باید‌ها و نباید‌ها در بازار رمز ارز/ برای جلوگیری از نابودی سرمایه در بازار رمز ارز‌ها چه باید کرد؟ / روش شکایت و پیگیری کلاهبرداری در حوزه رمز ارز‌ها

رمز ارز‌ها به عنوان یکی از نوآوری‌های مهم در حوزه فناوری مالی، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران، دولت‌ها و کاربران را به خود جلب کرده‌اند. این دارایی‌های دیجیتال که بر پایه فناوری بلاک‌چین عمل می‌کنند، امکان انجام تراکنش‌های امن، سریع و غیرمتمرکز را فراهم می‌آورند.

حسین جوانمرد یکی از قضات دادگستری استان آذربایجان شرقی در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری میزان قرار داده است به بررسی رمز ارزها، ویژگی‌های آنان و جرایم مرتبط با رمز ارزها پرداخته است. 

در این یادداشت آمده است: 

رمز ارز‌ها (Cryptocurrencies) نوعی دارایی دیجیتال هستند که از فناوری بلاک‌چین برای تراکنش‌های امن و غیرمتمرکز استفاده می‌کنند. معروف‌ترین رمز ارز بیت‌کوین (BTC) است، اما هزاران ارز دیجیتال دیگر مانند اتریوم (ETH)، ریپل (XRP)، بایننس کوین (BNB) و … نیز وجود دارند.

رمز ارز‌ها با هدف تمرکززدایی، امنیت بالا و کاهش هزینه‌های تراکنش ایجاد شده‌اند و در صنایع مختلف از جمله سرمایه‌گذاری، تجارت، قرارداد‌های هوشمند و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) کاربرد دارند.

در واقع رمز ارز (Cryptocurrency) یک نوع دارایی دیجیتال است که از فناوری رمزنگاری (Cryptography) برای تأمین امنیت، کنترل تولید واحد‌های جدید و تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌کند. این دارایی‌ها روی فناوری بلاک چین اجرا می‌شوند و معمولاً غیرمتمرکز هستند، یعنی تحت کنترل یک نهاد یا دولت خاص قرار ندارند.

ویژگی‌های اصلی رمز ارز‌ها

۱- دیجیتالی بودن: رمز ارز‌ها به‌صورت کاملاً دیجیتالی وجود دارند و هیچ معادل فیزیکی مانند سکه یا اسکناس ندارند.
۲- غیرمتمرکز بودن: برخلاف ارز‌های سنتی که توسط بانک‌های مرکزی کنترل می‌شوند، اکثر رمز ارز‌ها بدون واسطه و به‌صورت غیرمتمرکز کار می‌کنند.
۳- امنیت بالا: تراکنش‌های رمز ارز‌ها با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری پیچیده ایمن‌سازی می‌شوند.
۴- بدون نیاز به واسطه: کاربران می‌توانند به‌صورت مستقیم و بدون نیاز به بانک یا مؤسسه مالی تراکنش انجام دهند.
۵- تغییرناپذیری: اطلاعات تراکنش‌ها در بلاک چین ذخیره شده و قابل حذف یا تغییر نیستند.
۶- شفافیت: هر کسی می‌تواند تراکنش‌ها را در بلاک چین مشاهده کند، اما اطلاعات شخصی کاربران محفوظ می‌ماند.

انواع رمز ارز‌ها

۱. رمز ارز‌های پرداختی: مانند بیت کوین (BTC) که برای انجام تراکنش‌های مالی استفاده می‌شوند.
۲. رمز ارز‌های پلتفرمی: مانند اتریوم (ETH) که امکان اجرای قرارداد‌های هوشمند و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) را فراهم می‌کنند.
۳. رمز ارز‌های پایدار (Stablecoins): مانند تتر (USDT) که قیمت آنها به یک دارایی ثابت مانند دلار وابسته است.
۴. توکن‌های کاربردی (Utility Tokens): مانند BNB و UNI که در پلتفرم‌های خاص برای پرداخت هزینه‌ها و خدمات استفاده می‌شوند.

