مراکز آموزشی در غزه؛ بحران‌زده‌ترین مکان‌های تحصیلی سراسر جهان
خبرگزاری میزان – درگیری‌های مسلحانه و جنگ‌ها در سرار جهان که با خطرات متعدد تشدید می‌شوند، تاثیر‌های مخربی بر بخش آموزش دارند و اغلب باعث ایجاد یک بحران چندوجهی می‌شوند؛ حمله‌های مداوم به آموزش، یادگیری را مختل می‌کند و پیامد‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت شدیدی برای افراد و جوامع دارد.
مدارس، دانشگاه‌ها و دیگر موسسه‌های آموزشی باید همیشه پناهگاه‌ها و مسیر‌هایی برای تقویت صلح و توسعه باشند؛ در خلال درگیری‌های مسلحانه، ماهیت غیرنظامی مراکز یادشده باید براساس قوانین بین‌المللی بشردوستانه که رعایت اصول تمایز، تناسب و احتیاط را الزامی می‌کند، به رسمیت شناخته و محافظت شود.
در حال حاضر، بیش از ۷۲ میلیون کودک در سراسر جهان به دلیل درگیری‌های نظامی و جنگ از مدرسه و دانشگاه بازمانده‌اند که ۵۳ درصد از آن‌ها دختر هستند و ۱۷ درصد با مشکلات عملکردی مواجه هستند؛ در عین حال، ۲۱ درصد به اجبار آواره شده‌اند.
تلاش‌های جهانی برای محافظت از مراکز آموزش در برابر حمله
قطعنامه ۲۶۰۱ شورای امنیت با تاکید بر لزوم حفاظت از موسسه‌ها و مراکز آموزشی در برابر تاثیر‌های درگیری‌های مسلحانه، این حمایت را بیشتر تقویت می‌کند و اعلامیه مدارس ایمن نیز دستورالعمل‌های اساسی برای محافظت از آموزش و فراهم کردن راه نجات برای کودکان و جوانان ارائه می‌کند؛ دیگر چارچوب‌ها، مانند چارچوب جامع مدرسه ایمن (CSSF)، از مقام‌های آموزشی و شاغلین در مراکز آموزشی و تحصیلی برای رسیدگی به علل ریشه‌ای محرک‌های درگیری حمایت می‌کنند.
از آنجا که حمله به مراکز آموزشی و تحصیلی از جمله هزینه‌های جانبی و انسانی جنگ است، سازمان ملل روز نهم سپتامبر (۱۹ شهریور) را به‌عنوان روز جهانی حفاظت از آموزش و تحصیل در برابر حمله نام‌گذاری کرد تا توجه جامعه جهانی را به وضعیت نظام و اماکن آموزشی در مناطق درگیر جنگ جلب کرده و بر منع استفاده از مدارس و دانشگاه‌های این مناطق به‌عنوان اهداف نظامی تاکید کند.
مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه ۷۴/۲۷۵ را در ۲۸ مه ۲۰۲۰ (۸ خرداد ۱۳۹۹) تصویب و ۹ سپتامبر را به‌عنوان روز جهانی محافظت از آموزش در برابر حمله تعیین کرد؛ این قطعنامه یونسکو و یونیسف را به‌عنوان تسهیل‌کننده‌های مشترک برگزاری مراسم سالانه معرفی می‌کند؛ مراسمی که امسال در ژنو و دوحه برگزار می‌شود.
گذشته از اقدام مجمع عمومی سازمان ملل در تعیین روز جهانی حفاظت از آموزش و تحصیل در برابر حمله، ائتلاف جهانی محافظت از آموزش در برابر حمله نظامی در سال ۲۰۱۰ شکل گرفت تا به مشکل حمله‌های هدفمند به آموزش و پرورش در طول درگیری‌های مسلحانه رسیدگی کند.
وضعیت حمله به مراکز آموزشی در سراسر جهان
براساس بررسی ائتلاف جهانی محافظت از آموزش در برابر حمله نظامی، در بازه زمانی ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ حدود ۶ هزار دانش‌آموز، دانشجو، معلم و استاد در مناطق درگیری سراسر جهان هدف حمله قرار گرفتند؛ ضمن اینکه موارد متعددی از حمله به مراکز آموزشی در همین بازه زمانی ثبت شد.
