خاطرات نویسنده کتاب «به یادت چله نشینم» از پیاده‌روی اربعین/توسل و توکل نقطه مشترک تمام زائران «سیدالشهداء(ع)»
- در طی سالهای اخیر پیاده‌روی اربعین از شکوه خاصی برخوردار شده است شیفتگان و دلدادگان مکتب «حسین (ع)» با شعار «حب الحسین یجمعنا» مسیر پیاده‌روی را طی می‌کنند و هر کدام با باور‌ها و از دید خود به حرکت عظیم پیاده‌روی اربعین نگاه می‌کند.
به باور زاوران پیاده‌روی اربعین، این حرکت نماد شور و شعور حسینی و پاسخ به ندای «هل مِن ناصر یَنصُرُنی، آیا یاوری هست که مرا یاری کند» جمله مشهور «امام حسین (ع)» است، بیش از ۲۰ میلیون زائر با پای پیاده، کوچک و بزرگ، مسلمان و غیر مسلمان، زرتشتی و مسیحی در کنار هم با عشق در مسیر پیاده‌روی اربعین قدم برمی‌دارند تا در اربعین حسینی، «بین الحرمین» باشند.
پیاده‌روی اربعین ریشه تاریخی دارد و در طول تاریخ شیعیان به زیارت اربعین رفته و بر آن بسیار سفارش کردهاند، «جابر ابن عبدالله انصاری» اولین زائر پیاده‌روی اربعین است، وی به همراه چند تن دیگر اولین گروهی بودند که پس از شنیدن خبر شهادت «امام حسین (ع)» برای زیارت آن حضرت از مدینه به سوی کربلا حرکت کردند، اما در روزهایی که باز هم زائران عاشق نتوانستند به دلیل شیوع ویروس کرونا پا در این مسیر بگذارند شنیدن جذابیت‌های پیاده‌روی اربعین آن هم از زبان یک نویسنده جذاب‌تر است، لذا میزان به گفت‌وگویی با مهدی مطهری نویسنده کتاب «به یادت چله نشینم» نشست و آخرین حضور وی در پیاده اربعین سالهای گذشته خاطراتش را جویا شد که در خواهید خواند:
میزان - چرا به پیاده‌روی اربعین رفتید و این پیاده‌روی چه دستاوردی رابرای شما به همراه داشت؟
مطهری - ظرفیت‌های عظیم پیاده‌روی اربعین آرام آرام برای همه مردم و همه قشر‌ها مشخص شده است، طی سالهای اخیر من چندین بار به همراه با خانواده به پیاده‌روی اربعین رفتم؛ و در طی مسیر پیاده‌روی اربعین متوجه برخی کمبود‌ها شدم که یکی از مهمترین آنها عدم حضور نوجوانان یا کمرنگ‌تر شدند آنها بیشتر از همیشه بود و همین امر توجه مرا به خودش جلب کرد، من معتقد هستم که ظرفیت‌های اربعین بسیار گسترده است و باید در این زمینه به بخش فرهنگ سازی و تربیت جامعه آینده توجه بیشتری شود.
من معتقدم پیام‌های فرهنگی تربیتی اربعین گستردگی ویژه‌ای دارد و به زمان و مکان محدود نمی‌شود، اما برخی از رویداد‌ها ویژگی‌های خاص خودش را دارد که در اذهان بیشتر باقی می‌ماند مثل حضور و فعالیت برخی نوجوانان در موکب‌ها و یا جای خالی بعضی از آنان در برخی از موکب‌های دیگر، البته من کتابی با عنوان «به یادت چله نشینم» نوشتم که در آن جذابترین خاطراتم که در طول پیاده‌روی اربعین با آنها مواجه شده‌‌ام را به رشته تحریر در آوردم این خاطرات بیشتر حول محور فرهنگ و تربیت و متناسب با اتفاقات پیاده‌روی اربعین نوشته شد.
