برگزاری سی و یکمین شنبه انقلاب با موضوع «سرود و موسیقی»

به گزارش گروه فرهنگی ، سی و یکمین شنبه انقلاب با موضوع «سرود و موسیقی» و با هدف تبیین دستاورد‌های انقلاب اسلامی به همت جنبش مردمی پاسداشت چهل سال انقلاب کبیر اسلامی صبح امروز شنبه ۲۶ آبان ماه در این حوزه در معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

براساس این گزارش، در این نشست صاحب‌نظران و کارشناسانی همچون، رضا مهدوی فعال، پژوهشگر و پیشکسوت موسیقی کشور، محمد گلریز خواننده و آهنگ ساز انقلاب اسلامی، بابک رضایی معاون دفتر جشنواره‌ها و همکاری بین المللی سازمان سینمایی، هوشنگ جاوید پیشکسوت موسیقی نواحی، رضا خسروی پژوهشگر حوزه موسیقی، محسن رفیعی پژوهشگر حوزه موسیقی و دیگر نخبگان و کارشناسان این حوزه حضور داشتند.

رضا مهدوی، فعال، پژوهشگر و پیشکسوت موسیقی کشور در ابتدای این نشست در سخنانی اظهارداشت: هنر موسیقی جزء مظلومیت‌های فرهنگی کشور است که قبل از انقلاب با ماهیت نفسانی اجرایی می‌شد، اما بعد از انقلاب اسلامی رویکرد عقلایی به خود گرفت و شرایط خوبی را برای کشور رقم زد که موجب همراهی طیف وسیعی از موسیقی دانان شد.

وی اضافه کرد: برخی از اهالی موسیقی تا سال ۶۵ با انقلاب اسلامی همراه بودند، اما به خاطر جریانات و تحریکات بیرونی راهی لس‌آنجلس شدند و به اپوزسیون بیپوستند، اما افرادی که همراه موسیقی انقلاب ماندند، موفق به ایجاد سبکی از موسیقی در کشور شدند که قابلیت صدور به دیگر کشور‌ها را دارد.

 

مهدوی ادامه داد: موسیقی بعد از انقلاب در حوزه پژوهش، کتاب، ترجمه و مباحث آموزشی دارای پیشرفت‌های بسیاری شده است به طوری که یک مرکز کوچک موسیقی در ایران با حضور نخبگان این عرصه قادر است تا جغرافیای وسیعی را تکان دهد.

این پژوهشگر حوزه موسیقی با بیان اینکه دستاورد‌های انقلاب اسلامی باید صیانت شود، گفت: انقلاب اسلامی در ۴۰ سال عمر خود دستاورد‌های بسیاری را داشته است که باید هم صیانت و هم به نسل‌های جدید معرفی شود.

وی افزود: جشنواره‌های متعدد فرهنگی به ویژه در حوزه موسیقی در کشور برگزار می‌شود که آثار ارائه شده در آن دارای کیفیت بسیار خوبی است، اما این آثار باید در کشور توزیع مناسب تری داشته باشد تا اثرگذاری آن نیز دیده شود.

مهدوی گفت: کشور امروز همچنان مانند روز‌های ابتدایی انقلاب اسلامی دارای شرایط انقلابی است به طوری که دشمنان هجمه بسیاری علیه جمهوری اسلامی دارند و اگر یک لحظه مرز‌ها رها شود، مشکلات متعددی ایجاد می‌شود لذا ضروری است در این شرایط انقلابی کشور، موسیقی‌های انقلابی نیز تولید شود تا جوانان کشور را همسو با انقلاب نگه دارد.

این پیشکسوت موسیقی کشور در پایان سخنان خود گفت: جایگاه موسیقی انقلاب اسلامی در دهه ۶۰ به اوج خود رسید و افراد به صورت خودجوش در این عرصه فعالیت کردند که موجب استقبال و اعتماد خانواده‌ها شد و آنان فرزندان خود را برای تحصیل موسیقی هدایت کردند.

 

موسیقی قبل از انقلاب در بین اقشار متدین جایی نداشت، اما پس از انقلاب افراد مذهبی به موسیقی روی آوردند/ موسیقی فیلم و موسیقی کودک و نوجوان از دستاورد‌های انقلاب اسلامی است/ پس از انقلاب، چند سرود انقلابی و حماسی در سازمان فرهنگی یونسکو به ثبت رسید


در ادامه سی و یکمین نشست شنبه‌های انقلاب، محمد گلریز خواننده و آهنگ ساز انقلاب اسلامی کشورمان در سخنانی اظهار کرد: وقتی صحبت از انقلاب اسلامی ایران می‌شود بی شک خاطرات جمعی انقلاب در حافظه شنیداری ما، بیش از هر چیز با موسیقی آمیخته شده است.

