کشورهای غربی، حقوق بشر را فدای منافع نامشروع خود کرده‌اند/ دلارهای عربستان دهان سازمان‌های بین المللی را بسته است/ بازداشت دانش‌آموزان در فرانسه‌ای که خود را مهد دموکراسی می‌داند
احمد مومنی‌راد استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه حقوقی و قضایی در رابطه با وضعیت حقوق بشر در دنیا و نقش آن در صلح و آرامش جهانی اظهار کرد: پس از دو جنگ خانمان سوز اول و دوم جهانی قرار بر این شد که دیگر جنگی اتفاق نیفتد و روسای کشور‌ها آمدند و در یک نشست عمومی اسنادی را در حوزه حقوق بین‌الملل به بشر وضع کردند.
وی گفت: در این نشست تصمیم گرفته شد که کشورهای عضو متعهد به اجرا تعهدات باشند و لذا برای اینکه حقوق بشر حمایت شود، شناخته و ترویج و اجرا شود نهاد‌هایی شکل گرفت.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: آنچه که اکنون در این مقطع تاریخی شاهدش هستیم این است که علیرغم تلاشی که کشورهای مختلف برای اینکه حقوق بشر به نحو مناسبی اجرا شود و برای گسترش صلح انجام دادند، اما برخی کشور‌ها بر اساس منافع عمدتا نامشروع خود به گونه‌ای رفتار کرده و می‌کنند که حقوق بشر در محاق قرار گرفته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: برخی از کشورهای سلطه گر علیرغم تعهداتی که در اسناد بین المللی در کنوانسیون‌ها و در معاهدات پذیرفتند، اما تلاششان در راستای منافع نامشروع خود بوده است و در نتیجه اکنون وضعیت حقوق بشر در برخی از نقاط جهان دچار وضعیت اسفباری است و ما در اجرا شاهد نقض حقوق بشر در ابعاد مختلف هستیم.
وی ادامه داد: جدای از اینکه اعضای شورای امنیت به ویژه کشورهای عضو دائم شورای امنیت که مسئولیت صلح بین‌المللی و امنیت بین‌المللی را دارند سایر کشور‌ها هم متعهد هستند که بر اساس تعهداتی که دارند به گسترش صلح و امنیت کمک کنند. این امر جدای از برخی از قواعد حقوق بشری است که در زمره قواعد عامره قرار می‌گیرد.
مومنی‌راد خاطرنشان کرد: لذا اینکه کشوری بیاید ادعا کند که مثلا فلان ماده از حقوق بشر یا فلان معاهده را امضا نکرده و متعهد به امضای آن نیستم در حقوق بنیادین بشر پذیرفتنی نیست، یعنی قواعد عامره حقوق بشر در برخی زمینه‌ها از جمله حقوق بنیادین این اقتدار را دارد که کشور‌ها ملزم به رعایت آن باشند.
این استاد دانشگاه افزود:، اما اکنون قدرت‌های بزرگ دنیا به دنبال اهداف در دنیا خاصی هستند و برای رسیدن به آن اهداف به گونه‌ای عمل می‌کنند که حقوق بشر امروز ما دچار وضعیت اسفبار کنونی شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: اگر شما به دهه‌های قبل نگاه‌کنید می‌بینید در آفریقا نسل کشی‌های متعدد و جنگ‌های داخلی فراوان قومی شکل گرفته است یا در آسیا نقض حقوق بنیادین بشر به کرات دیده شده است، همچنین در امریکای لاتین و در اقیانوسیه و در اروپا ما می‌بینیم که به تناسب حقوق بشر وضعیت مناسبی ندارد.
مومنی‌راد گفت: وقوع جنگ‌های متعدد که عمدتا بر اساس سیاست‌های نادرست کشور‌ها می‌باشد باعث شده که حقوق بشر دوستانه که باید در حین جنگ رعایت بشود رعایت نگردد.