مزایا و معایب رمز ارز‌ها

مزایا:

 • کاهش هزینه‌های تراکنش
 • سرعت بالا در انتقال پول
 • حذف واسطه‌ها
 • دسترسی جهانی

معایب:

 • نوسانات شدید قیمت
 • استفاده در فعالیت‌های غیرقانونی
 • مسائل امنیتی و خطر هک شدن
 • چالش‌های قانونی و نظارتی

بر این اساس؛ رمز ارز‌ها یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های مالی قرن ۲۱ هستند که با استفاده از فناوری بلاک چین، امنیت بالا و حذف واسطه‌ها را ممکن می‌سازند. این دارایی‌ها مزایا و چالش‌های خود را دارند و برای سرمایه‌گذاری یا استفاده از آنها نیاز به دانش و بررسی دقیق وجود دارد.

بلاک چین چیست؟

بلاک چین (Blockchain) یک فناوری دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger Technology - DLT) است که اطلاعات را به صورت زنجیره‌ای از بلوک‌ها (Blocks) ذخیره می‌کند. این فناوری به گونه‌ای طراحی شده که شفاف، غیرمتمرکز و تغییرناپذیر باشد. در واقع بلاک چین یک فناوری نوآورانه است که به افزایش امنیت، شفافیت و حذف واسطه‌ها کمک می‌کند. این فناوری نه‌تنها در حوزه رمزارزها، بلکه در صنایع مختلف نیز کاربرد‌های گسترده‌ای دارد.

ویژگی‌های کلیدی بلاک چین

۱- غیرمتمرکز: برخلاف بانک‌ها و سیستم‌های سنتی، هیچ نهاد مرکزی کنترل بلاک چین را در اختیار ندارد.
۲- امنیت بالا: استفاده از رمزنگاری پیشرفته باعث می‌شود که اطلاعات در بلاک چین ایمن باشند.
۳- شفافیت: هر کسی می‌تواند اطلاعات تراکنش‌ها را مشاهده کند، اما امکان تغییر آنها وجود ندارد.
۴- تغییرناپذیری: داده‌های ذخیره‌شده در بلاک چین قابل حذف یا ویرایش نیستند.

آسیب‌ها و چالش‌های بازار رمز ارز‌ها

۱. نوسانات شدید قیمت: یکی از مهم‌ترین مشکلات بازار کریپتوکارنسی نوسان بالای قیمت‌ها است. این موضوع باعث می‌شود سرمایه‌گذاران دچار ضرر‌های سنگین شوند. برخلاف بازار‌های سنتی، ارز‌های دیجیتال فاقد قوانین نظارتی سخت‌گیرانه هستند، که این امر به نوسان شدید قیمت‌ها دامن می‌زند.

۲. کلاهبرداری و پروژه‌های اسکم: بسیاری از پروژه‌های رمز ارزی بدون پشتوانه علمی و اقتصادی راه‌اندازی می‌شوند. طرح‌های پانزی، ICO‌های نامعتبر و کلاهبرداری‌های صرافی‌های نامعتبر از جمله مشکلات این بازار هستند. در برخی از پروژه‌ها سرمایه کاربران را جذب کرده و سپس ناپدید می‌شوند و چون این صاحبان حساب‌ها ناشناس و غیرقابل رهگیری هستند عملا امکان شناسایی این کلاهبرداران وجود ندارد.

۳. امنیت و هک شدن کیف پول‌ها و صرافی‌ها: با وجود امنیت بالای بلاک‌چین، بسیاری از کیف پول‌های دیجیتال و صرافی‌های متمرکز در برابر هک و حملات سایبری آسیب‌پذیر هستند. حملات هکری باعث از بین رفتن سرمایه کاربران و کاهش اعتماد به این بازار می‌شود.

۴. عدم شفافیت و نبود قوانین نظارتی مشخص: بازار رمز ارز‌ها در بسیاری از کشور‌ها هنوز چارچوب قانونی مشخصی ندارد. برخی دولت‌ها هنوز در مورد قانونی یا غیرقانونی بودن معاملات کریپتوکارنسی‌ها تصمیم‌گیری نکرده‌اند، که باعث سردرگمی کاربران و سرمایه‌گذاران شده است.

۵. دستکاری قیمت توسط نهنگ‌ها: «نهنگ‌ها» سرمایه‌گذارانی با حجم بالای سرمایه هستند که با خرید و فروش‌های بزرگ می‌توانند قیمت رمز ارز‌ها را به صورت مصنوعی دستکاری کنند. این موضوع باعث نوسانات شدید و از دست رفتن سرمایه معامله‌گران خرد می‌شود.

