ورزی: قیام عاشورا و نگاه انسانی «امام حسین (ع)» یک دانشگاه است/فیلمنامهای با موضوع عاشورا دارم
محمدرضا ورزی در گفتوگو با پیرامون واقعه عاشورا و اهمیت ساخت اینگونه فیلمها گفت: آنقدر قصههای مهم و تاثیرگذار در واقعه عاشورا وجود دارد که تا سالیان سال میتواند خوراک فیلمها و سریالها باشد و مورد استفاده هنرمندان قرار بگیرد. بخش خصوصی نمیتواند برای ساخت اینگونه فیلمها سرمایهگذاری کند و بخش دولتی هم باید در باغ سبزی نشان بدهد که بدانیم همت و تلاشی را که برای نوشتن و به تصویر کشیدن این واقعه صرف میکنیم ثمربخش است یا خیر.
این کارگردان سینما و تلویزیون با اشاره به کاهش تولید و پخش سریالهای جدید و مناسبتی مانند ماه محرم بیان کرد: بارها شده که من برای ساخت فیلمی در مورد عاشورا اقدام کردم، اما مدیران فرهنگی ساده از کنار آن عبور کردند. خود من یکی از کسانی هستم که راغب هستم در فضای عاشورایی کار کنم ولو فیلمی که در حاشیه عاشورا و این واقعه مهم مذهبی و تاریخی باشد. ساخت فیلم و سریال در این زمینه توفیقی است که امیدوارم نصیب من شود.
کارگردان سریال «ابراهیم خلیلالله» پیرامون فیلمنامه نوشته شده درباره عاشورا عنوان کرد: خیلی سال پیش فیلمنامهای در حاشیه واقعه عاشورا نوشته بودم و چهار بار این فیلمنامه را بازنویسی کردم و به نظرم فیلمنامه تاثیرگذاری است. یکی از آرزوهای من این است تا این فیلمنامه را که برای ساخت فیلم سینمایی نوشته شده بسازم. سال ۱۳۸۶ تله فیلمی از این فیلمنامه ساختم تا ببینم این قصه چطور به فیلم در میآید. بعد از دیدن آن تله فیلم و با رفع اشکالات و عمیقتر کردن پیام آن آماده ساخت شده است. هر دو سه سال یک بار این فیلمنامه را بازنویسی کردم و از خدا خواستم تا وقتی زندهام بتوانم این فیلم را بسازم. مدتهای مدیدی مطالعه و تحقیق و پژوهش کردم و در صورت ساخت این فیلم به زبان انگلیسی خواهد بود و مخاطبان آن اروپاییها و طیف وسیعتری از مردم دنیا خواهند بود.
کارگردان سریال «معمای شاه» با بیان اینکه خیلی مهم است که هر ساله حداقل سه شبکه تلویزیونی در مناسبت محرم تولید سریال داشته باشند، اظهار کرد: باید در زمینه واقعه عاشورا تولید فیلم و سریالها افزایش پیدا کند و نگاههای مختلفی را تشویق به ساخت اینگونه فیلمها کنیم. نگاه کارگردانان جوان خوشذوق و همچنین کارگردان باتجربه باید محک زده شود و زمینه تولید را برای همه فراهم کرد. مخصوصا اینکه ما در مدیوم سینما فیلمهایی از این دست کم داریم. به عنوان مثال از سریال «مختارنامه» ساخته داوود میرباقری چندین فیلم سینمایی هم برای تلویزیون آماده کردند، اما نباید به همین مقدار اکتفا کرد.
وی در همین راستا افزود: ارگانهای دولتی که میتوانند کمک کنند باید همت بیشتری داشته باشند. بسیاری از کارگردانان خوب ما علاقهمند کار در این زمینه هستند و متاسفانه تاکنون فرصتی به دست نیاوردهاند و کاری پیرامون این واقعه مهم نساختهاند. ابراهیم حاتمیکیا، احمدرضا درویش، شهرام اسدی که «روز واقعه» را ساخت و از نسل جدید بهروز شعیبی و امثال این افراد که دغدغهمند هستند باید در این باره فیلم بسازند.
کارگردان «عمارت فرنگی» با اشاره به اینکه وقتی اسم «امام حسین (ع)» به میان بیاید همه فیلمسازان میخواهند درباره ایشان و اتفاقات رخ داده عاشورا فیلم بسازند بیان کرد: «امام حسین (ع)» فراجناحی و فرامرز است و به نظر من هر انسانی با هر دینی برای ایشان احترام بسیار قائل است و کل بشریت میتوانند از دانشگاه عاشورا و نگاه انسانی «امام حسین (ع)» بهرهمند شوند. خود ایشان فرمودند اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید بنابراین انسانی با این دیدگاه و مرتبه و مقام میتواند برای کل بشریت قابل احترام باشد و درسهای زیادی از ایشان بیاموزند.
این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران اضافه کرد: «امام حسین (ع)» برای همه بشریت است و نه تنها من و برخی از دوستان که تمام فیلمسازان، زن و مرد میخواهند درباره ایشان فیلم بسازند و به ایشان ارادت دارند. اینکه ساخت این قرعه به نام چه کسی بیفتد و چه کسی بتواند فیلمی پیرامون این واقعه بسازند به عنایت خداوند متعال بستگی دارد و امید دارم من هم یکی از این افراد باشم.