وی به وضعیت حقوق بشر در اروپا هم اشاره کرد و گفت: اروپایی که خود را داعیه دار حقوق بشر و دموکراسی و آزادی می‌داند، اما می‌بینیم در همین اروپا جنگ خونین بالکان رخ میدهد و یا نقض حقوق بشر مسلمانان در هرزگوین اتفاق می‌افتد. این اتفاق در قرن ۵ و ۶ میلادی که دوره قرون وسطی بود اتفاق نیفتاده بلکه در قرن ۲۱ اتفاق افتاده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: بغیر از این موارد جنگ‌های متعدد دیگری توسط قدرت‌های بزرگ رخ داده که با هدف رسیدن به اهداف نامشروعی مثل فروش اسلحه و حاکمیت بر کشور‌ها بوده است.
مومنی‌راد به وضعیت منطقه خاورمیانه هم پرداخت و گفت: اکنون وضعیتی که بر منطقه ما حاکم است را ببینید، ما جنگ یمن را داریم، جنگ سوریه و اوضاع نابسامان بحرین را داریم و قبل‌تر هم بحران عراق و افغانستان را داشتیم. موضوع فلسطین هم که سال‌های سال است که زخم چرکینی بر حقوق بشر است. به طوری که در این قضیه نقض مداوم، مسمتر، سیستماتیک و بنیادین حقوق بشر توسط یک رژیم جعلیرخ میدهد، اما در مقابل این همه نقض حقوق بشر فقط سکوت قدرت‌های بزرگ و نهادهای بین المللی و سازمان ملل که متولی اصلی صلح و امنیت است را شاهد هستیم.
این استاد دانشگاه افزود: همه این‌ها ما را به این نتیجه می‌رساند که حقوق بشر در جای خود یک حوزه تئوری و فکری و فلسفی دارد و یک حوزه اجرا. اما در حوزه عملیات ما می‌بینیم که متاسفانه وضعیت مناسب نیست و حقوق بشر دچار سیطره سیاست، ثروت و قدرت شده و این سیطره حقوق بشر را دچار ضعف و سستی کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: قدرت‌های بزرگ در یک توافق نانوشته انسان‌ها را به دو دسته انسان‌های درجه یک و درجه دو تقسیم کرده اند. یعنی زمانی که مردم آفریقایی، آسیا، آمریکاری لاتین کشته می‌شوند هیچ اتفاقی در دنیا نمی‌افتد، اما زمانی که یک آمریکایی یا اروپایی دچار مشکل مثل خراش کوچک می‌افتد همه نهادهای بین المللی و قدرت‌های بزرگ صدایش به هوا می‌رود.
وی تصریح کرد: لذا برخورد قدرت‌های بزرگ با اصل حقوق بشر یک برخورد دوگانه است، اگر فرد انسان است مسلمانان میانماری با دیگری نباید فرق داشته باشد یا فرض کنید افغانی‌ها، عراقی‌ها، سوری‌ها، یمنی‌ها و بحرینی‌ها هم انسان هستند، ولی این‌ها اصلا دیده نمی‌شوند. از منظر منافع نامشروع آمریکا و قدرت‌های غربی انسان‌ها به این دو دسته‌ای که بیان شد تقسیم شده اند.
وی افزود: اگر بخواهم یک مقدار ملموس‌تر اشاره کنم باید پرسید چرا جنگ یمن اتفاق افتاد و این همه انسان بی گناه کشته و آواره و مجروح شدند و اکنون از تغذیه مناسب محروم و در معرض مرگ هستند؟ در پاسخ باید گفت: سیاست‌های اشتباه یک دولت با حمایت دول غربی بخاطر دلار باعث شده حقوق بشر کنار زده شود.