بررسی یادشده نشان‌دهنده رشد ۲۰ درصدی حمله‌های صورت گرفته به مراکز آموزشی و تحصیلی در سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ بود؛ علاوه بر این، گزارش‌ها نشان می‌داد که در همین بازه زمانی بیش از ۱۰ هزار دانش‌آموز، دانشجو، معلم و استاد بر اثر حمله به مراکز آموزشی کشته، مجروح، ربوده یا دستگیر شدند.
این آمار نیز رشدی ۱۰ درصدی را در مقایسه با ۲ سال پیش نشان می‌داد.
از دیگر یافته‌های بررسی ائتلاف جهانی محافظت از مراکز آموزشی در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیشتریت تعداد حمله‌ها به مراکز آموزشی در فلسطین، میانمار و جمهوری دموکراتیک کنگو ثبت شد.
- هند، پاکستان، فلسطین و افغانستان بیشترین شمار کشته‌ها، مجروحان، ربوده‌شدگان و آسیب‌دیدگان ناشی از حمله به مراکز آموزشی را اعلام کردند.
- حمله به مراکز آموزشی در فلسطین نسبت به ۲ سال گذشته افزایش قابل مشاهده‌ای داشته است؛ ضمن اینکه حمله رژیم صهیونیستی به غزه در اکتبر ۲۰۲۳ (مهر ۱۴۰۲) از مهم‌ترین دلایل این روند اعلام شد.
- درگیری نظامی در سودان سبب تبدیل مراکز آموزشی به مراکز نظامی شد.
- شمار آدم‌ربایی از مراکز آموزشی در نیجریه رشد یافت.
- به‌طور متوسط روزانه هشت حمله به مراکز آموزشی در سراسر جهان ثبت شده است.
در عین حال، سازمان ملل اعلام کرد که فقط در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۲ هزار و ۹۹۰ مورد از تخلفات شدید علیه ۲۲ هزار و ۵۵۷ کودک را ثبت کرد؛ ضمن اینکه از کشته شدن ۵ هزار و ۳۰۱ کودک نیز خبر داد که معادل کشته شدن تقریبا ۱۵ کودک در هر روز است.
براساس گزارش سازمان ملل، بیشترین موارد تخلفات شدید علیه کودکان در اراضی اشغالی و فلسطین و پس از آن در جمهوری دموکراتیک کنگو، میانمار، سومالی، نیجریه و سودان ثبت شد.
این سازمان همچنین درباره افزایش قابل توجه ۲۱ درصدی حمله‌ها علیه کودکان در درگیری‌های مسلحانه و افزایش ۳۵ درصدی تعداد موارد قتل و معلولیت آن‌ها ابراز نگرانی کرد.
براساس گزارش سالانه دبیرکل سازمان ملل در سال ۲۰۲۴ در مورد کودکان و درگیری‌های مسلحانه، تخلفات شدید علیه کودکان در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل ۲۱ درصد افزایش داشته است که شامل حمله‌ها به مدارس و افراد محافظت‌شده در رابطه با مدارس می‌شود.
حمله به مراکز آموزشی و تحصیلی در جریان درگیری‌های نظامی و جنگ‌ها سبب از دست رفتن فرصت‌های آموزشی برای نسل‌هایی می‌شود که بر اثر این رویداد‌ها دچار آوارگی شده‌اند.
رشد حمله‌ها به مراکز آموزشی و تحصیلی به‌عنوان مراکزی که برای تضمین انسجام اجتماعی و جوامع پایدار و صلح‌آمیز در قالب کاتالیزور عمل می‌کنند، سبب نگرانی‌های جدی شده است؛ از این رو جامعه جهانی باید با همه ابزار‌های موجود با این روند مقابله کرده و به فرهنگ معافیت از مجازات این‌گونه حمله‌ها پایان دهد.
جامعه جهانی همچنین باید در مسیر تضمین عدالت برای قربانیان، بازماندگان و خانواده‌های آن‌ها اقدام کرده و گام‌های لازم را برای جلوگیری از تکرار جنایت‌های مشابه در آینده بردارد.
پیام دبیرکل سازمان ملل به‌مناسبت روز جهانی حفاظت از آموزش در برابر حمله
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل پیامی به مناسبت روز جهانی حفاظت از آموزش در برابر حمله‌ها، منتشر کرد؛ متن این پیام به شرح زیر است:
در سال‌های اخیر شاهد افزایش چشمگیر حمله‌ها به دانش‌آموزان، معلمان، کارکنان آموزشی و مدارس در سراسر جهان از غزه، تا سودان، میانمار، اوکراین، کلمبیا، جمهوری دموکراتیک کنگو و جا‌های دیگر بودیم؛ هر درگیری یک تلفات ظالمانه انسانی را به دنبال دارد، اما برای کودکان و جوانانی که در جهنم درگیری گرفتار شده‌اند، هزینه این موضوع غیرقابل محاسبه است.
