اعمال مستحبی و فضیلت لیالی قدر

به گزارش گروه فرهنگی ، اعمال شب قدر به دو گونه اعمال مشترک و اعمال مخصوص تقسیم می‌شود. 

 ۱ - مقارن غروب آفتاب شب قدر غسل شود.

 ۲ - در شب قدر دورکعت نماز اقامه شود، در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید خوانده شود. بعد از نماز هفتاد بارذکر ” استغفرالله و اتوب الیه” گفته شود.

 ۳ - قرآن به سرگرفتن در شب قدر و خدا را به چهارده مصوم سوگند دادن.

 ۴ - خواندن زیارت امام حسین علیه السلام در شب قدر.

 ۵ - احیای این شب‌ها.

 ۶ - یکی دیگر از اعمال شب قدر اقامه صد رکعت نماز به صورت دورکعتی وافضل آن است که درهر رکعت بعد از حمد، ده مرتبه سوره توحید خوانده شود.

 ۷ - یکی دیگر از اعمال شب قدر خواندن دعایی از امام زین العابدین علیه السلام که درمفاتیح الجنان آمده است. اللهم انی امسیت لک عبداً…

 ۸ - قرائت دعای جوشن کبیر در شب قدر.

 ۹ - طلب آمرزش از خدای متعال؛ و در خواست از خدا جهت نیازهای دنیا و آخرت.

 ۱۰ - ذکر گفتن و صلوات بر محمد وآل محمد علیهم السلام.

 ۱ - صد بار ذکر " استغفرالله ربی واتوب الیه ".

 ۲ - صد بار ذکر " اللهم العن قتله امیرالمومنین"

 ۳ - دعای اللهم اجعل فیما تقضی و تقدر من الامر المحتوم …

 ۱ - دعای اللهم صل علی محمد وال محمد و اقسم لی حلما یسد عنی باب الجهل ….

 ۲ - لعن بر قاتل امیرالمومنین.

 ۳ - زیارت حضرت علی علیه السلام.

 ۱ - تلاوت سوره‌های عنکوبت و روم که امام صادق علیه السلام فرمود::: که تلاوت کنند که این دو سوره دراین شب از اهل بهشت است.

 ۲ - قرائت سوره‌های ….

 ۳ - هزار مرتبه سوره قدر.

 ۴ - خواندن و تکرار دعای اللهم کن لولیک حجه ابن الحسن ….

 ۵ - دعای اللهم امددلی فی عمری واوسع لی فی رزقی ….

 ۶ - تلاوت قرآن کریم به هر مقدار که توانستی.

 ۷ - دعاوی ” یا باطنا فی ظهوره و یا ظاهراً فی بطونه….

سوره قدر نود و هفتمین سوره قرآن کریم است که مکی و ۴ آیه دارد.

از امام باقر علیه السلام روایت شده است: هر کس سوره انا انزلناه... را با صدای بلند بخواند مانند آن است که شمشیر خود را در راه خداوند عزو جل کشیده است (جنگ می‌کند)؛ و هر کس این سوره را آهسته قرائت نماید مانند آن است که در راه خدا در خون خود آغشته شده است؛ و هر کس این سوره را ده بار بخواند خداوند گناهان او را می‌زداید و محو می‌کند. (۱)

«امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: هر کس این سوره را در هر نماز واجب بخواند او را صدا زننده‌ای از جانب خداوند صدا می‌زند که: «ای بنده خدا! بخشید خداوند بر تو گناهان گذشته را، پس از سر بگیر عمل خود را.

از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده است: هر که این سوره را بخواند به او از ثواب کسی که ماه رمضان را روزه گرفته است و شب قدر را شب زنده داری کرده است داده می‌شود.

از حضرت رضا علیه السلامنقل شده است: هر که نزد قبر برادر مؤمن خود از هر جانب که بگذارد دست خود را، هفت بار انا انزلناه فی ... را بخواند از ترس ئ. بیم بزرگ و ترس روز قیامت در امان خواهد بود.

امیرمؤمنان علیه السلام می‌فرمایند: هر کس قرادت کند سوره «قل هوالله...» را و «انا انزلناه...» را پیش از آنکه خورشید طلوع کند رو نمی‌آورد و نمی‌رسد او را در آنروزگناهی، گرچه ابلیس و شیطان تلاش نماید.» (۲)

امام کاظم علیه السلام درباره قرائت این سوره در روز جمعه می‌فرماید: برای خداوند در روز جمعه هزار نفحه رحمت است که هر بنده‌ای به اندازهای از این رحمت عطا می‌کند و هر کس این سوره را بعد از ظهر جمعه صد بار قرائت نماید خداوند همه آن هزار نفحه رحمت را به او خواهد داد. (۳)

امام صادق علیه السلام فرمودند: نوری که پیشاپیش مؤمنان در روز قیامت است نور سوره قدر است. (۴)