میزان - فرهنگ پیاده‌روی اربعین گویای چه موضوعاتی است؟
مطهری - فرهنگ مدرنیته یا مدینه فاضله‌ای که غرب همواره از آن سخن می‌گوید و تلاش دارد به آن برسد، اکنون در پیاده‌روی اربعین وجود دارد همان آرمان شهری که غربی‌ها مدعی آن هستند با مکتب «اهل بیت (ع)» امروز در پیاده‌روی اربعین به اجرا گذاشته شده این مهم با توجه به دستورالعمل‌های اسلام در جامعه به خوبی اجرایی شده است لذا می‌توان گفت که دین اسلام دین کاملی بوده و بسیاری از آرمان‌ها و آرزو‌های جامعه بشری را تقویت خواهد بخشید و جامعیت دین اسلام و حرکت‌هایی همچون پویش پیاده‌روی اربعین را به خوبی به اثبات می‌رساند.
باید توجه داشته باشیم که ظرفیت عظیمی در مکتب حسینی و پیاده‌روی اربعین نهفته و خودنمایی می‌کند که این امر برای افرادی همانند من غرور آفرین و افتخار آمیز است در عین حال احساس مسئولیتی را در علاقمندان نسبت به «اهل بیت (ع)» زنده می‌کند، احساس مسئولیت برای فرهنگ سازی در جهت شوق جامعه به سوی سعادت که در پیاده‌روی اربعین موج می‌زند لذا همه بشریت می‌توانند از فرهنگ و تاثیرات پیاده‌روی اربعین استفاده کنند و این مهم در از بین بردن جهالت مدرن بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
جهالتی که امروز جهان در آن قرار گرفته؛ راه نجات و تمدن نوین اسلامی که بر پایه‌های آموزه‌های «اهل‌بیت(ع)» استوار شده است باید جستجو کرد فرهنگ حسینی که به واسطه پیاده‌روی اربعین گسترده می‌شود یاری‌گر چالش‌های جامعه بشری خواهد بود.
میزان - جذابترین خاطرات شما از پیاده‌روی اربعین چیست؟
مطهری - از نگاه من جذابترین بخش‌هایی که در پیاده‌روی اربعین وجود دارد همان دقایق اولیه طلبیده شدن است وقتی «سیدالشهداء (ع)» دعوت‌نامه را به دست شما می‌رساند تا برای پیاده‌روی اربعین به عنوان زائرانش حرکت کنید، من در طول مسیر پیاده‌روی اربعین هر بار که زائران صبحت میپ‌کردم و می‌پرسیدم چگونگ به این مسیر دعوت شدهاند آنها با شوق از تک تک خاطراتشان از اولین دعوت خود سخن می‌گفتند، گفت‌وگوی من با زائران گویای ابعاد مختلفی از اتفاقات و وقایع و رخداد‌های جذاب از شیوه دعوت شدنشان بود.
من اغلب در مسیر پیاده‌روی اربعین با سایر زائران گفت‌وگو می‌کردم، ماجرای دعوت آنها به پیاده‌روی اربعین خود یک کتاب بزرگ بود، برخی از این افراد که زائران «سیدالشهدا (ع)» بودند و در پیاده‌روی اربعین شرکت کرده بودند به راحتی قدم در این مسیر گذاشته بودند و برخی دیگر مشکلاتی پیش رو داشتند که مشکلاتشان به یکباره حل شده بود، داستان هر یک از این زائران بسیار جالب بود بسیاری از آنان راهگشا‌ترین نکته برای زیارت «سیدالشهدا (ع)» و پیاده‌روی اربعین را توسل و توکل می‌دانستند این‌ها موضوعاتی مشترک بود که در پیاده‌روی اربعین هر فرد پیرامون آن سخنان بسیار داشت و نقطه مشترک همه زائران محسوب می‌شد.
