«خردل خر است» اولین کتاب دفاع مقدسی که از داستانک تشکیل شده است/ کتابی برای مخاطب بی‌حوصله
مهدی نورمحمد زاده نویسنده خلاقی است که با نگارش «خردل خر است» اثر بدیعی در حوزه دفاع مقدس خلق کرده است. وی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی درباره داستان‌های کوتاه این اثر توضیحاتی ارائه کرده است.
«خردل خر است» چطور نوشته شد؟
قبل از اینکه این داستان‌ها در قالب کتاب چاپ شود بخش‌هایی از این داستان‌ها را در مطبوعات و رسانه‌ها منتشر کرده بودم و با توجه به استقبالی که مخاطبان از این آثار کوتاه داشتند تصمیم گرفتم تا در یک جلد آن‌ها را به چاپ رسانم.
«خردل خر است» مجموعه داستانک است و از جمله اولین اثر در حوزه دفاع مقدس است که با داستانک نوشته شده است. هرکدام از داستانک‌های این مجموعه در کمتر از نیم صفحه و در حد چند جمله آمده است که علی رغم کوتاه بودن جذابیت‌های زیادی برای مخاطب دارد.
این کتاب شامل ۸۰ داستان کوتاه است که ۴۰ داستان آن در مقطع زمان جنگ و ۴۰ در داستان در دوره بعد از جنگ روی داده است. میان این دو دسته ارتباط معنایی وجود دارد.
نگارش این کتاب در چه بازه زمانی انجام شد؟
نوشتن «خردل خر است» در سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ طول کشید، زیرا در آغاز به صورت متمرکز بر کتاب‌شدن آن متمرکز نشدم.
آیا داستانک‌ها به لحاظ مفهومی تقسیم‌بندی مشخصی دارند برای مثال فقط به پشت جبهه یا خط مقدم می‌پردازند؟
کل مجموعه داستانک‌ها در حوزه دفاع مقدس است، ولی تکنیکی برای این کتاب در نظر گرفته شده که یک داستانک در صفحه راست کتاب در دوره جنگ روی داده و داستانک صفحه روبه‌رو با همان ویژگی، در دوره بعد از جنگ به وقوع پیوسته است.
این پیوستگی موضوعی بین دو داستانک صفحات وجود دارد و شخصیت‌ها یا موضوعی که در داستانک اول پرداخته شده در داستانک دوم دنبال شده است. پیوستگی موضوعی از بارز‌ترین ویژگی این کتاب است که نگاه معنا را با ذهن مخاطب همراه می‌کند تا شخصیت‌ها و موضوعاتی که در دوره دفاع مقدس برای وی مطرح است در دوره بعد از جنگ هم تعقیب شود.
هدفتان از نگارش این کتاب چه بود؟
در حوزه دفاع مقدس بیشتر قالب رمان و داستان کوتاه کار شده بود و من هم چنین تجربه‌ای داشتم، ولی داستانک‌ها در فضای ادبی ما عمرش به هفت یا هشت سال نمی‌رسد و ما هم کتابی که عنوانش مجموعه داستانک باشد، نداشتیم و در حوزه دفاع مقدس هم جای آن خالی بود. من حس کردم آنچه در مطبوعات منتشر کردم پتانسیل بسیار خوبی برای ارائه در قالب کتاب و یک مجموعه داستانک دارد.
«خردل خر است» چه ویژگی‌هایی دارد؟
از سویی دیگر هر یک از داستان‌ها محتوای جدی دارند یعنی کوتاه بودنش به معنای جدی نبودن محتوا نیست. داستانک‌هایی که در چند سطر آمده ذهن مخاطب را درگیر می‌کند و باعث می‌شود وی روی موضوع دفاع مقدس متمرکز شود.
عنوان کتاب چطور انتخاب شد؟
نام کتاب از یکی از داستانک‌هایی کتاب گرفته شده است. فرزند جانباز شیمیایی با توجه به رنج و عذابی که پدرش از گاز خردل تحمل می‌کند، در دفتر جمله‌نویسی‌اش نوشته «خردل خر است» و با این جمله انزجار خود را از عذابی که پدر متحمل شده را نشان دهد.
تاکنون چه اتفاقات خوبی برای این کتاب روی داده؟
«خردل خر است» در بخش داستان کوتاه هفدهمین دوره کتاب سال دفاع مقدس مورد تقدیر قرار گرفت.
دلیل استقبال مخاطب از نظرتان چه بود؟
بسیاری از خوانندگان کتاب، حوصله مطالعه طولانی را ندارند بنابراین از این داستان‌های کوتاهی خوششان آمد و از آن استقبال کردند. مخاطبان این کتاب در طول یک یا دو دقیقه می‌توانند چند داستانک این کتاب را بخوانند.