امیرالمؤمنین در کلامی زیبا فضایل این سوره را اینگونه تشریح کرده اند: هر چیز میوه‌ای دارد و میوه قرآن سوره قدر است، هر چیز گنجی دارد و گنج قرآن سوره قدر است، هر چیز یاریگری دارد و یاری گر ضعیفان سوره قدر است، و هرچیزراه آسانی دارد و راه آسان برای درماندگان سوره قدر استو هر چیز عصمتی دارد و عصمت مؤمنان سوره قدر است و هر چیز هدایتی دارد و هدایت صالحان سوره قدر است، هر چیز سروری دارد و سرور قرآن سوره قدر است. هر چیز زینتی دارد و زینت قران سوره قدر است، هر چیز خیمه‌ای دارد و خیمه متعبّدان سوره قدر است و هر چیز بشارتی دارد و بشارت مردم سوره قدر است و برای هر چیز حجتی است و حجت بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم سوره قدر است پس به آن ایمان بیاورید. (۵)

از وجود نورانی امام باقر علیه السلام روایت شده است: هر کس سوره قدر را هر شب صد بار تلاوت نماید پیش از آغاز صبح بهشت را خواهد دید. (۶)

هم چنین فرمود:: ه. اند: هر کس سوره قدر را در هنگام خواب و پس از بیداری قرائت کند اجر و ثواب آن لوح محفوظ را سرشار خواهد کرد. (۷)

در روایتی دیگر فرمودند: هر کس این سوره را تلاوت نماید هفتاد صف از فرشتگان و هر یک هفتاد بار بر او درود و رحمت می‌فرستند. (۸)

و باز ایشان فرمود:: ه. اند: هر کس سوره قدر را در هنگام خوابیدن ۱۱ بار بخواند خداوند نوری برایش می‌آفریند که گستردگی آن جهان هستی را در برمی گیرد که در هر درجه آن هزار فرشته است؛ و ایشان تا صبح برای قاری این سوره طلب مغفرت می‌کنند. (۹)

 ۱) خروج از دین و بدهکاری

یکی از آثار سوره قدر تسریع در پرداخت بدهی هاست.

امام باقر علیه السلام در جواب شخصی که که توان ادای قرض را نداشت فرمودند: زیاد استغفار کن و سوره قدر را فراوان بخوان. (۱۰)

امیرالمؤمنین علیه علیه السلام می‌فرمایند: بهترین رفیق آدمی سوره قدر است که به و سیله آن می‌تواند قرضش را ادا کند. (۱۱)

 ۲) دوای درد‌ها

در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است: هر کس که دردی دارد کوزه‌ای نو بگیرد و در آن آب بریزد و این کار را خود به عهده گیرد سپس سوره قدر را به شیوه ترتیل سی بار بر آن آب بخواند. آنگاه از آن آب بنوشد و با ان وضو بگیرد و به وسیله آن سر و صورت خود را مسح کند و هر مقدار که از آب کم شد بر ان بیفزاید سه روز بر او نمی‌گذرد مگر اینکه به اذن خداوند درد او درمان می‌شود. (۱۲)

 ۳) بینایی چشم

در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: هر کس سوره قدر را بر آب بخواند و از آن اب بنوشد خداوند نوری در چشمان او قرار می‌دهد. (۱۳)

 ۴) آسان شدن زایمان

در روایت آمده است: هرگاه زایمان زنی سخت شد در کنارش سوره قدر را زیاد قرائت کنید. (۱۴)

 ۵) فرزند دار شدن

برخی از افراد از داشتن فرزند یا جنسیت دلخواه محرومند. امام باقر علیه السلام فرمودند: هر وقت که زن وارد ماه نهم شد سوره قدر را با مشک و زعفران بنویس و آن را شسته و به او بنوشان. (۱۵)

 ۶) درمان بیماری کبد

امام صادق علیه السلام فرمودند: اگر سوره قدر را بر سفالی جدید نوشته و با آب باران شسته شود سپس مقداری شکر بر آن اضافه کنند و کسی که درد کبد دارد آن را بنوشد به اذن خداوند خوب می‌شود. (۱۶)

 ۷) خواب آرام و امنیت هنگام خواب

امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس بعد از نماز عشا ۱۵ بار سوره قدر را قرائت نماید تا شب آینده در امان الهی خواهد بود؛ و هر که ۷ بار این سوره را پیش از خواب قرائت نماید تا صبح در امان الهی خواهد بود. (۱۷)

 ۸) اجابت دعا

امام جواد علیه السلام فرمودند: هر کس سوره قدر را در یکی از نمازهایش قرائت نماید در علیین نمازش مورد قبول و ثوابش دو برابر می‌شود و هر کس این سوره را بخواند و آنگاه دعا کند دعایش در لوح محفوظ مستجاب نوشته می‌شود. (۱۸)

 ۹) بخشش گناهان

امام صاددق علیه السلام فرمودند: هر که سوره قدر را در یکی از نمازهای واجب قرائت نماید منادی ندا می‌دهد:‌ای بنده خدا گناهان گذشته تو را آمرزیده است پس اعمالت را از سر بگیر. (۱۹)