میزان - مهمترین کته‌ای که نظر شما را در پیاده‌روی اربعین به خود جلب کرد چه بود؟
مطهری - عکس العمل موکب‌داران و کسانی که در مسیر راه پیاده‌روی اربعین به استقبال زائران می‌آمدند و آنان را به خانه‌های خودشان می‌بردند و با جان دل از آنان پذیرایی می‌کردند برایم جذابیت خاصی داشت همین امر سبب شد که از بسیاری از موکب‌داران که در مسیر راهم قرار داشتند و یا افرادی که زائران را به خانه هایشان می‌بردند، می‌پرسیدم که چرا از زائران اینگونه پذیرایی می‌کنید و یا چرا آنان را به خانه‌های خود می‌برید؟ اغلب آنان در پاسخ می‌گفتند که ما همه اموال، زمان و وقت خود را برای خدمات رسانی به زائران «امام حسین (ع)» می‌گذاریم، زیرا هرچه داریم از برکت وجود «سیدالشهداء (ع)» است و ما چیزی در مقابل از ایشان نمی‌خواهیم حضور زائر «سیدالشهداء (ع)» برای ما برکت به همراه دارد که با هیچ معیاری قابل سنجش نیست.
من در یکی از سالهای حضور در پیاده‌روی اربعین میهمان منزل یک مهندس که در شرکت برق عراق کار می‌کرد بودم او هنگامی که ما را در مسیر پیاده‌روی اربعین دید به پیشوازمان آمد و از من خواست که به منزل او بروم، زیرا زائر «سیدالشهداء(ع)» بودم، وقتی در خانه وی پذیرایی شدم از او پرسیدم چرا اینگونه تمام اموالش را صرف زائران «سیدالشهداء (ع)» می‌کند او در پاسخ به من گفت: من فردی هستم که اهل حساب و کتاب هستم هرچه تا به حال برای «سیدالشهدا (ع)» داده ام چند برابرش را دریافت کردم لذا همواره در زمان پیاده‌روی اربعین به دنبال زائران «امام حسین (ع)» می‌روم و آنها را اگر شده برای یک شب در منزل پذیرایی می‌کنم، زیرا در پایان برکت فراوانی به مال من داده می‌شود و چند برابرش را دریافت می‌کنم. من با شنیدن این موضوعات احساس شرمندگی کردم با خودم اندیشیدم ما برای «سیدالشهدا (ع)» چه کرده ایم؟ و چه قدمی برای «امام حسین (ع)» برداشته ام؟ از توانمندی خود چگونه در جهت در راه «سیدالشهدا (ع)» استفاده کردم؟
میزان - شما فلسفه پیاده‌روی اربعین را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مطهری- چیزی که در پیاده‌روی اربعین به دست می‌آوریم حرکت به سمت کمال نهایی و آرمانی که نتیجه اش سعادت در دنیا و آخرت است، به عبارت دیگر پیاده‌روی اربعین نقطه کمال انسان می‌شود که شاخص‌های خاص خودش را طلب می‌کند افراد با تدبر در پیاده‌روی اربعین می‌توانند به اهداف و آرمان‌ها «سیدالشهداء(ع)» اندیشیده و به آن دست یابند و سبک زندگی مناسب را بیابند.
اگر از بعد فرهنگی به موضوع پیاده‌روی اربعین نیز بپردازیم ابعاد تربیتی فرهنگی فراوانی را برای جامعه و اقشار مختلف و سنین مختلف به همراه دارد از نوجوانان و خانواده همگی موضوعاتی هستند که در پیاده‌روی اربعین باید مورد توجه ویژه قرار گیرند از سوی دیگر باید به این مهم توجه کنیم که به عنوان فعالین عرصه فرهنگ تا چه میزان به گسترش پیام اربعین به خارج از مرز‌های منطقه خاورمیانه تلاش کردیم و در این زمینه چه کار‌هایی را برداشته ایم.