هویت در کتب درسی رعایت نشده است

به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، پرویز اقبالی، عضو هیات علمی دانشگاه شاهد در نشست علمی نقد کتاب درسی فارسی دوره اول ابتدایی اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین مباحث رابطه بین متن و تصویر است، اروپایی‌ها از قرن ۱۷ روی این موضوع نظریه پردازی کرده اند.

وی افزود: حدود ۷ نظریه درباره موضوع رابطه بین متن و تصویر وجود دارد، اولین نظریه در این حوزه را یک ادیب آلمانی مقاله نوشت که معروف به نظریه طبقه بندی شد.

عضو هیات علمی دانشگاه شاهد ادامه داد: در نظریه طبقه بندی متن و تصویر متفاوت است، روایت گری و داستان پردازی صورت می‌گیرد و ادبیات به صورت زمانی پیش می‌رود، در واقع به صورت سلسله وار دنبال می‌شود و حالتی زنجیره‌ای دارد اما تصویر حالتی مکانی دارد که با متن هماهنگ شود، بنابراین براساس این نظریه تصویر باید سلسله وار با متن پیش رود.

اقبالی خاطر نشان کرد: نظریه قیاسی از دیگر نظریات ارتباط متن و تصویر در کتب است، این نظریه متن و تصویر را در ارتباط با هم نظر می‌گیرند. اقتباس به مثابه روح، اقتباس به مثابه حرکت هم در درون نظریه قیاسی قرار می‌گیرد.

وی به نظریه هماهنگی و انحراف اشاره کرد و گفت: در این نظریه گفته می‌شود که تصویر باید متن هماهنگ باشد، البته پس از سیطره مدرنیته انحراف تصویر از داستان نیز مورد توجه قرار گرفت.

عضو هیات علمی دانشگاه شاهد مهم‌ترین ضعف کتب درسی را مخاطب محور نبودن آن دانست و گفت: مخاطب محوری در تصاویر کتب درسی رعایت نمی‌شود، مخاطب محوری می‌گوید کتاب یا قصه تعریف می‌شود مخاطب آن راهم باید شناخت و متناسب با شرایط مخاطب عنوان کرد.

وی همچنین در ادامه به رعایت نشدن مسائل مربوط به هویت در تصاویر کتب درسی اشاره کرد و افزود: در کشور ما سه هویت ایرانی، اسلامی، غربی وجود دارد که این سه در مواردی باهم متفاوت هستند. با توجه به اینکه در ساختار ملیت ایرانی با اسلامی هماهنگی وجود دارد، هویت ایرانی اسلامی را می‌توان منطبق بر هم دانست، اما از سوی دیگر در کشور غرب زدگی وجود دارد که ساختار آن را در سنت‌های خود نتوانسته ایم قبول کنیم.

این استاد دانشگاه به نشانه‌های تصویری در هویت مانند پرچم، لباس و ... اشاره کرد و گفت: در تصاویر کتب درسی نسبت به  هویت‌های تصویری سهل انگاری و بی مهری شده است.