امینی: جادویی دل‌انگیز در رباعیات خیام نهفته است

اسماعیل امینی در گفت‌وگو با میزان پیرامون بزرگداشت حکیم عمر خیام گفت: خیام نیشابوری، فیلسوف، ریاضی دان، ستاره شناس، شاعر و طراح تقویم جلالی است که شهرت جهانی دارد، بخشی از فعالیت های این اندیشمند در 200 بیت رباعی که خلق کرده ختم می‌شود.

شعر خیام

وی در همین راستا ادامه داد: شعر خیام ساده و روان است از این رو می توان گفت بسیاری از مخاطبان را با خود همراه می کند نگاه فلسفی و عاطفی و زبان متمایز او نسبت به بسیاری از شاعران؛ شعر خیام را دلنشین تر کرده لذا مردم ارتباط بیشتری با آن بر قرار می‌کنند.

امینی به علل محبوبیت رباعیات شعر خیام اشاره و ابراز کرد: عدم پیچیده بودن در زبان بیان و استفاده نکردن از زبان فنی در رباعیات سروده شده از خیام وی را بر جسته کرده است، این امر زمینه را برای تفسیرهای مخاطبان عام فراهم کرده و همراهی و همدلی را با اشعار خیام به دنبال داشته، به بیان دیگر مخاطب تفسیر خود را از خط فکری شعر دارد و در بسیاری از موارد دیده می شود که حال و هوای مخاطب در تعبیر شعر خیام رقم می خورد و به هدف و نگاه فلسفی شاعر در این میان نادیده انگاشته می شود.

نظام فکری خیام

وی تصریح کرد: اشعار شعرایی همانند حافظ نیز از این قائده مستثنی نیست لذا مخاطب خط فکری مولف و نظام فکری شاعر را درک نکرده و صرفا بر اساس برداشت و اندیشه خود به شعرها توجه دارد این امر حتی در ترجمه اشعار خیام به زبان‌های دیگر نیز داده می‌شود.

این استاد دانشگاه ادبیات ابراز کرد: ترجمه ها با توجه به برداشتهایی که انجام شده عموما مطالبی متفاوت نسبت به شعر را در پی داشته که سبب شده بسیاری از متفکران غربی برداشتهای متفاوتی داشته باشند لذا برای آنان این نوع شعر جذاب به نظر آمده و مورد تایید قرار گرفته البته این تغییرات تنها مختص خیام نیست بلکه ترجمه شعر شعرایی همانند مولانا و حافظ نیز برداشتی متفاوت و نوعی صوفی‌گری را در ذهن مخاطب خارجی ورق زده است.

وی پیرامون جنس شعر خیام بیان کرد: شعر خیام، در قالب رباعی نوشته شده است که مضمون عمده آن شک و حیرت، توجه به مرگ و فنا و تذکر در مورد مغتنم شمردن عمر آدمی است. اشعار کوتاه و ساده خیام حاوی معانی عمیق فلسفی و حاصل اندیشه آگاهانه متفکری بزرگ در مقابل اسرار عظیم آفرینش است.

امینی پیرامون انتصاب برخی از اشعار به خیام بیان کرد: بیشتر شعرهایی که از گذشته دور به دست ما رسیده در طی این سالها دچار کم و کاستی‌هایی شده است لذا جنبشی علمی که بتواند شعرهای زمان خیام را شناسایی کند و سایر شعرها که به برخی بیت‌ها اضافه شده است را جدا سازی کنند بسیار مهم است.

لزوم مطالعه شعر خیام

وی قضاوت پیرامون شاعران را نیازمند یک شاخص دانست و بیان کرد: برای قضاوت، تحلیل و یا تایید یک شاعر باید همه ابعاد و اشعار یک شاعر را مطالعه کرد و تنها اظهار نظر با مطالعه چند شعر نمی تواند ابعاد فکری و جایگاه یک شاعر را بیان کند،در بسیاری از موارد دیده می شود شعر یک شاعر چه از بعد بلاغی و منطقی تحلیل در حد بیان  موافقان و مخالفان نیست لذا در اظهار نظر پیرامون شاعران باید توجه لازم را داشته باشیم.  

این نویسنده کتاب ابراز کرد: خیام در خارج از کشور بسیار شناخته شده است او به عنوان یکی از افراد برجسته در حوزه ستاره شناسی و تنظیم تقویم شناخته می شود با این حال اشعارش نیز با استقبال روبرو شده است دستاوردهای خیام در علوم متعدد او را به یکی از افراد برتر در زمان خود بدل کرده بود با این حال در زمان زندگی خود نیز در گروه عالمان بود و ابوریحان بیرونی و ابن سینا را دیده بود.

کرسی خیام پژوهی

امینی  لزوم برجسته کردن شعرا و اندیشمندان را در کشور مورد بررسی قرار داد و خاطرنشان کرد: برای بزرگداشت یک شاعر برگزاری مراسم آن هم با نوع امروزی نیاز نیست بلکه به جای هزینه های بالا و سخنرانی‌ها بهتر است به ایجاد کرسی‌هایی پیرامون خیانم شناسی انجام دهند و با کارهای پژوهشی در مورد ادبیات او مرجعی ارزنده و قابل استناد را پایه‌گذاری کنند که قطعا به ماندگاری این شاعر کمک خواهد کرد.

 انتهای پیام/