وی ادامه داد: با مرور خاطرات دوران انقلاب اسلامی در اولین واکنش ذهنی، موجی از سرود‌های انقلابی، مردمی، سنتی و کلاسک مربوط به دوران مبارزات بعد از پیروزی انقلاب در گوشمان زمزمه می‌شود؛ پیوند موسیقی و مردم پس از انقلاب در موقعیت‌های حساس و سرنوشت ساز برکسی پوشیده نیست.

این خواننده انقلاب اسلامی با اشاره به پذیرش موسیقی انقلاب اسلامی از سوی مردم گفت: موسیقی انقلاب با قیام مردم و شعار‌های انقلابی آن‌ها شکل گرفت و با آن همراه شد لاجرم بر دل‌ها نشست و در بزن گاه‌های انقلاب به زبان گویای ملت مبدل شد؛ این موسیقی یادآور نشانه‌هایی بود که دل‌ها را به سوی ریشه‌های انقلاب می‌برد که سال‌ها الگوی حقیقت طلبان در سراسر دنیا بود.

وی تصریح کرد: کافی است نقش موثر و غیرقابل انکار موسیقی را در تاریخ انقلاب اسلامی ایران و در دوران دفاع مقدس و وقایع و گلوگاه‌های تاریخ معاصر رصد کنیم و در عین حال بدانیم که دشمنان این سرزمین تا چه حد از تضعیف موسیقی انقلابی و فاخر شاد می‌شوند.

گلریز با اشاره به وضعیت موسیقی قبل و بعد از انقلاب اسلامی گفت: قبل از انقلاب، موسیقی در بین اقشار متدین و مذهبی جایگاه ویژه‌ای نداشت و غالبا آن را جایز نمی‌دانستند، اما پس از پیروزی انقلاب با توجه به تحولات و دگرگونی‌های رخ داده در تمام زمینه‌ها از جمله موسیقی که با رهنمود‌های حکیمانه حضرت امام به ویژه با تاییدیه ایشان بر سرود شهید مطهری انجام شد، یک راهگشایی برای کارگزارن موسیقی فراهم شد و موسیقی منزلت و جایگاه خاص خود را پیدا کرد و ما اوج آن را در اثر‌های ۸ سال دفاع مقدس مشاهده کردیم.

این خواننده انقلاب اسلامی ادامه داد: یکی دیگر از دستاورد‌های موسیقی در طول انقلاب نقش کلام در موسیقی انقلابی و فاخر بود که حقیقتا بسیار موثر در اشعار شعرا مشاهده شد به طوری که بسیاری از شعر‌ها زمزمه و وِرد زبان مردم بود که اینجا لازم است از پدر شعر انقلاب شادروان استاد سبزواری یادی کنیم.

گلریز گفت: از دیگر دستاور‌های انقلاب اسلامی، موسیقی فیلم بود که در این زمینه نیز می‌توانیم از موسیقی فیلم‌های امام علی (ع)، حضرت یوسف، مختار نامه و نغمه‌های دیگر نام ببریم که برخی از آن‌ها در کشور‌های هم جوار به زبان عربی و زبان‌های دیگر ترجمه و خوانده شده است.

این خواننده انقلاب اسلامی ادامه داد: موسیقی کودک و نوجوان نیز از جمله دستاورد‌های انقلاب اسلامی است که با محتوای انقلابی و اسلامی در آموزش و پرورش و بعضی از رسانه‌ها مورد استفاده قرار گرفت که سال‌ها مورد توجه این قشر نوجوانان ما بود.

وی گفت: یکی دیگر از مسائلی که مورد توجه قرار گرفت انعکاس سرود‌های انقلابی و دفاع مقدس در خارج از کشور بود؛ به عنوان مثال چند سرود انقلابی و حماسی در سازمان فرهنگی یونسکو به ثبت رسید که این خود می‌تواند یک دستاورد فرهنگی انقلاب برای صدور به آن طرف مرز‌ها باشد.

این هنرمند انقلاب اسلامی با بیان خاطره‌ای گفت: یکی از دوستان محصل در دانشگاه‌های آمریکا برای بنده تعریف کرد که در کلاس‌های ما یک استاد آمریکایی به موفقیت‌های موسیقی انقلاب اسلامی اذعان دارد و برای بیان آن، موسیقی «این پیروزی خجسته باد» را را مورد تدریس و بحث قرار داده است.

