تجارب پیش‌کسوتان تئاتر دفاع مقدس به کار گرفته شود
به گزارش گروه فرهنگی به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، علیرضا حنیفی نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاتر است. وی که تاکنون بیش از 700 نمایشنامه دفاع مقدسی نوشته است هم‌زمان با هفته دفاع مقدس در مورد نمایشنامه‌‌نویسی امروز دفاع مقدس با اشاره به جشنواره‌های تئاتر کشور گفت: جشنواره‌های تئاتر ما (از جمله: لاله‌های سرخ، فجر و دفاع مقدس) به نوعی تاریخ شفاهی کشور را نمایش می‌دهند. از این جهت تئاتر دفاع مقدس جایگاه ویژه و خاصی در فرهنگ و هنر کشور ما دارد. چرا که حجم بزرگی از هویت یک ملت را همین تاریخ شکل می‌دهد.
وی ادامه داد: جشنواره تئاتر دفاع مقدس تا دوره‌های ششم و هفتم خوب پیش می‌رفت. اما با کنار رفتن نیروهایی همچون دکتر مهندس‌پور، هوشنگ هیهاوند و امثال چنین افراد توانمندی از جشنواره آثار راه یافته به این رویداد فرهنگی هنری سقوط خود را آغاز کرد. همچنین با کم شدن نیروهای با تجربه سازمان‌های مربوطه نیز حمایت‌های خود را از جشنواره کم کردند و یا پایان دادند.
حنیفی در ادامه گفت: برای بررسی وضعیت تئاتر دفاع مقدس کافی است به این سوال پاسخ دهیم که آیا تاکنون سالن و تماشاخانه‌ای مخصوص تئاتر ساخته و راه‌اندازی شده است؟ جواب منفی است. تنها یک سالن کوچک و ضعیف به نام سرو توسط بنیاد روایت فتح ساخته شد که خیلی زود متوجه ناکارآمدی آن شده و دست به تعطیلی‌اش زدند. هنگامی که حمایتی انجام نمی‌شود نباید انتظار رشد تئاتر دفاع مقدس را داشته باشیم.
اولویت جذب مجدد نیروهای فعال تئاتر دفاع مقدس
وی با اشاره به کناره‌گیری هنرمندان توانای این حوزه نمایشی افزود: نویسندگان بسیاری در زمینه دفاع مقدس فعالیت‌های قابل توجهی داشته‌اند. اما امروزه اثری از آن ها نیست. بنده یکی از همین جامعه نویسندگان تئاتر دفاع مقدس هستم که در تهران به عنوان پایتخت کشور کسی دیگر برای نگاشتن نمایشنامه دفاع مقدس به سراغم نمی‌آید. این حال و روز تئاتر دفاع مقدس در تهران است. حال تصور کنید که در شهرستان‌ها چه وضعیتی دارد.
نویسنده نمایشنامه «قطار جنوب» گفت: روزگاری برنامه‌ای به نام «دکترین دفاع مقدس» راه‌اندازی کردند. اگر ادامه می‌یافت و درست پیش می‌رفت می‌توانست اتفاقات خوبی را رقم بزند. اما این برنامه هم همانند دیگر برنامه‌های قبل از آن خیلی زود به پایان رسید و بی نتیجه ماند. جریان ادبیات دفاع مقدس کشور ما برخلاف دیگر کشورها که حتی خودشان آغازگر جنگ بودند جدی گرفته نشده است. متاسفانه ما شعاری آغاز و به صورت شعاری از کنار آن عبور می‌کنیم. ادبیات جنگ ما در حد همان شعارها مانده است.
حنیفی ادامه داد: چرا هیچ‌کدام از انتشارات‌های مربوطه که داستان، رمان و نمایشنامه‌های دفاع مقدس چاپ می‌کردند سراغ آن نویسندگان را دیگر نمی‌گیرند. چرا آن ها را بازخواست نمی‌کنند که چرا دیگر دست به قلم نمی‌شوید. این مسائل دلسردی هنرمندان این عرصه را به همراه دارد.