این روز مهم آسیب‌های جنگ بر بدن، ذهن و روح دانش‌آموزان جوان را یادآوری می‌کند؛ از صدمه و آسیب‌ها و از دست دادن زندگی گرفته تا آدم‌ربایی، آوارگی اجباری، خشونت جنسی و فرصت‌های از دست‌رفته، خطرات بسیار زیاد است.
آموزش نه‌تنها به خودی خود یک حق اساسی بشر است، بلکه برای تحقق همه حقوق بشر ضروری است؛ من از همه کشورها می‌خواهم که در آموزش سرمایه‌گذاری کنند و از هیچ تلاشی برای حفاظت از آموزش و مکان‌های آموزشی دریغ نکنند، از دانش‌آموزان و معلمان به‌طور یکسان محافظت کنند و عاملان حمله‌ها به مکان‌های آموزشی را پاسخگو بدانند.
من همچنین از همه کشورها می‌خواهم که اعلامیه مدارس ایمن را به‌طور کامل تایید و اجرا کنند، از ائتلاف جهانی برای محافظت از آموزش در برابر حمله حمایت کنند و با تمام تلاش‌های خود ایستادگی کنند تا اطمینان حاصل شود که کودکان و جوانان می‌توانند به یادگیری خود ادامه دهند - چه در مواقع بحران و چه پس از آن؛ بیایید از آموزش و پرورش در برابر حمله و از حق اساسی آموزش که متعلق به هر کودک و جوانی است، محافظت کنیم.
حمله مستمر رژیم صهیونیستی به مراکز آموزشی در غزه
روز جهانی محافظت از مراکز آموزشی در برابر حمله‌ها در سال ۲۰۲۴ در حالی رخ می‌دهد که خشونت، نفرت، ترس و وحشت بی‌سابقه‌ای در کشور‌های جهان در جریان است؛ غزه یکی از آسیب‌دیده‌ترین شرایط را در موضوع حمله به مراکز آموزشی دارد.
چند انجمن و موسسه فلسطینی در چارچوب کارزاری بین‌المللی در قالب مبارزه با نسل‌کشی و آپارتاید رژیم صهیونیستی با صدور بیانیه‌ای از جامعه جهانی خواستند مراکز آموزشی فلسطین را به‌ویژه در غزه از نسل‌کشی اشغالگران نجات دهند.
براساس آمارها، نزدیک به ۹۰ درصد از ساختمان‌های مدارس در غزه ازجمله ۷۱۲ مدرسه دولتی، خصوصی و سازمانی آسیب‌دیده یا ویران شده‌اند؛ براساس اعلام آنروا، در واقع، سیستم آموزشی در غزه از بین رفته است.
۶۲۰ هزار دانش‌آموز و دانشجو در غزه برای دومین سال از تحصیل بازمانده‌اند.
دست‌کم ۱۰ هزار دانش‌آموز در جریان حمله‌های مستمر رژیم صهیونیستی به غزه به شهادت رسیده و ۱۳ هزار و ۴۴۴ نفر دیگر مجروح شدند.
۳۹۷ معلم در نوار غزه به شهادت رسیدند که تقریبا ۱.۸ درصد از کل معلمان در این منطقه را تشکیل می‌دهد؛ ضمن اینکه ۱۱۷ استاد دانشگاه و ۷۶۰ دانشجو در غزه و کرانه باختری به شهادت رسیدند.
حدود ۴۵۰ دانش‌آموز دبیرستانی نیز در کرانه باختری و نوار غزه شهید شدند؛ علاوه بر این، حدود ۱۹۷ دانشجوی دانشگاه و هشت کارمند آموزش عالی از کرانه باختری ازسوی ارتش رژیم صهیونیستی بازداشت شدند.
دست‌کم ۲۸۸ مدرسه به پناهگاه آوارگان غزه تبدیل شد که ۱۵۵ مدرسه ازسوی آنروا اداره می‌شود.
گزارش موقت بانک جهانی، اتحادیه اروپا و آنروا در مارس ۲۰۲۴ (اسفند سال گذشته)، هزینه خسارات وارده به بخش آموزش را در غزه ۳۴۱ میلیون دلار برآورد کرد.
انتهای پیام/