رسالت ذاتی تئاتر اخلاق است

به گزارش گروه فرهنگی به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، حمیدرضا آذرنگ، نویسنده، کارگردان و بازیگر توانمند تئاتر، تلویزیون و سینمای کشور است. وی سال‌ها با نمایشنامه‌های خوب و دوست داشتنی خود در جشنواره‌ها و اجراهای مختلف در تئاتر کشور حضور فعال و تاثیرگذار داشته است. نمایشنامه‌هایی چون «روزی روزگاری آبادان»، «خنکای ختم خاطره» و «دو لیتر در دو لیتر صلح» بارها از سوی گروه‌های نمایشی سراسر کشور و در جشنواره‌های مختلف اجرا شده است. قلم «آذرنگ» آنچنان قوی و دلربا در قلمرو نمایشنامه نقش آفرینی می‌کند که هنرمندان تئاتر برای استفاده از آن‌ها حتی علاقه‌ای به تغییر نام نمایشنامه و یا تغییر جزئی در آن ندارند. از اولین باری که نمایشنامه «خنکای ختم خاطره» روی صحنه رفت قریب به 10سال می‌گذرد. اما هنوز دیالوگ‌ها و موقعیت‌های نمایشی و داستانی آن تازه و عالی می نماید. بار دیگر نمایشنامه «خنکای ختم خاطره» روی صحنه خواهد رفت. این بار بیست و پنجمین جشنواره تئاتر سوره میزبان نمایشنامه «خنکای ختم خاطره» به قلم و استعداد «حمیدرضا آذرنگ» است. نمایشی که به کارگردانی «سید امیرحسین جان‌نثار» از استان خراسان شمالی دومین روز از جشنواره در مجموعه تئاتر شهر روی صحنه خواهد رفت.

آذرنگ در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری در مورد دلیل اقبال هنرمندان و کارگردان‌های تئاتر به نمایشنامه‌های خود گفت: نمایشنامه‌های بسیاری از هنرمندان تئاتر همانند این نمایشنامه‌ها سالیان سال است که مورد استقبال واقع شده و تنها نمایشنامه‌های نگارش شده من نیستند که از این ویژگی‌ها برخوردارند. از دلایلی که می‌توان با اطمینان از آن سخن گفت، رعایت تاریخ مصرف بلندمدت و یا جاودانه در نگارش نمایشنامه است که موجب رویداد مذکور می‌شود. باید در نمایشنامه‌ها از داستان و وقایعی سخن به میان آوریم که تنها متعلق به امروز نباشد. بلکه باید متعلق به گذشته، حال و آینده هر انسانی در دنیا باشد. در نگاهی دیگر به این موضوع باید نمایشنامه شکلی دراماتیک به خود داشته باشد تا مخاطب را جذب کند. چرا که دراماتیک بودن نمایشنامه به شیوه صحیح خود موجب به‌کارگیری ذهن مخاطب در دل داستان نمایشنامه می‌شود. در این صورت هنگامی که مخاطب آن نمایشنامه را می‌خواند و یا شاهد اجرای آن است، خود را جای تک تک شخصیت‌ها قرار داده و وقایع داستان را برای خود تداعی می‌کند.

بازیگر سریال «قرعه» در ادامه گفت: هدف نمایشنامه و داستان مورد نظر یکی دیگر از مولفه‌های ساختار درست نمایشنامه خوب است. شیوه طرح مسئله و اینکه به چه مسئله‌ای می‌پردازد حائز اهمیت است. چرا که مخاطب به داستان گره خورده و دنیای واقعی خود را بیش از پیش می‌پذیرد و درک می‌کند. نوع نگاه و سلیقه نویسنده برای شکل دادن به درام باید آنچنان خوب به سوی انتهای داستان پیشروی داشته باشد که مخاطب رد پای آن را تا پایان دنبال کند.