۶. مشکلات مقیاس‌پذیری و کارمزد‌های بالا: برخی از بلاک‌چین‌ها مانند بیت‌کوین و اتریوم هنگام افزایش تعداد تراکنش‌ها دچار مشکل مقیاس‌پذیری می‌شوند. کارمزد‌های بالا و زمان پردازش کند باعث کاهش کارایی این شبکه‌ها می‌شود، هرچند پروژه‌هایی مانند لایه دوم اتریوم (ETH ۲.۰) و شبکه لایتنینگ بیت‌کوین برای حل این مشکل در حال توسعه هستند.

۷. تأثیرات زیست‌محیطی: استخراج رمز ارز‌هایی مانند بیت‌کوین نیازمند قدرت پردازشی بالا و مصرف انرژی زیاد است. این موضوع باعث نگرانی‌های زیست‌محیطی شده و برخی کشور‌ها مانند چین، استخراج رمز ارز را ممنوع کرده‌اند.

بر این اساس؛ برای سرمایه‌گذاری در بازار رمز ارزها، نیاز به آگاهی، مدیریت ریسک و تحقیق کافی وجود دارد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.

ویژگی‌های رمز ارز‌ها که باعث سوءاستفاده و کلاهبرداری می‌شوند

رمز ارز‌ها با وجود مزایای زیادی مانند تمرکززدایی، امنیت بالا و ناشناس بودن، برخی ویژگی‌هایی دارند که مورد سوءاستفاده کلاهبرداران قرار می‌گیرند. در ادامه، مهم‌ترین این ویژگی‌ها را بررسی می‌کنیم:

۱. ناشناس بودن و عدم امکان ردیابی کامل: یکی از ویژگی‌های مهم بسیاری از رمز ارزها، ناشناس بودن کاربران است. در حالی که تراکنش‌ها روی بلاک چین قابل مشاهده هستند، اما اطلاعات هویتی افراد فاش نمی‌شود. این موضوع باعث می‌شود کلاهبرداران بتوانند بدون فاش شدن هویتشان، پول‌های سرقتی را جابه‌جا کنند. مثال: استفاده از رمز ارز‌هایی مانند مونرو (XMR) یا زی‌کش (ZEC) که دارای ویژگی‌های حریم خصوصی قوی هستند، برای پول‌شویی و فعالیت‌های غیرقانونی.

۲. عدم نیاز به واسطه (غیرمتمرکز بودن): در سیستم‌های مالی سنتی، بانک‌ها و مؤسسات مالی به‌عنوان واسطه عمل می‌کنند و در صورت مشاهده تراکنش‌های مشکوک، می‌توانند آنها را مسدود کنند. اما در بازار رمز ارزها، به دلیل غیرمتمرکز بودن، هیچ نهاد متمرکزی برای نظارت بر تراکنش‌ها وجود ندارد. در نتیجه اگر کسی قربانی کلاهبرداری شود، امکان بازگرداندن پول از طریق بانک یا نهاد قانونی وجود ندارد.

۳. غیرقابل بازگشت بودن تراکنش‌ها: یکی از ویژگی‌های کلیدی بلاک چین، تغییرناپذیری تراکنش‌ها است. این یعنی پس از انجام یک تراکنش، دیگر امکان لغو یا برگشت آن وجود ندارد. بنابراین کلاهبرداران می‌توانند پس از دریافت پول، بدون ارائه خدمات یا محصول، ناپدید شوند و قربانیان هیچ راهی برای پس گرفتن دارایی خود نخواهند داشت. به عنوان مثال فروشگاه‌هایی جعلی وجود دارند که در ازای دریافت رمز ارز، محصولی ارسال نمی‌کنند.

۴. نوسانات شدید قیمت: قیمت رمز ارز‌ها می‌تواند در چند دقیقه چندین درصد تغییر کند. همین نوسانات شدید، فرصت‌هایی برای کلاهبرداران ایجاد می‌کند. در این رابطه افراد سودجو با تبلیغات گسترده، قیمت یک رمز ارز ناشناخته را بالا می‌برند و وقتی سرمایه‌گذاران جدید وارد می‌شوند، دارایی‌های خود را فروخته و باعث سقوط شدید قیمت می‌شوند. برخی صرافی‌های غیرمعتبر نیز با تبلیغات جذاب، کاربران را به سرمایه‌گذاری روی رمز ارز‌های تقلبی تشویق می‌کنند و با افت ارزش این رمز ارزها سرمایه سرمایه‌گذاران بر باد می‌رود.