امام رضا علیه السلام می‌فرمایند: هر مومنی که هنگام وضو گرفتن سوره قدر را بخواند از گناهانش خارج می‌شود مانند ان روزی که از مادر زاده شد. (۲۰)

 ۱۰) مغفرت برای اموات

از جمله حقوقی که بر عهده مومنین است به یاد داشتن و هدیه فرستادن برای اموات و درگذشتگان به ویژه والدین، بستگان، و دوستانی است که از دنیا به سرای باقی رفته اند می‌باشد. در حدیثی ارزشمند از امام رضا علیه السلام آمده است: هر کس قبر مومنی را زیارت کند و در کنار قبرش سوره قدر را هفت مرتبه قرائت کند و خداوند هم او و صاحب قبر را می‌آمرزد. (۲۱)

 وسعت رزق و روزی

الف: هر روز ۱۰ مرتبه بعد از نماز صبح بخواند و قدرت خدا را مشاهده نماید.

ب: همچنین به نیت برآورده شدن حاجات ۳۶۰ بار این سوره مبارکه را قرائت نماید. (۲۲)

شب قدر از شب‌های مقدس و متبرک اسلامی است. خداوند در قرآن مجید از آن به بزرگی یاد کرده و سوره‌ای نیز به نام «سوره قدر» نازل فرمود: ه است. در تمام سال، شبی به خوبی و فضیلت شب قدر نمی‌رسد. این شب، شب نزول قرآن، شب فرود آمدن ملائکه و روح نیز نام گرفته است. عبادت در شب قدر برتر از عبادت هزار ماه است. در این شب، مقدرات یک سال انسان‌ها و روزی‌ها، عمر‌ها و امور دیگر مشخص می‌شود. ملائکه در این شب بر زمین فرود می‌آیند، نزد امام زمان (عج) می‌روند و آنچه را برای بندگان مقدر شده بر ایشان عرضه می‌دارند. شب‌زنده‌داری و تلاوت قرآن و مناجات و عبادت در این شب، بسیار توصیه و تأکید شده است.

عظمت و فضیلت این شب بر سایر شب‌ها را از این امور می‌توان به دست آورد:

 ۱) آمرزش گناهان: پیامبر خدا (ص) در تفسیر سوره «قدر» فرمودند:

«هر کس شب قدر را احیا بدارد و مؤمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده میشود.»

 ۲) قلب رمضان: امام صادق (ع) فرمودند:

«از کتاب خدا استفاده می‌شود که شماره ماههای سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماه‌ها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان لیلة القدر است.»

 ۳) نزول قرآن: طبق روایات، مجموع قرآن در شب قدر دفعی و یکباره بر پیامبر (ص) نازل شده است. این نزول دفعی و یکباره قرآن است، اما نزول تدریجی قرآن طی ۲۳ سال دوران نبوت پیامبر گرامی (ص) به صورت الفاظ نازل شده است.

 ۴) برتر از هزار ماه: نزول همه‌ی ملائکه و روح در شب قدر بر زمین و سلام دادن بر بندگان خدا نشانه شرافت آن بر هزار ماه است. امام باقر (ع) فرمودند:

«عمل صالح در شب قدر از قبیل: نماز، زکات و کارهای نیک دیگر بهتر است از عمل در هزار ماهی که در آن شب قدر نباشد.»

_________________

پی نوشت:

(۱) الکافی، ج. ۲، ص. ۴۵۴ 

(۲) سوره قدر جلوه گاه ولایت، صص ۲۵ - ۱۷ 

(۳) الامالی، صدوق، ص. ۷۰۳ 

(۴) بحارالانوار، ج. ۸۹، ص. ۳۲۹ 

(۵) همان، ص. ۳۳۱ 

(۶) جامع احادیث شیعه، ج. ۱۵، ص. ۱۲۶ 

(۷) مستدرک الوسائل، ج. ۴، ص. ۲۹۳ 

(۸) بحارالانوار، ج. ۸۹، ص. ۳۳۰ 

(۹) جامع احادیث شیعه، ج. ۱۵، ص. ۱۴۹ 

(۱۰) الکافی، ج. ۵، ص. ۳۱۷ 

(۱۱) جامع احادیث الشیعه، ج. ۱۵، ص. ۱۲۷ 

(۱۲) طب الائمه، ص. ۱۲۳ 

(۱۳) مستدرک الوسائل، ج. ۴، ص. ۳۱۴ 

(۱۴) الدعوات، ص. ۲۰۱ 

(۱۵) طب الائمه، ص. ۹۶ 

(۱۶) مستدرک الوسائل، ج. ۴، ص. ۳۱۴ 

(۱۷) تفسیرالبرهان، ج. ۵، ص. ۶۹۹ 

(۱۸) مستدرک الوسائل، ج. ۴، ص. ۱۹۰ 

(۱۹) ثواب الاعمال، ص. ۱۲۴ 

(۲۰) فقه الرضا، ص. ۷۰ 

(۲۱) کتاب من لا یحضره الفقیه، ج. ۱، ص. ۱۸۱