احترام و تکریم

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، نخستین راهبرد انسانی و اخلاقی احترام و تکریم است. قرآن به صراحت به مسلمانان دستور می‌دهد که با «مردم» به زبان خوش سخن بگویند. طبعا مردمی که مورد سفارش قرآن هستند تمام مردم از هر دین و مذهب را شامل می‌شوند و این به زبان خوش سخن گفتن، در مورد افرادی که دورترند و به لحاظ فکری و اعتقادی متفاوت و حتی مخالف هستند بیشتر معنی و موضوعیت پیدا می‌کند.

از دیدگاه اسلام، اقلیت‌ها و گروه‌های مختلف در هر جامعه‌ای شایسته احترام و تکریم هستند، حتی در برخی موارد، اقلیت‌ها بیش از حد معمول سایر مردم جامعه قابل احترام هستند، به این دلیل که احساس غربت نکنند و اقلیت بودن خود را ناخوش نپندارند. پیامبر اسلام (ص) عبای خود را از دوش برگرفت و زیر پای مسیحیان نجران پهن کرد و برای تمام افراد و گروه‌های غیرمسلمان که وارد مدینه می‌شدند احترام بسیار قائل بود.

زمانی که مسیحیان حبشه به مدینه آمدند پیامبر اسلام (ص) آنان را در مسجد منزل داد و به میزبانی آن‌ها پرداخت و شخصا به آن‌ها خدمت می‌کرد. همچنین وقتی امام علی (ع) با یک اقلیت همسفر شد، پس از اینکه به دوراهی رسیدند که باید از هم جدا می‌شدند آن فرد دید امام همچنان با او می‌آید، پرسید مگر شما به کوفه نمی‌رفتید، مسیر کوفه از آن طرف است و امام علی (ع) پاسخ داد که پیامبر (ص) ما فرموده همسفر خود را مقداری مشایعت کنید.

همچنین پیامبر اسلام (ص) به احترام جنازه یک یهودی به پا خاست و در تشییع جنازه او شرکت کرد، همراهان گفتند او یک یهودی بوده است، ولی پیامبر (ص) فرمود: او انسان بوده و قابل احترام است. در عهدنامه پیامبر اکرم (ص) با مسیحیان سینا، تصریح شده است که به هیچ یک از آنان نباید زور گفته شود، باید با آنان مدارا شود، آزار و اذیتی به آن‌ها نرسد و هرجا که باشند معزز و محترم خواهند بود.

احترام به مراسم و مناسک سایر ادیان نیز موضوع دیگری است که باید مورد توجه قرار بگیرد. مهم‌ترین الگوی مسلمانان در این زمینه پیامبر اکرم (ص) است که به عقاید و مناسک اقلیت‌های دینی احترام می‌گذاشت با اینکه به نادرستی آن‌ها معتقد بود، زیرا بی‌احترامی و کوچک شمردن اعتقادات افراد یا تمسخر آن‌ها، نه تنها هیچ فایده‌ای ندارد بلکه عده‌ای از انسان‌ها را آزرده می‌کند، در عوض برخورد عقلانی و تکریم‌آمیز، افراد را بهتر و بیشتر به راه درست می‌کشاند. پیامبر اسلام (ص) همیشه سایر ادیان را به نیکی یاد می‌کرد و می‌فرمود من در دنیا و آخرت، به عیسی‌بن مریم نزدیک‌تر از بقیه مردم هستم، پیامبران برادران ناتنی‌اند، مادرانشان متفاوت اما دین آن‌ها یکی است.

همچنین پیامبر اسلام (ص) حضرت یوسف را بسیار ستوده است. توهین نکردن به اعتقادات، مناسک و مقدسات سایر انسان‌ها، فارغ از درست یا نادرست بودن آن‌ها، یک راهبرد مهم در جهت همزیستی مسالمت‌آمیز است که مورد توجه پیامبر اسلام (ص) بوده است.

منبع: کتاب اسلام و همزیستی مسالمت‌آمیز علی‌اکبر علیخانی