ناکامی‌های شورای حقوق بشر و افزایش درخواست‌ها برای تغییرات ساختاری

خبرگزاری میزان – پنجاه‌وپنجمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در حالی برگزار می‌شود که با وجود سرعت بالای حرکت جهان در مسیر ناامنی و بحران‌های انسانی بیشتر، شورای یاد شده به شکل فزاینده‌ای در مسیر سیاسی‌کاری و دور شدن از انجام وظایف پیش می‌رود.

حتی بدون نگاه به کارنامه ناکامی‌های شورای حقوق بشر سازمان ملل در سال‌های حیات این سازوکار بین‌المللی و محدود کردن بازه زمانی بررسی به سال ۲۰۲۳ به خوبی می‌توان دریافت که شورای حقوق بشر به‌عنوان جایگزین کمیسیون حقوق بشر نه تنها قادر به انجام مهم‌ترین ماموریت خود یعنی گزارش موارد نقض حقوق بشر و تلاش برای تقویت و ارتقا آن نبوده، بلکه تبدیل به ابزار سیاسی در دست کشور‌های غربی شده است.

شورای حقوق بشر سازمان ملل در سال ۲۰۲۳ به نادیده گرفته شدن قوانین جنگ در مناطق مختلف جهان واکنشی نشان نداد و همین امر رقم خوردن جنایت‌های جنگی را در سراسر جهان از غزه گرفته تا سودان، از میانمار تا کنگو، از هائیتی تا یمن، را در پی داشت؛ بهای این ناکامی و چشم‎پوشی مغرضانه شورای حقوق بشر را آسیب‌پذیرترین افراد ساکن و آواره در مناطق درگیری پرداختند.

شورای حقوق بشر سازمان ملل در سال ۲۰۲۳ با حرکت در مسیر خواسته‌های سیاسی و عمدتا نامشروع کشور‌های غربی، قربانیان نقض حقوق بشر را به رنج بیشتری دچار کرده و به ابزاری برای مداخله‌های سیاسی تبدیل شد.

از مهم‌ترین قربانیان بی‌توجهی و چشمپوشی شورای حقوق بشر سازمان ملل بر بحران‌های بشردوستانه جهان، کودکان در سراسر جهان به‌ویژه در مناطق درگیر منازعه‌های مسلحانه هستند.

ناتوانی شورای حقوق بشر در انجام ماموریت‌های خود به‌عنوان یکی از ارکان اصلی سازمان ملل سبب شد تا شورای امنیت فرصت بیشتری برای دور شدن از وظیفه اصلی خود یعنی تامین صلح و امنیت در جهان پیدا کرده و همین موضوع دشواری‌های حقوق بشری گسترده‌ای را برای آسیب‌پذیرترین افراد ایجاد کرد؛ در عین حال می‌توان از ناکامی‌های شورای حقوق بشر سازمان ملل به‌عنوان عاملی برای تهدید فزاینده منشور سازمان ملل در سراسر جهان یاد کرد.

شورای حقوق بشر سازمان ملل با وجود داشتن کارنامه‌ای همراه با ناکامی‌ها در سال ۲۰۲۳، بدون توجه به حرکت سریع جهان در مسیر ناامنی بیشتر و چشم‌انداز تشدید بحران‌های حقوق بشری در ۲۰۲۴ به شکل حیرت‌آوری درگیر جدال برای انتخاب اعضا و تمدید ماموریت گزارشگران خود است.

همزمان درخواست‌ها از شورای حقوق بشر سازمان ملل برای افزایش مسئولیت‌پذیری و البته تغییرات اساسی در ساختار خود افزایش یافته است؛ چراکه کارنامه ۲۰۲۳ شورای حقوق بشر سبب شده تا مشکلات سیستمی و ساختاری شورای یاد شده بیشتر به چشم بیاید و تعداد بیشتری از افراد را متحمل رنج و عذاب کند.

بازیگران صاحب نفوذ و قدرت در شورای ۴۷ عضوی در حالی این سازوکار حقوق بشری بین‌المللی را به ابزار دست خود تبدیل کرده‌اند که خود از ناقضان اصلی حقوق بشر در خاک خود و سراسر جهان هستند.

شورای حقوق بشر سازمان ملل اگر واقعا قصد دارد تا یک نهاد حاکمیتی موثر بوده و از حقوق بشر در جهان حمایت کند، نخست باید خود را از سیطره کشور‌های ناقض حقوق بشر با اهداف سیاسی خارج کرده و در انتخاب اعضا دقت بیشتری به خرج دهد.

در غیر این‌صورت و در غیاب تغییرات مثبت و سازنده، شورای حقوق بشر ناچار به مواجهه با واقعیت ناکارآمدی خود در جهانی است که به شکل فزاینده‌ای ناامن و تهی از انسانیت می‌شود.

انتهای پیام/