استقبال مخاطبان از برنامههای آنلاین کتابخانهها در دوران کرونا/تلاش برای افزایش سرانه مطالعه
محمد هادی ناصری طاهری در گفتوگو با میزان پیرامون فعالیتهای کتابخانهها در زمان کرونا و پس از آن نیز گفت: با شروع کرونا بسیاری از فعالیتها با محدودیتهای جدی روبرو شد و یکی از حوزههایی که بیشترین محدودیت شامل آن شده کتابخانههای عمومی بود.
وی در همین راستا ادامه داد: افتخار ما این است که در زمان محدودیتهای به اجرا گذاشته شده تلاش کردیم تا وظایف و فعالیتهای خود را به بهترین شکل ایفا کنیم لذا به اقتضای کرونا تلاش کردیم تا فعالیتهای جدیدی را برای خود تعریف کرده و آن را به مرحله اجرا بگذاریم از سوی دیگر از آنجا که به لحاظ فیزیکی کتابخانهها تعطیل بود و بحث به امانت دادن کتابها نیز خود زمینه انتقال ویروس را به دنبال داشت، اجرای برنامههایی به صورت آنلاین و مجازی را در دستور کار قرار دادیم تا ارتباط مخاطبان با کتابخانهها به طور کامل قطع نشود و این ارتباط همچنان ادامه پیدا کند.
طاهری به زمان اعمال برنامههای اجرایی اشاره و تصریح کرد: در پایان سال ۹۸ و با همکاری چند تن از همکاران به تولید محتوا در فضای مجازی برای رده سنی کودک و نوجوان پرداختیم لذا به همین منظور فعالیتهایی همانند کتابخوانی، آموزش کاردستی و معرفی کتاب را در دستور کار قرار داده و آنان را برای مخاطبان در فضای مجازی به اشتراک گذاشتیم این فعالیتها پیش از گستردگی بیماری کرونا و اعمال محدودیتها در کتابخانهها به صورت کلاسها حضوری برگزار میشد، اما با شکل گیری کرونا به صورت مجازی به مخاطبان ارائه شد.
وی بیان کرد: کارگاههای جانبی همواره مقولههایی بودند که بیشترین راهبرد را در پر کردن اوقات فراغت برای ردههای سنی مختلف و حتی بزرگسالان داشتند، اما از سال ۹۸ و با اعمال شدید محدودیتها و در پیش گرفتن برنامهها و سازو کارها به صورت مجازی و آنلاین به اجرا گذاشته شد و در سال ۹۹ که محدودیتها تا حدود زیادی تثبیت شده بود برای ایجاد تنوع اقدام به یک کار خلاقانه کردیم که البته بازخوردهای خوبی داشت؛ اجرای مدرسه دانایی بر اساس ظرفیتهایی که در فضای مجازی وجود دارد آن هم در بستر الکترونیک با توجه به سرفصلهای احصا شده و استاندارد از سوی کتابخانهها برای کودکان دورههای سنی مختلف به اجرا گذاشته شد نکته قابل توجه در این برنامهها این بود که تنها مختص منطقه جغرافیایی خاصی نبود لذا تمامی مخاطبین در کل کشور میتوانستند از آن استفاده کنند.
مدیر کل کتابخانههای عمومی استان تهران به ویژگیهای برنامههای به اجرا گذاشته شده در دوران کرونا اشاره و بیان کرد: برنامههای مدرسه دانایی در سه دوره به صورت مجزا برگزار شده و هر دوره تلاش کرده تا نقایص موجود را نسبت به دوره قبل برطرف کند لذا در این زمینه رشد قابل توجهی داشتیم این برنامه در برگیری حضوری ۱۰ هزار نفر را در کارنامه خود دارد که البته در پاییز سال گذشته پایان یافت و موفقیت این برنامه سبب شده است که دوره جدید مدرسه دانایی به زودی بار دیگر برای مخاطبان در فضای مجازی به اجرا گذاشته شود.
طاهری پیرامون استانداردهایی که محور برنامهها قرار گرفته و بسیاری از فعالیتها بر پایه آن به اجرا گذاشته شده اظهار کرد: سرفصلها بر اساس اقتضائات دورههای کرونا و بحث تاب آوری هم مدنظر قرار گرفته شد البته باید تاکید کنم که سرفصلها مباحثی را پیگیری میکردند که پیش از این مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته بود و ما آنها را تنها به مرحله اجرا گذاشتیم نکته قابل توجه دیگر این بود که تا پیش از این به خاطر عدم محدودیت ها، خانوادهها اوقات زیادی را در کنار یکدیگر سپری میکردند و بیشتر زمان خود را در خارج از خانه میگذراندند، اما بیماری کرونا سبب شد تا زمان زیادی را افراد در کنار یکدیگر باشند لذا این برنامهها بیشتر مورد استفاده کاربران قرار گرفت.
وی به برنامههای راهبردی و اثرگذار دیگر در افزایش سرانه مطالعه پرداخت و تاکید کرد: یکی از کارهای راهبردی بحث مهارت در انتخاب کتاب خوب برای کودکان بود موضوعی که همواره به عنوان یکی از اصول اساسی برای مطالعه مورد بحث و بررسی قرار میگیرد و از ارکان مهم مطالعه محسوب میشود، درگیر کردن کودکان با ماجرای کتاب و کتابخوانی که توسط یکی از کارشناسان در این حوزه به اجرا گذاشته شده رویکردی ارزنده بود و توانست اطلاعات قابل توجه و ارزشمندی را به مخاطبان کودک انتقال دهد.
سرپرست اداره کل کتابخانههای عمومی استان تهران به استقبال مخاطبان از برنامههای کتابخانهها در فضای مجازی اشاره و اظهار کرد: تولید محتوا در فضای مجازی با سرفصلهای طراحی شده و با کیفیت که توانست تا ۷۰۰ نفر را در این دورهها با خود همراه کند و مورد استقبال قرار بگیرد رویدادی ارزنده بود، نگاه ما این بود که از ظرفیتهای حوزه پژوهش به نحو احسن استفاده شود لذا آن را به مرحله اجرا گذاشتیم همین نگاه به اسناد پژوهشی سبب شده کار ما با پشتوانه پژوهشی به مرحله اجرا گذاشته و از استقبال خوبی برخوردار شود.
طاهری پیرامون اهمیت مطالعه خاطرنشان کرد: افزایش سرانه مطالعه از جمله اهداف و برنامه هایی بوده که ما همواره بر آن تاکید شده و کتابخانه های عمومی در جهت آن قدم برداشته اند لذا استفاده از فرصت ها برای جلب نظر مخاطبان و همه جامعه از اولیت های ما بوده است، مطالعه علاوه بر توسعه و فرهنگ سازی رشد و تعالی جامعه را در بر خواهد داشت و کتابخانه ها نیز جامعه را در نیل به این مهم همراهی می کند.