفاده از ابزار تخیل و توصیفات عمیق احساسی، گفته‏های همسر شهید جذاب‏تر و روایت زندگی او از بیانی خشک و صرف گزارش‏گونه دور شود.