گلریز در پایان اظهارات خود گفت: در حال حاضر دشمن بیکار ننشسته است و برای مقابله با این دستاورد‌ها به جنگ نرم روی آورده است و با تزریق همزمان مبتذل‌ها ملت ایران به ویژه نوجوانان را مورد تهاجم فرهنگی قرار داده و در این زمینه مقام معظم رهبری به کرات این مسئله را به مسئولان فرهنگی هنری هشدار داده اند.

بابک رضایی معاون دفتر جشنواره‌ها و همکاری بین المللی سازمان سینمایی نیز در بخش دیگری از این نشست اظهارداشت: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، نظامی در کشور حاکم بود که در اختیار نظام سلطه بود و امور کشور براساس نگرش این نظام پیش می‌رفت و تمام رویدادها، تصمیمات و برنامه‌های کشور در رسانه ملی و وزارت ارشاد مبتنی بر این تفکر مدیریت می‌شد که موسیقی نیز این وقایع مستثنی نبود.

وی اضافه کرد: مقام معظم رهبری در دیدار با اهالی موسیقی فرمودند که در خواست من از موسیقیدانان این است که احساس مسئولیت کنند و موسیقی را نجات دهند که این درخواست برای نجات، نشان دهنده مشکلات موجود در این حوزه و همچنین پذیرش موسیقی از سوی ایشان است.

رضایی با بیان اینکه نگرش حاکم بر موسیقی قبل از انقلاب برگرفته از شرایط حاکم بر آن دوران بود، تصریح کرد: موسیقی دوران پهلوی به سمت ابتذال و تخطیر در حرکت بود تا انسان‌ها را از خود بی خود کند لذا این موسیقی برای مجلسی دون از شان افراد تهیه می‌شد.

معاون دفتر جشنواره‌ها و همکاری بین المللی سازمان سینمایی اضافه کرد: رویکرد و نگرش به موسیقی بعد از انقلاب اسلامی دچار دگرگونی و تغییر شد.

وی گفت: حضرت امام خمینی (ره) در ابتدای انقلاب بعد از شنیدن سرود شهید مطهری این موسیقی را تائید کردند، اما فرمودند که اگر این موسیقی از رادیو و تلویزیون آمریکا پخش می‌شد، گوش نمی‌دادم که این مسائل و ظرافت‌ها باید برای نسل جوان تبیین شود.

رضایی با اشاره به اینکه جامعه امروز در حال فاصله گرفتن از این مسائل و ظرافت هاست، تصریح کرد: باید در قالب چنین نشست‌ها و جلساتی با حضور اندیشمندان و صاحبنظران، مسائل این چنینی برای نسل جوان تبیین شود.

معاون دفتر جشنواره‌ها و همکاری بین المللی سازمان سینمایی با اشاره به اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بلافاصله درگیر جنگ تحمیلی شدیم، افزود: بخشی از پیشرفت‌های رخ داده در حوزه موسیقی دهه ۶۰، با توجه وقوع جنگ تحمیلی و حضور کشور در این فضا بود.

وی افرود: جنگ براساس بیان امام خمینی (ره)، همچون یک نعمت و دانشگاه برروی مسائل فرهنگی بویژه موسیقی اثر گذاشت و موجب پیشرفت‌هایی شد.

معاون دفتر جشنواره‌ها و همکاری بین المللی سازمان سینمایی خاطرنشان کرد: در دوران دفاع مقدس سرود‌های انقلابی تولید شد که سرود «آماده ایم» موجب ایجاد یک سپاه محمد رسول الله شد، اما بعد از جنگ یک ولنگاری در پی جنگ نرم دشمن در کشور شکل گرفت.

رضایی با اشاره به شرایط جشنواره‌ها در دروان پهلوی گت: قبل از انقلاب جشنواره ویژه‌ای در حوزه موسیقی در کشور برگزار نمی‌شد و اگر بود نیز محدود به دوره‌های کوتاه بود؛ موسیقی در دوران پهلوی در حاشیه برنامه‌های فرهنگی کلان بود و تنها به عنوان زینت مجلس مورد توجه بود، اما بعد از انقلاب اسلامی توجه ویژه‌ای به موسیقی شد تا به واسطه این هنر، فرهنگ جامعه و انسان به تعالی دست یابد.