۵. عدم وجود قوانین نظارتی مشخص: در بسیاری از کشورها، قوانین شفاف و دقیقی برای بازار رمز ارز‌ها وجود ندارد. همین موضوع باعث شده که کلاهبرداران بتوانند  با وعده‌های سود بالا، سرمایه‌گذاران را فریب دهند یا توکن‌های جعلی و بی‌ارزش ایجاد کنند یا صرافی‌های بدون مجوز راه‌اندازی کنند و پول کاربران را سرقت کنند. به عنوان مثال پروژه‌های کلاهبرداری مانند طرح‌های پانزی (Ponzi Schemes) که سرمایه افراد جدید را گرفته و به عنوان سود به سرمایه‌گذاران قبلی پرداخت می‌کنند، تا زمانی که دیگر نتوانند پرداخت را ادامه دهند و ناگهان ناپدید شوند.

۶. امکان هک شدن کیف پول‌ها و صرافی‌ها: با وجود امنیت بالای بلاک چین، کیف پول‌های دیجیتال و صرافی‌ها در برابر حملات هکری آسیب‌پذیر هستند. برخی از مشکلات رایج شامل:

 • حملات فیشینگ (Phishing): کلاهبرداران با ارسال ایمیل‌ها و پیام‌های جعلی، اطلاعات ورود کاربران را سرقت می‌کنند.
 • بدافزار‌ها: برخی بدافزار‌ها می‌توانند کلید خصوصی کیف پول‌ها را سرقت کنند.
 • هک صرافی‌های متمرکز: صرافی‌های بدون امنیت کافی ممکن است هک شوند و دارایی کاربران از بین برود.

۷. آسان بودن ایجاد توکن‌های جعلی: امروزه هر کسی می‌تواند با چند خط کدنویسی، یک توکن جدید در شبکه‌هایی مانند اتریوم (ERC-۲۰) یا بایننس اسمارت چین (BSC) ایجاد کند. این ویژگی باعث شده که افراد سودجو توکن‌های بی‌ارزش بسازند و با تبلیغات دروغین، مردم را به خرید آنها ترغیب کنند.

۸. قرارداد‌های هوشمند ناامن و آسیب‌پذیر: قرارداد‌های هوشمند، برنامه‌هایی هستند که روی بلاک چین اجرا می‌شوند و در صورت وجود اشکالات امنیتی، ممکن است مورد سوءاستفاده قرار بگیرند.

برای جلوگیری از نابودی سرمایه در بازار رمز ارزها چه باید بکنیم؟

سرمایه گذاران باید دقت داشته باشند که از منابع معتبر برای سرمایه‌گذاری استفاده کنند و در مورد پروژه‌ها و صرافی‌ها تحقیقات کافی انجام دهند. از کیف پول‌های امن و روش‌های احراز هویت چندمرحله‌ای استفاده کنند. هیچ‌گاه فریب وعده‌های سود نجومی را نخورند. اگر پروژه‌ای وعده سود‌های نجومی یا بدون ریسک می‌دهد، احتمال کلاهبرداری بالاست. همچنین مردم باید با دانش و آگاهی کافی درباره رمز ارزها و بازار آنها وارد این عرصه شوند. هیچ‌وقت کلید خصوصی کیف پول خود را با کسی به اشتراک نگذارند.

نحوه پیشگیری و تدابیر لازم برای جلوگیری از کلاهبرداری در بازار رمز ارز‌ها

۱. انجام تحقیقات قبل از سرمایه‌گذاری: قبل از سرمایه‌گذاری در هر پروژه رمز ارزی، حتماً تحقیقات کامل انجام دهید. مواردی که باید بررسی کنید:

