کتاب «درکربلا چه گذشت» از ۱۸۰ هزار نسخه گذشت
- «درکربلا چه گذشت» ترجمه کتاب نَفَسُ المَهْموم فی مُصیبَةِ سیّدنا الحُسَیْن المَظْلوم، کتابی درباره واقعه کربلا و وقایع پس از آن، به قلم شیخ عباس قمی است.
مطالب کتاب از ولادت امام حسین (ع) آغاز و سپس مناقب امام سوم شیعیان را ذکر کرده و سپس تمام وقایع مربوط به واقعه کربلا را شرح می‌دهد. یکی از ترجمه‌های ارزشمند این کتاب با نام «درکربلا چه گذشت» و به قلم محمدباقر کمره‌ای است که مورد تایید و تعریف اساتید می‌باشد.
شیخ عباس قمی، معروف به محدث قمی، از علمای شیعه در قرن چهاردهم قمری و یکی از زبده‌ترین چهره‌های شیعه در حدیث، تاریخ و تبلیغ شمرده شده و ابن بابویه قمی، جد اعلای وی معرفی شده است. وی نویسنده بیش از ۸۰ اثر به زبان‌های عربی و فارسی در موضوعات مختلفی از جمله عقاید، فقه، شرح حال معصومان، رجال و درایه، تاریخ، مقتل، آداب و عبادات، ادعیه، اخلاق و ادبیات بوده است. مفاتیح الجنان از مهمترین آثار این دانشمند شیعی اوست.
محدث قمی در ذی الحجه ۱۳۵۹ق در نجف درگذشت و در حرم علی بن ابیطالب (ع) دفن شد. یکی از آثار این عالم شیعی «نفس المهموم» است.
صاحب مفاتیح الجنان، انگیزه خود از نگارش «نفس المهموم» را جمع‌آوری مقتل مختصر امام حسین (ع) با استفاده از روایات مورد اعتماد دانسته و این کار را نهایت آرزوی خود دانسته است.
نام این کتاب برگرفته از حدیث امام صادق (ع) است که فرمود: «نَفَسُ المَهمومِ لِظُلمِنا تَسبیحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتمانُ سِرّنا جِهادُ فی سَبیلِ اللهِ» (ترجمه: نَفَس کسی که به خاطر مظلومیت ما اندوهگین شود تسبیح است، اندوه بر ما عبادت است و کتمان و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست.) امام صادق (ع) سپس فرمود: واجب است که این حدیث با طلا نوشته شود.
محدث قمی از آنجا که کتاب نفس المهموم، یادآور مصیبت‌های اهل بیت است، این نام را برگزیده است.
این اثر شرح فشرده‌ای از زندگی و مبارزات امام حسین (ع) است. بخش‌های کتاب به شرح زیر است:
باب اول، حاوی دو فصل است درباره شجاعت، شجاعت، علم، فصاحت، زهد، تواضع و عبادت امام حسین (ع) و همچنین ثواب گریستن در عزای امام حسین و لعن قاتلان وی.
باب دوم، حاوی رخداد‌هایی است که بعد از بیعت کردن مردم با یزید بن معاویه تا شهادت امام حسین (ع) اتفاق افتاده است. این باب مفصل‌ترین باب کتاب و در ۲۰ فصل تنظیم شده است.
باب سوم، حاوی وقایع بعد از شهادت امام حسین (ع) است.
باب چهارم، حاوی رویداد‌های پس از شهادت امام حسین (ع)، مانند گریستن آسمان، ناله فرشتگان و گریستن جنیان است. [۱۷]باب پنجم، درباره فرزندان و زنان امام و فضلیت زیارت آنها، و همچنین ستم حاکمان ظالم در تخریب بارگاه حسینی است. [۱۸]در خاتمه کتاب، قیام توابین و قیام مختار شرح داده شده است.
«نفس المهموم» به زبان عربی نگاشته شده و ترجمه‌های گوناگونی دارد که یکی از بهترین آنها به قلم محمدباقر کمره‌ای و با نام «درکربلا چه گذشت» در انتشارات جمکران به چاپ رسیده است. ویژگی این ترجمه آن است که به جای ترجمه اشعار عربی پایان کتاب، اشعاری به فارسی از محمدحسین اصفهانی و اختر طوسی جایگزین شده است.
گفتی است که این ترجمه را استاد علی دوانی این ترجمه را ستوده است.
«درکربلا چه گذشت» پس از ۱۴ سال از چاپ نخست و ۳۶ نوبت چاپ در انتشارات کتاب جمکران به تیراژ ۱۸۰ هزار رسید.