چند نکته مهم پیرامون سیره رفتاری و رویکرد سیاسی «امام جواد (ع)»

احمد اصغری در گفت‌وگو با پیرامون سیره سیاسی «امام جواد (ع)» گفت: «امام جواد (ع)» در دوره‌ای امامت خویش را آغاز کردند که دو حاکم ظالم و فریبکار را پشت سر گذاشتند، افرادی که با نیرنگ اذهان عمومی از رویداد‌های که حول محور«امام جواد (ع)» رخ می‌داد دور می‌کردند.

وی در همین راستا ادامه داد: هم‏زمانى حاکمیت مأمون و معتصم با دوران حیات «امام نهم(ع)» از یک ‏سو و وضعیت اجتماعى فرهنگى جامعه به ویژه فعالیت فرقه‏‌هاى انحرافى از سوى دیگر، «امام جواد (ع)» شیوه اداره امور شیعیان، و مبارزه سیاسى اعتقادى زور و تزویر، روش‏‌هایى را به کار گرفتند که در واقع ادامه سیاست‏هاى «امام رضا (ع)» در برابر مأمون بود.

***مبارزات «امام جواد (ع)»

اصغری به مبارزات «امام جواد (ع)» اشاره و تصریح کرد: از فعالیت‌های عمده «امام جواد (ع)» برای حفظ اسلام اصیل تشویق و ترغیب به تحصیل علم بود و در سایه همین اندیشه شاگردان زیادی تربیت کردند. دوره ولایت «امام نهم (ع)»به خاطرنظارت شدید نظامیان و جاسوسان اطراف این امام بزرگوار ویژگی خاصی داشت، این نوع نظارت و استیلای نظامیان در دوره «ائمه اطهار (ع)» بعدی شدت گرفت به نحوی که «امام عسکری (ع)» تمام حیات خود را در پادگان نظامی سپری نمود.

این کارشناس علوم قرآنی در همین راستا ابراز کرد: بدین ترتیب تربیت شاگردان از برنامه‌های مهم «امام جواد (ع)» به شمار می‌رفت. تعداد شاگردان ایشان در حدود صد و ده نفر نقل شده و حدود ۲۵۰ سخن گهربار از ایشان برجای مانده است از سوی دیگر، چون «امام جواد (ع)» مدت زیادی تحت نظر بودند و از طرفی بیش از بیست و پنج سال عمر نکردند.

***سیره رفتاری

وی سیره رفتاری «امام جواد (ع)» را مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: «امام جواد (ع)» را «باب الحوائج» می‌نامیدند، زیرا ایشان در مقابل سختی‌ها و مشکلات روزگار صبر و بردباری عجیبی داشتند و هیچ گاه برآشفته و مضطرب نمی‌شدند بلکه با اتکا بر خدای متعال صبر و تحمل را پیشه می‌کردند.

اصغری با اشاره به روایات متعدد از «امام جواد (ع)»  اظهار کرد: در روایتی که در کتاب تحف العقول آمده است، مردی از «امام جواد (ع)» تقاضا کرد که وی را سفارشی کند. امام فرمودند: آیا اگر موعظه کنم، آن را پذیرفته و عمل می‌کنی؟ گفت: بلی. امام فرمود: «توَسدِ الصبرَ، وَاعْتَنِقِ الفَقر. صبر را تکیه گاه و پشتوانه خود قرار داده، در رویارویی با فقر و ناکامی آن را در آغوش بگیر».

***تربیت و حمایت از شاگردان

این کارشناس علوم قرآنی ابراز کرد: «امام جواد (ع)» با تربیت و حمایت از شاگردان پدر بزرگوارشان توانستند حلقه‌ای از نخبگان را تربیت کنند تا میراث اجداد طاهرینش را به وسیله این حلقه و شاگردان طراز اول به دوره غیبت و دوره سختی شیعه انتقال دهند، حیات و پویایی شیعه در این دوره با اهتمام امام جواد به تربیت شاگردان، تجدید و روند تصاعدی به خود گرفت.

اصغری علم و دانش «امام جواد (ع)» را مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: «امام جواد (ع)» با وجود سن کم پس از پدر بزرگوارش عهده‌دار هدایت و سیاست‌گزاری امّت اسلام گردیدند. آن حضرت با همه شبهات و ایراداتی که دشمن به دلیل کودکی ایشان درباره امامت این امام بزرگوار مطرح می‌کرد با علم و دانش خدادادی در دوران دو حاکم جبّار و حیله‌گر عباسی توانستند بر آنان فائق آیند و شیعیان و پیروانشان را به خوبی رهبری و هدایت کردند و آن‌ها را از افتادن در دام خلیفه مستبد و مدعیان کاذب خلافت و فتنه‌گران، نجات داده و به صراط مستقیم رهنمون سازند.

***الگوبرداری از سبک زندگی «امام جواد (ع)» 

وی الگوبرداری از سبک زندگی «امام جواد (ع)» را مهم دانست و ابراز کرد: اساساً «ائمه اطهار (ع)» از هر نظر برای ما الگو به شمار می‌روند چراکه همه آن بزرگواران تربیت‌یافته مکتب وحی هستند؛ و عالی‌ترین رفتار را در زندگی داشتند. در این میان رویکرد و سیره «امام جواد (ع)» با توجه به شرایط خاصی که در آن قرار گرفته بودند، می‌تواند برای زندگی امروز ما درس‌آموز باشد چراکه حضرت در آن شرایط صعب چنین عملکرد و رفتاری را نسبت به مردم داشتند؛ بنابراین ما به عنوان پیرو آن امام همام باید تلاش کنیم در روزگاری که اخلاق و معنویات در بسیاری از جوامع رو به زوال رفته، همچنان با تکیه بر سبک زندگی آن حضرت بیش از پیش بردباری و مدارا در زندگی را وسعت بخشیم.

وی به راهنمایی «امام جواد (ع)» اشاره و اظهار کرد: على بن مهزیار از بزرگان و فقهاى پارساى عصر «امام جواد (ع)» بود و از طرف ایشان وکالت و نمایندگى شهر اهواز را بر عهده داشت زیرا آن مدت در اهواز زلزله مکرر زیاد مى آمد، لذا مهزیار نامه اى براى «امام جواد (ع)» نوشت و در مورد این حادثه راهنمایی خواست «امام جواد (ع)» در پاسخ فرمودند: روزهاى چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه روزه بگیرید و لباس هایتان را بشویید و پاکیزه نمایید، و روز جمعه بیرون بیایید و دسته جمعى دعا کنید، خداوند این بلا را از سر شما دفع خواهد کرد. على بن مهزیار مى‌گوید: پس از دریافت نامه، به دستور آن حضرت عمل کردیم و از آن پس دیگر زلزله نیامد.

***تلاش‌های «امام جواد (ع)» برای مقابله با دشمنان

اصغری به تلاش‌های «امام جواد (ع)» برای مقابله با دشمنان اشاره و خاطرنشان کرد: «امام جواد (ع)» با فرقه‌های منحرف از مکتب «اهل بیت (ع)» که گاهی به نام «اهل بیت (ع)» و یا به نام اسلام فعالیت می‌کردند موضع سخت علمی گرفتند. در مقابل فرقه‌های کلامی نظیر اهل حدیث و مجسمه و واقفیه و زیدیه که در دوره «امام رضا (ع)» نیز بر علیه شیعه کوشش می‌کردند، که با برخورد علمی «امام جواد (ع)» از شیعه طرد شدند.