آذرنگ با انتقاد از تعریف زاویه‌دار برگزاری جشنواره‌های تئاتر و تعیین نام برای تئاتر گفت: دیدگاه من نسبت به نام‌گذاری و جهت‌دهی به جشنواره‌های تئاتر مثبت نیست؛ چرا که تئاتر معنا و مفهوم مشخص دارد و خود به تنهایی مروج اخلاق است. قرار نیست بر پایه جشنواره برای تئاتر اخلاق بسازیم. ذات تئاتر ریشه‌دار‌ترین وسیله اخلاقی در میان هنرها و دیگر فنون ارتباطی میان مردم جهان است. شعار ساختن برای جشنواره‌ها و برچسب زدن به تئاتر به هر نحوی موجب آسیب و ضرر تئاتر است. هنر تئاتر به خودی خود اخلاق‌گرا و مفهوم گراست. حتی در نوع «ابزورد» خود که در آثاری همانند آثار «بکت» دیده می‌شود هم ذات اخلاقی و مفهومی دارد. به همین دلایل نمی‌توانیم ریشه آن را در نظر نگیریم و سعی کنیم تئاتر را در قالب‌های هنری دلخواه خود خارج از میل باطنی و ذاتی تئاتر به مخاطب ارائه دهیم.

کارگردان نمایش «دو لیتر در دو لیتر صلح» ادامه داد: اگر جشنواره تئاتر «سوره» و یا هر جشنواره دیگری بخواهد آثار راه یافته به رویداد فرهنگی هنری خود را به نوعی سفارشی انتخاب کند، ضرر خواهد کرد و در طولانی مدت نتیجه عکس برای جشنواره، فرهنگ و هنر دارد. تنوع و رنگارنگی جشنواره در میان آثار شرکت کننده در آن موجب هویت بخشی به جشنواره می‌شود. نگاه سلیقه‌ای به آثار شرکت کننده در جشنواره‌ها، رویداد فرهنگی مورد نظر را از حالت کلی و اصلی خارج و آن را به شبه جشنواره تبدیل خواهد کرد. اتفاقی که برای جشنواره تئاتر مقاومت نیز در سال‌های گذشته رخ داده است. جشنواره تئاتر مقاومت که روی برای هنرمندان تئاتر یک واقعه مهم و با ارزش بود امروزه تنها نامی از آن باقی مانده است.

آذرنگ با تاکید بر اهمیت برگزاری جشنواره‌های تئاتر در سلامت فرهنگی و رشد و کمال یک جامعه گفت: تمامی مطالب گفته شده مبنی بر مخالفت من با برگزاری جشنواره‌ها نیست و اتفاقا وقوع چنین رویدادهایی بسیار شیرین و دوست داشتنی است. اما آنچه آزار دهنده است، همیاری و همکاری همه هنرمندان تئاتر و مسئولان آن در کنار هم است. چرا همه با هم در کنار هم به همیاری و همکاری نپردازیم؟ کاری که به موجب آن منجر به ایجاد شرایط برای تئاتر در بالاترین حالت کیفی ممکن خود می‌شود. حیف است که این موضوع در نظر گرفته نشود و خطوط فکری سلیقه‌ای تنها برای نمایش تفاوت مدیریتی مدیران و مسئولان به کار گرفته شود. بهتر است همه با هم با یک خط فکری مناسب و هدف مشترک برای تئاتر، فرهنگ و هنر جامعه خود کار کنیم.

وی در پایان گفت: باید از همه عوامل برگزاری جشنواره‌ها از جمله جشنواره تئاتر سوره تشکر و قدردانی کرد. چرا که به تئاتر پرداخته و تئاتر در میان مردم جریان دارد. تئاتر خودش هدف دارد و نیازی به تعیین رسالت برای ان نیست. رسالت هنر تئاتر در راستای تعالی اخلاق و رشد فرهنگی انسانیت است. ان‌شاءالله که رویدادهای فرهنگی هنری همچون جشنواره تئاتر سوره همیشه ادامه داشته و هیچ عاملی به هر دلیلی توان متوقف کردن آن را نداشته باشد.

گفتنی است بیست و پنجمین جشنواره سراسری تئاتر سوره ۱۵ الی ۲۰ مرداد در حوزه هنری تهران و مجموعه تئاتر شهر در حال برگزاری است.