چالش روسیه و غرب بر سر اوکراین به کدام سو میرود؟
- بحران اوکراین این روزها سر خط اخبار رسانههای دنیاست؛ روسیه و غرب بر سر این کشور صف آرایی کردهاند و هر کدام سعی دارند قدرت نمایی کنند و در این میان به اهداف خود برسند.
اما آن چه در ماجرای اوکراین در جریان است، چیست؟
طبیعتاً مسکو نمیتواند اجازه دهد که کشوری همچون اوکراین در دامن غرب و آمریکا قرار بگیرد و به عضویت پیمان ناتو در آید.
روسیه برای خود خط قرمز تعیین کرده است، کشورهایی که تا پیش از این عضوی از اتحاد جماهیر شوروی سابق بودند، حق آن را ندارند که عضو پیمان همکاریهای نظامی ناتو شوند.
غرب برای گسترش نفوذ و قدرت خود به شرق سعی دارد تا کشورهای بیشتری را زیر چتر ناتو قرار دهد و برای این هدف پس از فروپاشی شوروی سابق، کشورهای استقلال یافته طعمه خوبی برای پیشبرد این هدف بود.
روسیه پس از فروپاشی شوروی، برای مدتی در لاک دفاعی قرار گرفت و همین روند باعث شد تا غرب سرعت پیشروی خود را برای حضور بیشتر و پر رنگتر در حیات خلوت روسیه افزایش دهد.
اما این روند برای روسیه قابل قبول نبود و با وجودی که همچنان آثار فروپاشی شوروی بر روسیه تأثیر گذار بود، مسکو با قدرت بجا مانده از دوران اتحاد جماهیر شوروی، به نفوذ غرب واکنش نشان داد.
تصور کنید چنین اتفاقی در اروپا یا در کنار آمریکا میافتاد، یعنی روسیه یا چین سعی میکردند کشورهایی را در محدوده جغرافیای سیاسی غرب تحت نفوذ و تأثیر خود قرار دهند و برای ناتو و آمریکا چالش ایجاد کنند؟ واکنش غرب به این اتفاق چه بود؟
میتوان در این مسئله به کوبا اشاره کرد که پس از پیروزی انقلاب کوبا، این کشور به سوی شوروی گرایش پیدا کرد تا بتواند از چتر حمایتی آن در جایگاه یک ابرقدرت بهره ببرد.
استقرار نیروهای شوروی سابق در کوبا و موشکهای شوروی در خاک این کشور یک تنش جدی به وجود آورد که به بحران موشکی کوبا معروف شد.
اتحاد جماهیر شوروی سابق و آمریکا در این بحران تا آستانه جنگ هستهای هم پیش رفتند.
آمریکا و اروپا در صدد هستند با گسترش نفوذ ناتو در شرق و در کنار مرزهای روسیه و چین، سطح تقابل خود را بالا ببرند و در این شرایط، به فشارهای خود بر روسیه و چین بیفزایند.
آمریکا با وجود مشکلات داخلی از ضعف در ریاست جمهوری جو بایدن گرفته تا بحرانهای اجتماعی داخلی و اقتصادی، خود را مقابل روسیه و چین قرار داده که مناسبات عمیق و راهبردی با هم دارند.
ائتلاف این کشورها در معادلات منطقهای و بین المللی قدرتی را ایجاد میکند که آمریکا با همراهی همه همپیمانانش توان تقابل و درگیری با آن را نخواهند داشت.
حال که بحران اوکراین رو به وخامت گذاشته، باید این نکته را باور داشت که روسیه در ماجرای این کشور کوتاه نخواهد آمد.
خروج کارکنان غربی و اعضای سفارتخانههای کشورهای غربی از کییف، پایتخت اوکراین نشان میدهد که آنها تا چه اندازه پشت اوکراین خواهند ایستاد.