سعی کردم در نگارش «تبخال» از قضاوت آدم‌ها بپرهیزم/ تقویم گویا برای آشنایی با گوشه‌ای از تحولات سال ۵۷
احسان غدیری نویسنده و طنزپرداز و برگزیده جشنواره سراسری طنز مكتوب است. وی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی درباره «تبخال» توضیحاتی را ارائه کرده است.
میزان_ایده نگارش «تبخال» چطور شکل گرفت؟
برای یکی از اقوام مادری اتفاقی رخ داده بود که باعث شکل‌گیری ایده اولیه داستان شد.
در حقیقت این کتاب روایتی از رویدادی واقعی است که با تخیل نویسنده همراه شده است.
میزان_چقدر زمان صرف شد؟
تقریبا 8 ماه برای نگارش داستان «تبخال» وقت گذاشتم.
میزان_کدام بخش از این کتاب برگرفته از واقعیت است؟
یکی از اقوام در بیمارستان امام رضا مشهد حضور داشت و حادثه‌ای را که در آنجا روی داد را از نزدیک مشاهده کرده بود و من نیز همان را بر اساس واقعیت در کتاب جای دادم. بخشی از فراز و نشیب‌های انقلاب در این داستان در همین جغرافیا می‌گذرد.
میزان_«تبخال» چگونه اثری است؟
من در «تبخال» اتفاقات سال 97 را از نگاه کسی که در بطن این جریان قرار گرفته و متحمل ظلم‌هایی شده بازگو کرده‌ام. در این اثر همچنین سعی کرده‌ام که کتاب جوان‌پسند باشد و مخاطب بتواند به عنوان تقویم گویا با گوشه‌ای از تحولات سال 57 آشنایی پیدا کند.
میزان_برای برقراری ارتباط با نسل امروز که فضای جنگ را ندیده و این برهه از تاریخ را به واسطه فیلم و کتاب تجربه کرده، چه کاری انجام دادید؟
من به سبک پست مدرن علاقه زیادی دارم و همیشه سعی می‌کنم تا داستان‌هایم در این فضا باشد بنابراین همواره به جنبه‌های فانتزی کار هم توجه می‌کنم.
این کتاب نثر ساده و روانی دارد تا مخاطب امروز هم بتواند به راحتی آن را مطالعه کند و با وقایع زمان انقلاب آشنا شود.
میزان_آیا نگاهتان در این کتاب پرداختن به وقایعی بوده که برای یک مبارز روی داده است؟
نه، اصلا چنین سعیی نداشتم. من نمی‌خواستم تمام کار ماجرای مبارز انقلابی باشد بلکه به شکل خیلی فانتزی به ابعاد مختلف زندگی قهرمان داستان هم پرداخته‌ام.
برای مثال در بخشی از کتاب به علاقه این شخصیت به یک خانم اشاره می‌کنم و حتی به علاقه‌مندی‌اش به حرفه ماهیگیری بیشتر تمرکز کردم.
میزان_از نظر خودتان «تبخال» از نگاه مخاطب چه اثری است؟
خواندن این کتاب برای مخاطب بسیار مفرح است و به نظر خودم با توجه به بازخوردها این کتاب توانسته توجه مخاطب را جلب کند.
میزان_شما از نویسندگان خراسانی هستید. چرا در این کتاب برای جذابیت بیشتر داستان از گویش محلی و بومی این خطه از کشور استفاده نکردید؟
من معمولا کتاب‌هایم را به زبان محاوره می‌نویسم چراکه فکر می‌کنم مخاطب این کتاب از هر قشری می‌تواند باشد. ضمن اینکه قهرمان داستان اهل پایتخت است و خانواده‌اش گیلانی هستند بنابراین استفاده از زبان خراسانی چندان سنخیتی با محتوای اثر نداشت.
میزان_در چاپ این کتاب با ممیزی هم مواجه شدید؟
بله، بخش‌هایی از کتاب شامل ممیزی شده بود. حذفیات بیشتر در کلمات بود.
میزان_این کتاب به نوعی نارضایتی فردی را از رژیم شاهنشاهی مطرح می‌کند. چقدر به مسائل این فرد پرداخته‌اید و برای آن فضاسازی کرده‌اید؟
واقعه انقلاب حقیقتی است که روی داده و مردم آن زمان به این نتیجه رسیده‌اند که باید تغییر و تحولی در سیستم حکومتی ایجاد شود. من هم در نگارش این کتاب سعی کردم از دید کسی که آن فضا را تجربه کرده رویدادی واقعی را نقل قول کنم.
این کتاب بیانگر اتفاقات واپسین روزهای سال ۵۷ است. من هم سعی کردم هر آنچه بوده را به رشته تحریر در آورم.
میزان_عنوان «تبخال» را بر چه اساسی برای این کتاب انتخاب کردید؟
در داستان حتی یکبار هم واژه تبخال استفاده نشده است ولی حال و هوای قهرمان داستان را داشته باشد و آن دلهره‌ای که همیشه با او همراه است را نشان دهد. اصطلاح تبخال زدن از استرس در خواب و رویا و بر اثر ترس برای افراد روی می‌دهد و با توجه به اینکه قهرمان داستان، شخصیتی متوهم است و همیشه استرس دارد فکر کردم این واژه را به عنوان اسم کتاب انتخاب کنم.
میزان_به نظرتان آثار حوزه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد؟
معتقدم ادبیات داستانی در حوزه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی نباید خیلی رنگ و بوی تکرار و کلیشه داشته باشد یا با قلم خشک باعث بی‌رغبتی مخاطب به خواندن کتاب شود.
من به عنوان نویسنده جوان دوست دارم پست مدرن بنویسم و در کتاب‌هایم از قضاوت اجتناب کنم.
میزان_آیا در «تبخال» هم از قضاوت‌ها دوری کردید؟
بله، من سعی کردم در این کتاب هم از قضاوت اجتناب کنم و به این موضوع نپردازم که فلان شخص یا فلام مسئول خوب بوده یا بد بوده بلکه می‌خواستم واقعیت را بازتاب دهم. اگر بخواهیم درباره زمان کنونی هم کتابی بنویسم شاید باز قضاوتی نداشته باشم و بیشتر درباره حال و هوای مردم بنویسم.