هنر عارفانه در مسجد شکل می‌گیرد

به گزارش گروه فرهنگی ، حبیب‌الله صادقی هنرمند نقاش و مدرس دانشگاه در پاسخ به اینکه نسبت مسجد و هنر چیست، گفت: همان قدر که ما به آغوش خانواده از لحاظ عاطفی نیاز داریم، قطعاً مسجد نیز به عنوان یک خانه روحانی و معنوی، بخشی از متن زندگی و نگاه ما محسوب می شود. ممکن است ما از کنار مسجد گذر کنیم اما زندگی ما پیوسته با آوای قرآن، اذان، محراب و مفاهیم رحمانی و دلی ما مسلمانان در این مکان مقدس پیوند می‌خورد.

وی در ادامه بیان کرد: در تاریخ هم می بینیم که در فضای دینی و قرآنی، مسجد همان جایی است که به عنوان اولین عنصر بیرونی دین اسلام توسط پیامبر (ص) ساخته می شود تا این سازه عاطفی و درونی در آن شکل بگیرد.

عضو پیوسته فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: من فکر می کنم که شاید مسجد مهمترین رکن رکین زندگی ماست و همان قدر که به پاکی خانه شخصی مان اهمیت می دهیم و باید با مسجد هم همینگونه رفتار کنیم. حتی در روایت آمده است که گرچه مکان ثابتی را برای اقامه نماز در منزل در نظر می گیرید اما گر فردی به تناوب در هر گوشه از خانه خود نماز بگذارد، از آن نقطه پاسخ عاطفی دریافت می کند، بنابراین مسجد به عنوان جایی که مکان تشرع، رکوع و محل تجمع و وحدت بخش مسلمانانی که با شعار و قبله ای واحد به نیایش می پردازند، نیز اینگونه است. مسجد، یک خانه سیاسی، روحانی، فرهنگی و الهی و جامع الاطرافی است.

صادقی با بیان اینکه ایرانی‌ها زود اسلام آوردند، گفت: همانطور که شهید مطهری در کتاب «خدمات متقابل ایران و اسلام» ذکر کرده اند ایرانیان که مردمی خداجو و موحد بودند عاشقانه پیام پیامبر را پذیرفتند و اسلام آورند و پس از آن همه اندیشه ورزان و هنرمندان ایرانی‌ که کار کاربردی می کردند نیز خیلی زود دست بکار شدند و در برترین شکل ممکن، مساجد زیبا طراحی و معماری کردند و به تزئینات آن پرداختند. به گونه ای گه معماران ایرانی در این زمینه بسیار تاثیرگذار بودند و هنرمندان ایرانی از دیرباز این شعف و تعالی الهی را با زیبایی در این خانه خدا تصویر کردند و همین سبب شد که رابطه مردمی که در این مکان حضور می یافتند نیز بهشتی و ملکوتی و مینوی باشد.

این استاد دانشگاه در ادامه اظهار داشت: هنرمند ایرانی به دلیل اینکه در قلب و ذهن خودش در پی یافتن یک جهان متعالی با خاستگاهی خوب و کشف زاویه ای زیبا از جهان مینوی ومثالی است، بهترین جایی ممکن که می توانست این معنا را شناسایی کند مسجد است و به همین دلیل رابطه هنرمند و مسجد، یک رابطه عقلی، عاشقانه، شاعرانه، زیبایی شناسانه و معنادار است.

دبیر کل چهارمین جشنواره جهانی هنر مقاومت در ادامه تصریح کرد: همانطور که نوعی هنر متعالی، عارفانه، شاعرانه و عاشقانه‌ای در مسجد شکل می گیرد، هنر اجتماعی و انقلاب اسلامی هم در مسجد شکل گرفت. هنرمندان ما با به تصویر درآوردن محراب و مردمی در یک وجه به سوی خدا ایستاده بودند سعی کردند فرمان الهی را در آثار هنریشان به نمایش درآورند.  بنابراین مسجد ملجاء و مرجعی محسوب می شود هنرمند هنر اجتماعی و انقلابیش را از این خانه می آموزد. 

این هنرمند نقاش و گرافیست که تجربه ای هم در روزنامه نگاری دارد، افزود: معماری مسجد شاه کار است. بهترین مساجد دنیا همچون گنبد سلطانیه زنجان را ببینید در یک مربع ذیل این گنبد (سقف مسجد) کلمه علی هزار بار نقش بسته که هیچ کدام شبیه هم نیست! یعنی این یک مدل دیداری است. حتی کلیسای بزرگ سانتا ماریو دلپیوره که در اسپانیا قرار دارد جزء به جزئش را از مساجد ما الهام گرفته است و نکته جالب این است که در طی جنگ هایی که در طول تاریخ بین مسلمانان و دیگران در می گرفت در صورتی که مسجدی به اشغال دشمنان در می آمد به سختی می توانستند کاربری آن را تغییر دهند اما در حالت معکوس مسلمانان با گذاشتن یک محراب و یک نشان ساده فضایی را که در اختیار گرفته بودند به سرعت می توانستند به یک مسجد تبدیل کنند.

صادقی با تاکید بر دوستی و آشتی آشکار همه مذاهب، در ادامه اظهار کرد:  متاسفانه این جنگ های تلخی که بین مذاهب بوجود می امد خیلی اشتباه بود و همه ابنا بشر تفکر رو به تفکر توحیدی دارند. حضرت مسیح (ع)، حضرت موسی(ع) و پیامبر عظیم الشان ما (ص) و همه پیامبران آسمانی برادرانی هستند که به یک وجه الهی توجه می کنند. 

این هنرمند انقلابی افزود: همه این شیطنتها و بداخلاقی های تلخی که به نام دین بوجود می آید خیلی تلخ است و آخرین شکل آن که در قالب «داعش» بروز کرده، متاسفانه دامن اسلام نازنین و پاکیزه را گرفته تفکر مزموم و مخوف و پیچیده ای است که صهیونیست ها در کالبد و پوشش دین حنیف و نورانی اسلام راه انداخته اند و امیدواریم که این غیرت وحی و قرآن و فرزندان مسجد پیروز ان‌شاءالله بتوانند بر دشمن نفسشان و دشمنی که آمده تا به دین توهین کند پیروز شوند و همه جهان زیر بیرق حضرت حجت (عج) در صلح و در مسجد با قبله ای واحدی که به روی خدا است به صلح و آرامش برسند.

صادقی در پایان گفت: مساجد به دلیل حضور قرآن و نماز، نورانی و پاک هستند و ما به عنوان یک مسلمان موظفیم همچنان که برای پاکیزگی بقاع متبرکه اقدام می‌کنیم، به طور ویژه برای غبارروبی و پاکیزگی مساجد حضور پیدا کنیم تا ان‌شاءالله که غباری بر تارک ذهنمان ننشیند.