کارگردان «مظفرنامه» با تاکید بر اهمیت «پیام عاشورا» بیان کرد: واقعه عاشورا برای همه شناخته شده و همه هم آشنایی کافی با این واقعه مهم دارند؛ بنابراین نباید درباره تاریخ عاشورا دغدغه و نگرانی داشته باشیم چراکه زن و مرد، پیر و جوان همه با این تاریخ آشنایی دارند، اما چیزی که مهم است و باید به آن عنایت ویژهای داشت «پیام عاشورا» است. امام ما به شهادت رسید تا پیام بسیار مهم و انسانی را به بشریت بدهد و وظیفه ما است که این پیام را به گوش همه مردم برسانیم. باید موظف باشیم پیام عاشورا را سینه به سینه به کودکان و فرزندان خودمان منتقل کنیم. عاشورا همچون دانشگاه است که همه میتوانند در این دانشگاه ثبتنام کنند، ولی فارغالتحصیلی از این دانشگاه بسیار سخت است.
ورزی با اشاره به فیلم سینمایی «روز واقعه» ساخته شهرام اسدی بیان کرد: به عنوان مثال میتوان از فیلم و فیلمنامه فیلم سینمایی «روز واقعه» به عنوان اثری درخشان نام برد. فیلمنامه «روز واقعه» نوشته بیضایی یکی از بهترین نوشتهها پیرامون واقعه عاشورا است که من هر بار با خواندن آن لذت میبرم. این فیلمنامه همان کاری را میکند که تاکید میکنم یعنی پیام این واقعه را به بهترین شکل ارائه میدهد و بسیار هم موفق است.
کارگردان «سالهای مشروطه» تاکید کرد: ما در فضای فیلمسازی، چه مستند و چه داستانی و در حوزه قصهنویسی و کتاب، مقاله سمینار و ... باید «پیام عاشورا» را به گوش مردم رساند. این پیام به هر طریقی باید ابلاغ شود و مطمئنا تاثیرگذاری خواهد داشت. این واقعه آنقدر مهم است که به جز سینما در عرصههای دیگر هم میتوان این تاثیرگذاری را تجربه کرد.
وی با اشاره به فیلم «رستاخیز» ساخته احمدرضا درویش اظهار کرد: احمدرضا درویش کارگردان بسیار خوبی است و آثار قابل اعتنایی نیز ساخته است و کارهای او را عمدتا دوست داشتهام. به نظرم نباید «رستاخیز» این همه سال در محاق عدم اکران باقی میماند و همه باید کمک میکردند تا از این اثر رفع مشکل کنند. درویش آدم بسیار معتبری در این زمینه است و کسی که هم بخواهد مثلا فیلمی درباره واقعه عاشورا بسازد قطعا با دیدن این اتفاقات احتیاط میکند و شاید اصلا به این وادی ورود نکند. نظرات مخالفی که درباره این فیلم ابراز شده قابل حل است و از دید من باید این فیلم در سطح گستردهای اکران شود. برای ساخت «رستاخیز» خیلی زحمت کشیده شده، فیلم صحنههای درخشانی دارد و کارگردانی اثر جذاب و در خور است.
ورزی با اشاره به اهمیت مشاوران پروژههای عاشورایی برای جلوگیری عدم اکران این فیلمها گفت: به نظرم از ابتدا باید تعامل بین سازندگان و مشاوران اثر صورت بگیرد. این مشاوران مهم است که چه کسانی باشند و باید نظر و آثار آنها قابل اعتنا باشد. هستند پژوهشگران معتبری که میتوانند در ساخت فیلمهایی درباره واقعا عاشورا نظر و مشاوره بدهند.
کارگردان «تبریز در مه» با اشاره به خاطره خود از عزاداری شام غریبان در اراک بیان کرد: در هر اقلیمی هیاتها با یک تعریف و نقش و سبکی عزاداری میکنند. یادم هست قبل از کرونا رفته بودم شهرستان اراک که تکیه و مراسم آنها را ببینم. در اراک بازار بسیار زیبا و قدیمی وجود دارد و دیدم گروهی جوان با سنج و دمام و به شکل عزاداری خوزستانیها با زرهها و نمایش خاصی عزاداری میکنند. من با موبایل ناخودآگاه رفتم جلو و از این مراسم پلانهایی گرفتم و کلیپ چهار پنج دقیقهای ساختم. آنقدر این اتفاق جالب بود که ناخودآگاه رفتم و فیلم گرفتم. شاید روزی این کلیپ را پخش کنم.
وی با اشاره به امیدواری برای ساخت فیلمهای بیشتر عاشورایی در دولت جدید عنوان کرد: فکر میکنم دولت جدید با دولت قبلی فرق میکند. باید اذعان کرد دولت قبلی برای ساخت آثار مذهبی و تاریخی همتی نداشت. خود ما هم به جز حمایت و کمک دولتی باید تلاش بیشتری داشته باشیم. اگر در این زمان ما کاری درباره واقعه عاشورا نکنیم پس چه زمانی باید انجام داد.
محمدرضا ورزی خاطرنشان کرد: ویژگی محرم این است که هم شوق دارد و هم حزن. هم شوق آن را داری که زودتر به روزهای عزاداری برسی و هم حزن اتفاقات رخ داده را، هیچ چیزی نمیتواند جایگزین این عشق و این روزها شود.