معاون دفتر جشنواره‌ها و همکاری بین المللی سازمان سینمایی اضافه کرد: امروز جشنواره‌های موسیقی متعددی بعد از انقلاب اسلامی در کشور برگزار می‌شود که در این زمینه می‌توان به ۳۲ دوره جشنواره بین المللی موسیقی فجر، جشنواره موسیقی نواحی، جشنواره جوان، جشنواره بانوان با عنوان یاس و. اشاره کرد. همچنین جشنواره‌های متعدد منطقه‌ای و محلی نیز در این حوزه برگزار می‌شود که در هرکدام موسیقی و ملودی‌هایی خاص ارائه می‌شود و افراد آثار و گنجینه‌های فرهنگی خود را ارائه می‌کنند.

وی گفت: برگزاری جشنواره‌های متعدد موسیقی موجب شد تا پژوهش‌ها و بازنگری‌های خوبی در عرصه موسیقی کشور شکل گیرد.

رضایی افزود: به برکت انقلاب اسلامی شاهد دستاورد‌های خوبی در حوزه موسیقی بوده ایم به طور مثال مرحوم حاج قربان سلیمانی در جشنواره مهم موسیقی جهان با عنوان آوینیون حضور یافت و موجب معرفی موسیقی ایرانی در سطح بین المللی شد که این دستاورد را در کنار برخورد پهلوی با موسیقی قبل از انقلاب بگذارید که بنا داشت مردم را از این هنر اصیل محروم کند و موسیقی‌های راک و پاپ غربی را جایگزین کند.

معاون دفتر جشنواره‌ها و همکاری بین المللی سازمان سینمایی ادامه داد: در دانشگاه تهران پژوهشی پیرامون جنگ آمریکا در عراق صورت گرفته است که نشان می‌دهد ارتش آمریکا و پنتاگون براساس این جنگ در حوزه موسیقی چه برنامه ریزی دقیقی داشته اند و در شبی که بنا بود حمله اولیه را صورت دهند، چه برنامه‌های دقیق و موسیقی‌هایی هدفمند در رادیو و تلویزیون خود پخش کرده اند و این در حالی است که در انقلاب ما زمانی که از موسیقی انقلابی بحث می‌شود، تخطئه صورت می‌گیرد که موسیقی سفارشی جواب نمی‌دهد و در این راستا جشنواره موسیقی مقاومت تعطیل می‌شود در حالی که کشور در برابر هجوم استکبار و بیگانگان نیازمند مقاومت است.

وی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: مضامین فیلم‌های هالیوود و موسیقی‌ها آمریکا سفارشی است تا بتوانند فرهنگ آمریکایی را در جهان ارائه کنند و این علامت سوالی است که چرا در کشور ما موسیقی انقلابی تخطئه می‌شود.

رضا خسروی پژوهشگر حوزه موسیقی، در ادامه سی و یکمین نشست شنبه‌های انقلاب اظهار داشت: موسیقی درسال ۱۲۴۸ و در زمان ناصرالدین شاه وارد کشور و عرصه نظامی شد، اما در سال ۱۲۹۳ یعنی ۵۰ سال بعد غلامرضا میرباشیان با تشکیل اولین کلاس موسیقی آن را جایگزین موسیقی نظامی کرد.

وی افزود: اکنون در سال ۹۷، صد سال از تشکیل اولین مدرسه موسیقی در ایران می‌گذرد و حتی در سال ۱۳۱۳ اولین هنرستان موسیقی ملی توسط پسر میرباشیان در کشور افتتاح شد.

خسروی تصریح کرد: متاسفانه موسیقی ملی در سال ۱۳۲۵ و توسط پرویز محمود حذف و موسیقی کلاسیک غرب جایگزین آن شد و اعتقاد وی آن بود که موسیقی ملی ظرفیت آکادمی شدن را ندارد.

وی با اشاره به اولین هنرستان موسیقی ملی قبل از انقلاب ادامه داد: این هنرستان بعد از انقلاب و در سال ۶۰ همان ساز و کار را ادامه داد، اما در قالب سرود و انقلاب بود.

این پژوهشگر حوزه موسیقی تاکید کرد: موسیقی بعد از انقلاب یک جایگاه متعالی پیدا کرد و انقلاب به این هنر توجه بسیاری داشت.

وی اضافه کرد: قبل از انقلاب تعداد هنرستان‌های موسیقی در کشور بسیار کم بود، اما این هنرستان‌ها بعد انقلاب با افزایش چشمگیری روبه رو شد.

خسروی با بیان اینکه بعد از انقلاب رشته موسیقی در دانشگاه‌های آزاد و علمی کاربردی نیز فعال شد بیان داشت: بعد از انقلاب دانشگاه مرکز علمی موسیقی در سطح کارشناسی و ارشد تاسیس و حتی دانشکده‌ای در دانشگاه تهران برای این هنر اختصاص داده شد.

