عرفانیان: فضای مجازی همچون چاقویی دو لبه است/کاهش سرانه مطالعه قابل انکار نیست

مریم عرفانیان نوروززاده در گفت‌وگو با پیرامون کاهش سرانه مطالعه کتاب گفت: سرانه مطالعه در کشور کاهش یافته، زیرا فضای مجازی توانسته بیشترین اوقات فراغت و زمان را از افراد بگیرد. تنوع مطالب، جذابیت‌های بصری و متن‌های کوتاه و کم حجم، ولی تا حدودی جذاب زمینه خصایص فضایی مجازی بوده که افراد را به خوبی جذب کرده است.

وی در همین راستا ادامه داد: البته باید توجه داشت که فضای مجازی همچون یک چاقوی دولبه است که هم کاربری مفید و هم کاربری منفی را در خود جای داده است، در عین حال باید در نظر داشت که می‌توان از این فضا برای گسترش فرهنگ مطالعه به بهترین شکل استفاده کرد.

عرفانیان نقش ناشران در توسعه و ترویج کتاب و فرهنگ مطالعه را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: مشکلات ایجاد شده در حوزه نشر طلب می‌کند تا ناشران با هوش و ذکاوت خود فضاسازی مناسبی جهت تبلیغ و معرفی کتاب‌ها ایجاد کنند، آن‌ها می‌توانند از فضای مجازی استفاده کرده و بخش‌های جذاب و برش‌های کوتاه و خواندنی از کتاب‌ها را به خوانندگان معرفی کنند تا زمینه جذب مخاطب فراهم شود.

وی به نقش مهم نویسندگان و مولفان در تدوین کتاب خوب اشاره و تاکید کرد: نویسندگان تلاش فراوانی دارند تا بتوانند کتاب‌های خوبی را به مخاطبان خود ارائه کنند، اما متاسفانه بعضی وقت‌ها مورد حمایت قرار نمی‌گیرند و یا به عبارتی حمایت از آنان بسیار محدود می‌شود وقتی جایگاهی مناسب برای نویسنده در نظر گرفته نشود قطعاً نویسنده دلسرد شده و نمی‌تواند به تولید و تالیف کتاب بپردازد، در این حال شیوع گسترده کتاب‌های pdf در فضای مجازی نیز نوع دیگری از بی اهمیتی به حقوق نویسندگان محسوب می‌شود، متاسفانه بسیاری از کتاب‌های pdf که در فضای مجازی یا فضا‌های الکترونیکی منتشر می‌شود بدون در نظر گرفتن حق کپی رایت منتشر و این امر سبب باعث شده که حقوق مادی نویسنده زیر پا گذاشته شود.

نویسنده کتاب «روز‌های لاجوردی» به نقش نمایشگاه‌ها در افزایش سرانه مطالعه اشاره و تاکید کرد: نمایشگاه‌ها نقشی موثری در یادآوری اهمیت کتاب به جامعه دارند آنان زنگ توجه به مطالعه را برای افراد جامعه به صدا در می‌آورند، اما اکنون که بیماری کرونا با خود مشکلات فراوانی را به همراه آورده و اجازه برگزاری نمایشگاه‌ها و همایش‌ها را نمی‌دهد، نمایشگاه مجازی بهترین گزینه برای دعوت مردم به مطالعه و معرفی کتاب‌های خوب است.

وی ابراز کرد: چندی پیش ۴ ناشر بزرگ کشور با همراهی همدیگر اقدام به برگزاری یک نمایشگاه مجازی کردند و در آن کتاب‌های متعددی به مخاطبان عرضه شد، این کار رویکردی ارزشمند بود و حتی من نویسنده نیز برایم بازدید از این نمایشگاه جذابیت خاصی داشت.

عرفانیان اهمیت مطالعه را از کودکی مورد بررسی قرار داد و افزود: باید بدانیم که فرهنگ مطالعه از کودکی در ذهن بچه‌ها شکل می‌گیرد لذا آنان را با خواندن کتاب و جوایزی از جنس کتاب باید مورد تشویق قرار داد، از سوی دیگر خرید کتاب برای کودکان در فضای مجازی جذابیت بسیاری دارد مخصوصا زمانی که خود کودکان در این فضا قرار گرفته و دست به انتخاب کتاب برای خود بزنند، من افرادی را دیدم که اجازه داده بودند کودکانشان در فضای مجازی به انتخاب کتاب بپردازند سپس سفارش‌های خود را توسط پست آن هم با سرعت قابل توجهی دریافت کرده بودند این یک موتور محرک برای تشویق جامعه به سوی افزایش سرانه مطالعه خواهد بود.

نویسنده کتاب «تا ابد با تو می‌مانم» اهمیت همراه شدن با تکنولوژی را مورد تاکید قرار داد و خاطرنشان کرد: همراهی با فضای مجازی و تکنولوژی ضرورت جامعه امروز است، زیرا اگر قرار است تا با جوانان ارتباط بگیریم و شرایط را برای افزایش سرانه مطالعه فراهم کنیم باید به رویکرد‌های ارزشمند و ارزنده توجه داشته باشیم.