الف) وب‌سایت و وایت‌پیپر (Whitepaper): پروژه‌های معتبر معمولاً وب‌سایت حرفه‌ای و وایت‌پیپر شفاف دارند که جزئیات فنی و اقتصادی پروژه را توضیح می‌دهد.
ب) تیم توسعه‌دهنده: بررسی کنید که تیم پروژه واقعی است و هویت مشخصی دارند.
پ) بررسی جامعه و شبکه‌های اجتماعی: پروژه‌هایی که جامعه کاربری فعال و شفاف دارند، معمولاً قابل اعتمادتر هستند.
ت) بررسی لیست شدن در صرافی‌های معتبر: رمز ارز‌های معتبر در صرافی‌های معروف مانند Binance، Coinbase و Kraken لیست می‌شوند.
ث) بررسی قرارداد هوشمند و امنیت پروژه: با استفاده از سایت‌هایی مانند Etherscan و BscScan می‌توانید اطلاعات قرارداد توکن را بررسی کنید.

۲. استفاده از صرافی‌ها و کیف پول‌های معتبر: یکی از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری، صرافی‌های نامعتبر و کیف پول‌های جعلی است. برای جلوگیری از این مشکل:

الف) فقط در صرافی‌های معتبر و دارای مجوز ثبت‌نام کنید.
ب) از کیف پول‌های رسمی و شناخته‌شده استفاده کنید. 
ت) آدرس سایت رسمی صرافی‌ها را همیشه بررسی کنید تا دچار حملات فیشینگ نشوید.

۳. جلوگیری از فریب وعده‌های سود نجومی: بسیاری از طرح‌های کلاهبرداری با وعده‌های سود‌های غیرواقعی افراد را فریب می‌دهند. اگر پروژه‌ای فقط از طریق جذب زیرمجموعه سود پرداخت می‌کند، احتمالاً یک طرح پانزی است. برخی افراد سودجو، قیمت یک رمز ارز ناشناخته را بالا می‌برند و پس از جذب سرمایه‌گذاران جدید، ناگهان دارایی‌های خود را فروخته و باعث سقوط قیمت می‌شوند. همیشه روی پروژه‌های با سابقه و معتبر سرمایه‌گذاری کنید.

۴. مراقبت از حملات فیشینگ و بدافزار‌ها: حملات فیشینگ و بدافزار‌ها یکی از روش‌های سرقت رمز ارز‌ها هستند. برای جلوگیری از این حملات:

الف) همیشه از وب‌سایت رسمی کیف پول یا صرافی استفاده کنید.
ب) از ایمیل‌ها و پیام‌های مشکوک که از شما اطلاعات ورود می‌خواهند، دوری کنید.
پ) برای ورود به حساب‌های خود، از احراز هویت دو مرحله‌ای (۲FA) استفاده کنید.
ت) کیف پول نرم‌افزاری خود را فقط از منابع رسمی دانلود کنید.
ث) یک آنتی‌ویروس معتبر روی دستگاه خود نصب کنید.

۵. بررسی امنیت قرارداد‌های هوشمند و پروژه‌های دیفای (DeFi). برای این کار دقت داشته باشید که:

الف) از پلتفرم‌های معتبر برای سرمایه‌گذاری در DeFi استفاده کنید.
ب) پروژه‌هایی که کد قرارداد هوشمند آنها ممیزی نشده است، می‌توانند آسیب‌پذیر باشند. می‌توانید از وب‌سایت‌های معتبر برای بررسی امنیت قرارداد‌ها استفاده کنید.
پ) از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید و ناشناخته که هنوز بررسی امنیتی ندارند، خودداری کنید.

بسیاری از پروژه‌های کلاهبرداری DeFi، در ابتدا سود‌های خوبی ارائه می‌دهند ولی ناگهان توسعه‌دهندگان سرمایه‌ها را سرقت می‌کنند.

۶. کنترل و مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری: هیچ‌وقت تمام سرمایه خود را در یک پروژه یا رمز ارز قرار ندهید. فقط مقدار پولی را سرمایه‌گذاری کنید که در صورت از دست دادن، مشکلی برای شما ایجاد نکند. به‌جای دنبال کردن تبلیغات، تحلیل بنیادی و تکنیکال پروژه‌ها را یاد بگیرید و از استراتژی‌های مدیریت ریسک مانند تعیین حد ضرر (Stop Loss) استفاده کنید. نکته مهم آنکه؛ در سرمایه‌گذاری دقت داشته باشید همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید و همیشه سرمایه خود را در چندین دارایی متنوع تقسیم کنید.

