«در عمق یک و نیم متری» داستانی به سبک سیال ذهن/ قصدم این نبود که به مرد سالاری بپردازم

هانیه سلطانپور نویسنده‌ای که نگارش را با داستان «در عمق یک و نیم متری» آغاز کرده است. وی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی این کتاب را معرفی کرده است.

ایده نگارش کتاب چطور شکل گرفت؟

سالهای پیش وبلاگی داشتم و برای اولین بار در محیط وبلاگ مسابقه داستان‌نویسی برگزار شد. من داستان از زندگی یکی از دوستان پدرم  که تقریبا زندگی مشابهی با قهرمان این داستان دارد، را پرورش دادم تا اینکه این داستان را به یک کتاب تبدیل کردم. در واقع کتاب داستان یکی از آدم‌های اطرافم است.

«در عمق یک و نیم متری» به چه موضوعی می‌پردازد؟ این کتاب چه ویژگی‌هایی دارد؟

این کتاب داستان مردی است که برای ادامه زندگی می‌خواهد همسری انتخاب کند . این اثر ضمن اشاره به زندگی این جوان داستان دلباختگی وی را مطرح می کند.

این کتاب به جنبه‌های مرد سالاری اجتماع می پردازد و اینکه چقدر این مرد تحت تاثیر مادرش است. همچنین در  کتاب «در عمق یک و نیم متری» به سختی‌هایی که این مادر در زندگی‌اش کشیده و به نقش پدر در زندگی این مرد، اشاره می‌شود.

در تشریح موقعیت این جوان، شرایط خانوادگی وی را چطور برای مخاطب توضیح می‌دهید؟

در این کتاب به این نکته اشاره می‌شود که پدر مرد جوان چندین همسر داشته است و در این میان این نوع رفتار چه تاثیری بر مادر وی داشته است، به طوری که بعداز مرگ پدر، مادر جایگزین پدر می‌شود و شروع به زورگویی به پسر می‌کند. در «در عمق یک و نیم متری»  روند تغییر و زندگی پسر جوان به صورت کامل تشریح می‌شود برای مثال مخاطب در مواجهه با این داستان متوجه می‌شود که این جوان بر اثر دلباختگی شغل خود را که کارمند ثبت احوال بوده رها می‌کند و به نقاشی روی می‌آورد.

داستان  چه سبک نگارشی دارد؟

داستان به سبک سیال ذهن نوشته شده است. داستان دو وجهه دارد. در آغاز به مرد سالاری توجه می‌شود و در وجهه دوم جنبه‌های روانشناختی دارد یعنی تاثیر حرف‌ها، ‌حرکات و رفتارها که به صورت مداوم تکرار می‌شوند را نشان می‌دهد. در این کتاب شرایط مرد جوان را همچون فردی که گلوله‌ای که بر گوشتش نشسته توضیح داده‌ام؛ در وضعیتی که یک شخص از نظر همه ظاهری سالم دارد اما با جراحتی بر تن به عنوان آدمی زخمی در حال زندگی است.

زبان متن چیست؟

زبان کتاب من راوی است که در سبک سیال ذهن نوشته شده است.

چرا این سبک را انتخاب کردید؟

در سبک سیال ذهن به نویسنده این امکان داده می‌شود که پردازش و اختیار بیشتری داشته باشد بنابراین در زمان نگارش داستان با محدودیت کمتری مواجه خواهد شد. در این سبک می‌توان در لحظه به همه جا سفر کرد مخصوصا در داستان‌هایی که لایه ‌های روانی انسان در آنها مهم است سبک سیال ذهن نقش کمک‌کننده، دارد. این سبک مورد علاقه من است.

کتاب نگاه روانشناسانه دارد؟

از نظر من بله، این کتاب شرایط روانی یک آدم را بررسی می کند.

کتاب را چه زمانی نوشتید؟

شش سال پیش.

چرا چاپ آن سالها به طول انجامید؟

این کتاب 5 سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ماند و هر بار با اصلاحات کلمه‌ای مواجه شد، البته من هر دفعه موارد اصلاحی را به صورت شخصی انجام می‌دادم و تا مرحله دریافت مجوز کار را به صورت شخصی دنبال  کردم. شاید فضای سرد و تاریک داستان یکی از علل تاخیر چاپ آن باشد.

عنوان کتاب به چه چیز اشاره دارد؟

عنوان از جایی است که قهرمان داستان عروسک دختری که هووی مادرش بوده را در زمین خاک می‌کند این قبر طبق قوانین باید عمق یک و نیم متر داشته باشد و این یک و نیم متر که عنوان کتاب است برگرفته از ارتفاع آن قبر است. عکس روی جلد کتاب هم به عروسکی که در قبر خوابیده اشاره می کند.

چه هدفی از نگارش این داستان داشتید؟

قصدم این نبود که به مرد سالاری بپردازم بلکه به صورت ناخوداگاه این موضوع به داستان تزریق شد چرا که متاثر از جامعه و شرایط آن زمان من بود. وقتی این کتاب می‌نوشتم می‌خواستم بگویم یک حرکت در زندگی یک آدم ممکن است مسیر زندگی یک فرد را تغییر دهد.  

پدر مرد جوان، کاری را انجام داد که شاید تاوان آن را فرزند در جای دیگری پس داد و من بیشتر می‌خواستم این موضوع را با نوشتن اثبات کنم. در «عمق یک ونیم متری» هم به فضیلت‌های اخلاقی و هم به رذالت‌های اخلاقی پرداخته‌ام.