وی با اشاره به استفاده ضعیف از ادبیات دفاع مقدس گفت: ادبیات ما رشد و تحول مثبت نداشته است. روزگاری بنیاد حفظ آثار و نشر از ارزش‌های انقلاب و دفاع مقدس هر ساله تعدادی کتاب جدید در مورد انقلاب و دفاع مقدس برای هنرمندان تئاتر این حوزه ارسال می‌کرد که تاثیر زیادی بر مطالعه دقیق هنرمند و کسب اطلاعات لازم برای آغاز یک کار هنری داشت. اما متاسفانه امروزه این اقدامات دیگر صورت نمی‌گیرد و فاصله این ارگان‌ها با هنرمندان زیاد شده است. مگر تعداد هنرمندان نویسنده تئاتر دفاع مقدس چند نفر است؟
حنیفی افزود: متاسفانه جامعه ادبی کشور به یک سوی دیگری منحرف شده است. در کشوری همچون روسیه پس از جنگ جهانی کتابی که در آن اشاره‌ای به جنگ و وقایع آن نداشته باشد وجود ندارد. حتی آثار عاشقانه آن ها نیز با وقایع مرتبط با جنگ روایت می‌شود. نادری که نویسنده‌ای توانا و شناخته شده است می‌گوید که هر نمایشنامه‌ای بعد از انقلاب نگاشته می‌شود اگر نشانه‌ای از هشت سال دفاع مقدس در آن خودنمایی نکند آن نمایشنامه بعد از انقلاب نیست.
اقتباس ادبی از رمان‌های دفاع مقدس نیازمند حمایت است
وی در مورد رمان‌های جذابی همچون: دا، پایی که جا ماند و دختر شینا که در حوزه فرهنگ دفاع مقدس نگاشته شده اند، گفت: زمانی به من پیشنهاد دادند دادن تا کتاب «پایی که جا ماند» را به نمایشنامه تبدیل کنم که من هم قبول کردم و طرح و پیش‌نویس آن را چند بار خدمت سازمان مربوطه بردم. اما هنگامی که با بی میلی و عدم استقبال آن‌ها مواجه شدم دست از کار کشیدم. چرا که هیچ همکاری و همراهی از جانب آن ها برای ادامه کار دیده نمی‌شد. حتی یک بار هم طرحی که خودشان سفارش داده بودند را تحویل نگرفتند که بخوانند و نظر بدهند.
این نویسنده ارزشی گفت: سازمان‌های مربوطه از خودشان سوال کنند که چه بلایی بر سر علیرضا حنیفی آمد که بعد از نگاشتن بیش از 650 نمایشنامه رادیویی و 60 نمایشنامه صحنه‌ای به همراه بازی در 12 فیلم جنگی مجبور به نگاشتن نمایشنامه‌ای با عنوان «سیندرلا» شد. نگاشتن نمایشنامه «سیندرلا» برای من کمتر از نوشیدن جام زهر نبود. حنیفی دفاع مقدسی و امثال آن مجبور به کنار گذاشتن دفاع مقدس شدند. زیرا سازمان‌ها و اشخاص مربوطه نمی‌خواهند که بار دیگر تئاتر دفاع مقدس جان بگیرد.
وی در پیشنهادی برای تنفس دوباره نمایشنامه نویسی تئاتر دفاع مقدس گفت: بهتر است بار دیگر نویسندگان پیش‌کسوت این عرصه و موضوع را که کنار گذاشته‌اند جذب کنیم. همچنین به کمک همین دوستان یک بازنگری روی متون دفاع مقدس داشته باشیم تا علاوه بر احیای نمایشنامه‌های قبلی، تولیدات جدید را نیز به آن ها اضافه کنیم. می‌توانیم با به‌کارگیری نیروهای باتجربه که روزگاری تئاتر دفاع مقدس را خودشان آغاز کردند به رشد آن کمک کنیم. مسئولینی که امروزه کار را به عهده گرفته‌اند توانایی لازم را برای کنترل و مدیریت درست تئاتر دفاع مقدس ندارند.
حنیفی در پایان گفت: باید توجه داشته باشیم که چرا آمریکا که خود جنگ طلب و جنایتکار است فیلم جنگی می‌سازد و خود را قهرمان و صلح‌طلب نشان می‌دهد. مطمئن باشیم اگر این کار برای ابرقدرتی همانند آمریکا سودمند نبود هیچ‌گاه به دنبالش نمی‌آمد. حال ما که قربانی جنگ تحمیلی بودیم جنگ و دفاع مقدس از عزت و تمامیت ارضی کشورمان را نادیده می‌گیریم. ان‌شاءالله که وضعیت کنونی هرچه سریع تر بهبود یابد.