وی خاطرنشان کرد: در سال ۶۷ حدود ۴۰ هزار دانشجوی فارغ التحصیل موسیقی در کشور داشتیم که ۲۵ هزار نفر آن مرد و ۱۵ هزار نفرآن زن بود که این یکی از دستاورد‌های انقلاب است.

این پژوهشگر حوزه موسیقی در پایانبیان کرد: بعد از انقلاب زیرساخت‌های موسیقی در کشور افزایش پیدا کرد در حالی که قبل انقلاب تعداد استودیو‌های موسیقی حدود ۱۰ یا ۱۵ عدد بود، اما اکنون و بعد از انقلاب ۱۵۰ استودیو حرفه‌ای رسمی و حدود ۱۰۰ استودیو حرفه‌ای غیر رسمی در کشور فعالیت می‌کنند. 

قبل از انقلاب موسیقی اقوام برای پُز دادن بود، اما پس از انقلاب این موسیقی به صورت علمی بررسی شد/ پژوهش‌های حوزه موسیقی قبل از انقلاب برانگیخته بود، اما پس از انقلاب این پژوهش‌ها خودانگیخته شد

هوشنگ جاوید پژوهشگر حوزه موسیقی و پیشکسوت حوزه موسیقی نواحی از دیگر مهمانان نشست شنبه‌های انقلاب طی سخنانی اظهار داشت: صحبت در خصوص موسیقی سخت است، زیرا عرصه و تنوع موسیقی انقلاب اسلامی بسیار زیاد است؛ موسیقی انقلاب اسلامی، موسیقی دفاع مقدس و موسیقی نواحی و... از جمله حوزه‌هایی است که هرکدام فصلی برای صحبت کردن می‌خواهد.

وی ادامه داد: دستاورد‌های حوزه پژوهش موسیقی بسیار زیاد است، قبل از انقلاب تعداد اندکی پژوهشگر به صورت برانگیخته پژوهش‌هایی در حوزه موسیقی انجام دادند استاد فوزیه مشی، محمد باقر غفاری و... از جمله این افراد بودند.

جاوید با اشاره به اینکه قبل از انقلاب اسلامی موسیقی اقوام وجود نداشت گفت: قبل از انقلاب موسیقی اقوام را به صورت آهنگ گذاری شده تحویل جامعه می‌دادند و هیچ گاه موسیقی اصیل ایرانی تحویل جامعه نشد و هر آنچه موسیقی اقوام به مردم داده شد به صورت ارکست شده بود.

وی گفت: پرداختن به موسیقی اقوام پس از انقلاب اسلامی و به صورت خودجوش، مردمی و خودانگیخته روی داد.
این پژوهشگر حوزه موسیقی کشورمان با اشاره به برپایی جشنواره تخصصی موسیقی اقوام پس از انقلاب اسلامی گفت: پس از انقلاب اسلامی جشنواره نی نوازان برپا شد که تمرکز آن بر موسیقی اقوام بود و در سه حوزه علمی، فرهنگی و هنری اجرا می‌شد.

جاوید در پایان اظهارات خود گفت: قبل از انقلاب اسلامی از موسیقی اقوام تنها برای پُز دادن استفاده می‌شد، اما پس از انقلاب اسلامی موسیقی اقوام به صورت علمی بررسی شد و نگاه به موسیقی اقوام به صورتی شد که می‌توان اکنون آن را به صحنه بین الملل عرضه کرد.

نوع نگرش خاندان پهلوی به موسیقی ملی استخفافی بود/ انقلاب اسلامی به موسیقی سنتی جایگاهی رفیع بخشید

در پایان سی و یکمین نشست شنبه‌های انقلاب محسن رفیعی پژوهشگر حوزه موسیقی طی سخنانی اظهار داشت: قبل از انقلاب اسلامی موسیقی‌هایی با سبک غربی در کشور رایج بود و موسیقی سنتی و ملی ایرانی هیچ جایگاهی در کشور نداشت.

وی تاکید کرد: نوع نگرش خاندان پهلوی به موسیقی ملی که همان موسیقی ردیف دستگاهی و نواحی است استخفافی بود و پهلوی اول حرمت و احترامی برای موسیقی قائل نبود و معتقد بود که باید از آلمان نازی در موسیقی پیروی کرد.
رفیعی گفت: دوره پهلوی دوم هم برای موسیقی ایرانی احترامی قائل نبودند، اما در مقابل انقلاب اسلامی به موسیقی سنتی جایگاهی رفیع بخشید.