بازرسی‌های پيش‌بينی شده برای ايران، بی‌سابقه است/ این نخستین بار است که چنین الزامی به همکاری وجود دارد

به گزارش گروه بین الملل به نقل از سی بی اِس، ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا با استفن کولبرت Stephen Colbert مجری برنامه لیت شو (Late Show) در شبکه تلویزیونی سی بی اس درباره توافق هسته ای ایران گفتگو کرد. ابتدا مجری برنامه گفت آیا توافق، دیگر انجام شده است و اجرا خواهد شد؟ آیا در این مقطع، راهی وجود دارد که مخالفان توافق بتوانند آن را متوقف کنند؟

مونیز پاسخ داد: نه، توافق عملی شده است و صادقانه معتقدم مانع از آن خواهد شد که ایران سلاح هسته ای داشته باشد.

مجری پرسید توافق تا چه زمانی از دستیابی ایران به سلاح هسته ای جلوگیری خواهد کرد؟ در ضمن، جلوگیری از دستیابی (ایران به سلاح هسته ای) تنها با تشویق سه نفر از حضار برنامه همراه بود! این نشان می دهد ما (آمریکایی ها) چندان نگران نیستیم، اما می خواهیم بدانیم توافق، چگونه ایرانی ها را متوقف خواهد کرد؟

مونیز پاسخ داد اساس ساختار توافق این است که ما برنامه هسته ای (ایران) را به مدت پانزده سال، به میزان چشمگیری محدود کرده ایم، اما تدابیر راستی آزمایی و بازرسی تازه و حقیقتاً بی سابقه ای در تاریخ (نظام) منع تکثیر را نیز اتخاذ کرده ایم که همیشگی خواهد بود.
مجری شبکه گفت آنطور که اطلاع دارم قبل از بازرسی های شما، به ایرانی ها از بیست و دو یا بیست و سه روز جلوتر اطلاع داده خواهد شد، این طور نیست؟

مونیز پاسخ داد چیزی به نام پروتکل الحاقی وجود دارد که اصولاً ابزار کلیدی دستگاه بازرسی برای بازدید از اماکن مشکوکِ اعلام نشده به شمار می رود.

مجری شبکه گفت اگر این اماکن مشکوک است، آیا باید به ایرانی ها پیشاپیش اطلاع دهیم تا آنها نیز محل را پاکسازی کنند؟!
مونیز پاسخ داد نه این طور نیست؛ ابتدا آژانس (بین المللی انرژی اتمی) با ایرانی ها تماس می گیرد و می گوید ما می خواهیم تا بیست و چهار ساعت آینده از فلان محل بازدید کنیم. باید توجه داشت آژانس امروز این رویه را برای همه کشورها به کار می گیرد. مشکل اینجا است که امروز برای اکثر کشورها جز ایران، هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد و آنها (بازرسان) می توانند فوراً تصمیم خود را عملی کنند. اما اینجا ما توافق کردیم بحث ها با ایران در این زمینه فقط می تواند دو هفته ادامه یابد و اگر ایرانی ها بعد از دو هفته به آن رسیدگی نکنند، آنگاه ما ده روز فرصت داریم تا زمینه دسترسی (بازرسان به اماکن مشکوک) را فراهم کنیم. بنابراین، این نخستین بار است که چنین الزامی به همکاری وجود دارد.

مجری برنامه گفت بنابراین ایرانی ها می توانند دو هفته تعلل کنند و بعد از آن نیز شما باید ده روز برای دسترسی صبر کنید؛ این در مجموع بیست و چهار روز است. آیا ایرانی ها نمی توانند در این مدت، محل را پاکسازی کنند و بگویند البته که می توانید بازرسی کنید، اینجا چیزی نیست. افرادی که از توافق واهمه دارند، همین مسئله را می گویند؛ کجای این استدلال اشتباه است؟

مونیز گفت برخی این را به انداختن مواد مخدر داخل چاه دستشویی تشبیه کرده اند، اما درباره مواد هسته ای قضیه تفاوت دارد! اولاً اینکه ما قبلاً نیز اقدامات مشکوک را حتی پس از گذشت شش ماه تشخیص داده ایم، چه رسد به بیست و چهار روز. دوماً ما داخل آزمایشگاه های خودمان نیز آزمایش های (هسته ای) انجام داده ایم و باید بگویم پاکسازی ذرات هسته ای واقعاً بسیار دشوار است.
مجری پرسید وجود تشعشعات، این کار را دشوار می کند؟

مونیز پاسخ داد تشعشع و دیگر عوامل، چنین کاری را دشوار می کند.

مجری پرسید آیا نمی شد به اسرائیلی ها اجازه دهیم برنامه (و تأسیسات) هسته ای آنها را بمباران و کاملاً نیست و نابود کنند؟

مونیز گفت من در کنار وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در مجلس سنا حضور داشتم و از آنها نیز درباره همین گزینه نظامی سؤال شد؛ پاسخ این بود که بله اگر ما ایرانی ها را بمباران کنیم، برنامه آنها را دو یا سه سال عقب خواهیم انداخت، اما این توافق آنها را پانزده سال عقب می اندازد. بنابراین استدلال این است که چرا باید گزینه نظامی را با همه پیامدهای ناخواسته آن انتخاب کنیم و سراغ راهکار دیپلماتیک نرویم که از دوره پانزده ساله (اجرا) برخوردار است و بازرسی های واقعاً شدید و منحصر به فرد را تا ابد اعمال خواهد کرد.