۷. آشنایی با قوانین و مقررات کشور: برخی کشور‌ها مقررات خاصی برای رمز ارز‌ها دارند. قبل از سرمایه‌گذاری، بررسی کنید که آیا فعالیت شما در چارچوب قانونی قرار دارد یا خیر و در صورت مواجهه با کلاهبرداری، از نهاد‌های قضایی یا پلیس فتا کمک بگیرید.

روش شکایت و پیگیری کلاهبرداری در حوزه رمز ارز‌ها در مراجع قضایی و سایر مراجع

با توجه به عدم نظارت قانونی شفاف در بسیاری از کشور‌ها بر بازار رمز ارزها، پیگیری کلاهبرداری‌های مربوط به آن چالش‌های خاصی دارد. بااین‌حال، اگر درگیر کلاهبرداری، سرقت رمز ارز یا سایر جرایم مرتبط شده‌اید، می‌توانید با ارائه مستندات قوی و مراجعه به مراجع قضایی و پلیس فتا، اقدامات لازم را برای پیگیری انجام دهید.

قبل از شکایت، باید تمامی شواهد و مدارک مربوط به کلاهبرداری را جمع‌آوری کنید. این موارد شامل رسید تراکنش‌ها (TXID یا هش تراکنش از بلاک چین)، اسکرین‌شات مکالمات (چت با کلاهبردار در پیام‌رسان‌ها)، تصاویر و اسناد مربوط به تبلیغات و وعده‌های داده‌شده، لینک سایت، شبکه‌های اجتماعی و اطلاعات تماس پروژه کلاهبرداری و شماره حساب، کیف پول دیجیتال و آدرس‌های مرتبط با آن می‌شود.

در ایران، جرایم اینترنتی و کلاهبرداری‌های مرتبط با رمز ارز‌ها را پلیس فتا (فتنا) بررسی می‌کند.

مراحل شکایت در پلیس فتا

 ۱. مراجعه به سایت پلیس فتا (www.cyberpolice.ir) و ثبت گزارش اولیه.
 ۲. حضور در یکی از دفاتر پلیس فتا همراه با مدارک و مستندات.
 ۳. تنظیم شکایت و ثبت پرونده در دادسرای جرایم رایانه‌ای.
 ۴. پیگیری پرونده از طریق دستگاه قضایی و پلیس فتا.

در دادسرا چه اتفاقی می‌افتد؟

 پس از تشکیل پرونده، موضوع شکایت شما به دادسرا ارسال می‌شود و دادستان بررسی می‌کند که آیا جرم قابل پیگیری است یا خیر. در صورت قابل پیگیری بودن، پرونده به کارشناسان جرایم سایبری و پلیس فتا ارجاع داده می‌شود. اگر کلاهبردار شناسایی شود، حکم توقیف حساب‌های مرتبط یا دستگیری صادر می‌شود. اگر تراکنش از طریق یک صرافی ایرانی انجام شده باشد، احتمال ردیابی و بازگرداندن پول بیشتر است، اما اگر از صرافی‌های خارجی استفاده کرده باشید، ممکن است پیگیری دشوارتر باشد. در صورت استفاده از صرافی ایرانی به پشتیبانی صرافی اطلاع دهید تا حساب کلاهبردار مسدود شود. برخی صرافی‌ها، حساب‌های مرتبط با کلاهبرداری را بلاک می‌کنند.

استفاده از خدمات ردیابی تراکنش‌های رمز ارزی

اگر مقدار زیادی رمز ارز از دست داده‌اید، می‌توانید از شرکت‌های امنیت سایبری برای ردیابی دارایی‌های سرقت‌شده استفاده کنید. این خدمات رایگان نیستند و معمولاً برای پرونده‌های بزرگ (سرقت‌های چند هزار دلاری) استفاده می‌شوند.

نتیجه اینکه؛ در بازار پر تب و تاب رمز ارزها همیشه قبل از سرمایه‌گذاری، تحقیق کنید و از کیف پول‌ها و صرافی‌های معتبر استفاده کنید و اگر درگیر کلاهبرداری شده‌اید، هرچه سریع‌تر مدارک خود را آماده کرده و اقدام به شکایت از طریق پلیس فتا و دادسرای جرایم رایانه‌ای کنید.

انتهای پیام/