این استاد دانشگاه به نقش عربستان در نقض حقوق بشر اشاره کرد و گفت: متاسفانه دلارهای نفتی عربستان سعودی دهان همه را بسته است، از سازمان ملل گرفته تا نهادهای نظارتی و کشورهای بزرگ، قدرت‌های حاکم همه و همه. این وضعیت حقوق بشر در دوره ماست. البته از طرفی تلاش انسان‌های مقاوم در مقابل ظلم و کفر را می‌بینیم که طبیعتا این مقاومت باعث شده که خداوند هم نصرت کند و پیروزی‌هایی بدست آید.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در رابطه با آینده حقوق بشر هم گفت: به لحاظ اسناد و مدارک ما معاهدات و کنوانسیون‌ها و نهادهای مهمی در راستای حمایت از حقوق بشر داریم. همچنین تلاش‌های زیادی هم در این راستا توسط کشورهای مختلف صورت گرفته است، اما این تلاش‌ها کافی نیست؛ لذا چیزی که اکنون ما شاهدش هستیم با آنچه که باید باشد بسیار فاصله معنادار دارد.
وی به تهاجم آمریکا و دول غربی به کشور ایران به بهانه نقض حقوق بشر هم اشاره کرد و گفت: یکی از بهانه‌هایی که قدرت‌های غربی علیه ما مطرح می‌کنند موضوع حقوق بشر است. مثلا یک حادثه کوچک در کشور ما بسیار بزرگ جلوه داده میشود، ولی اگر شبیه آن حادثه در جای دیگری اتفاق بیافتد و شدیدتر هم باشد کسی عکس العملی نشان نمی‌دهد.
این استاد دانشگاه به جنبش موسوم به جلیقه زرد‌ها در فرانسه هم اشاره کرد و گفت: اکنون جریان جلیقه زرد‌ها در فرانسه جنبشی است که علیه سرمایه داری و با هدف رسیدن به عدالت شکل گرفته است، اما فرانسه که خود را مهد آزادی و دموکراسی می‌داند به نحو بسیار بدی با مردم برخورد می‌کند، حتی تعدادی از مردم و دانش آموزان و دانشجویان هم کشته و دستگیر شده و تعداد زیادی هم مجروح شده اند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد:، اما اگر در حکومت‌های ناهمسو با غرب اتفاقی این چنین یا حتی بسیار کوچکتر از این اتفاق رخ دهد این کشورهای زورگو این رخداد را به منزله این می‌گیرند که مردم خواهان تغییر نظام هستند. مثلا در سوریه همین اتفاق افتادف یعنی قبل از این که بحران سوریه شکل بگیرد مردم اعتراض‌هایی داشتند و تعدادی به خیابان آمدند و تظاهرات کردند و برخورد پلیس هم باعث شد که تعدادی کشته شوند.
وی توضیح داد: همین فرانسه‌ای که اکنون وضعش اینگونه نابسامان است نسبت به آن اتفاق سوریه موضع گرفته و گفت که بشار اسد رئیس جمهور سوریه باید از قدرت کنار برود. یعنی با این موضوع به نحو غرض ورزانه‌ای برخورد شد. حتی در سال‌های اخیر در آمریکا جنبش ضد سرمایه‌داری داشتیم که به جنبش ۹۹ درصدی موسوم است. در آنجا معترضین علیه نظام حاکم شورش کردند، اما دولت اصلا با آن‌ها مدارا نکرد.
مومنی راد خاطرنشان کرد: اکنون ترامپ به عنوان یک نماد از حاکمان غربی فقط و فقط منافع نامشروع خود را می‌بینید. به طوری که بدون هیچ واهمه‌ای از شورای حقوق بشر خارج میشود، از تعهدات دوگانه و چندگانه که قبلا پذیرفته بود خارج میشود، از برجام خارج میشود، از یونسکو خارج میشود و جوابگوی کسی هم نیست. چرا این اتفاق می‌افتد؟ چون برخی اوقات دراین مجامع آرا به ضرر او صادر میشود. یعنی معتقد است من محور هستم و فقط و فقط منافع من مهم است.
وی در پایان گفت: اکنون حقوق بشر در وضعیت بسیار بدی است، اما اراده خدا بر این است که صالحان حاکم بر زمین شوند و در تقابل جدی و همه جانبه حق و باطل انشاالله حق پیروز میشود.