اظهارات جلیلی در دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰
- «سعید جلیلی» در دومین مناظره هفت نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با محوریت مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در پاسخ به این سوال که اتخاذ تصمیمات مهم و به موقع و ایجاد تحولات ساختاری نیازمند دولتی با پشتوانه اعتماد مردمی بالاست چه برنامه‌ای برای تقویت اعتماد مردم به دولت احتمالی خود دارید؟، گفت: «فلَیسَتْ تَصْلُحُ الرَّعِیةُ إِلَّا بِصَلَاحِ الْوُلاَةِ» اگر می‌خواهید اعتماد مردم جلب شود حتما باید رفتار مسئولان درست شود. یکی از موضوعاتی که مانع اصلاح امور می‌شود متاسفانه فرهنک غلط سیاسی است که در نظام اجرایی اداری ما امروز وجود دارد.
وی ادامه داد: این مربوط به یک جناح و جناح دیگر نیست مربوط به یک دولت و دولت دیگر هم نیست، متأسفانه یک موضوع فراگیر است و باید حتما نسبت به آن توجه جدی شود و چه کسانی که رقیب شما باشند چه کسانی که رفیق شما باشند ممکن است دچار چنین آسیبی باشند.
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: اگر شما از ساختار اجرایی اداری کشور آن فرهنگ سیاسی غلط را پاک نکنید این باعث می‌شود ظرفیت‌های کشور و توانمندی‌های کشور متوقف شود. من چند مثال خواهم زد که در جلسه قبل هم گفتم بیشتر توضیح خواهم داد. ببینید اگر در فرهنگ سیاسی کشور نمایش جای کار واقعی را گرفت شما نمی‌توانید انتظار داشته باشید که کار‌ها جلو رود.
جلیلی افزود: با نمایش کشور اداره نمی‌شود؛ اگر شما مرتب به جای اینکه نتیجه کار‌ها را بیان کنید به طور مکرر فرایند کار را توضیح دهید این فرهنگ، فرهنگ غلطی است و کار‌ها پیش نخواهد رفت اگر کار‌های ریشه‌ای کنار گذاشته شد و به کار‌های به اصطلاح نمایشی پرداخته شد حتما مشکلات کشور باقی خواهند ماند یعنی اگر شما اصلاح ساختار بودجه را اهتمام نکرده باشید، نظام نظارت بانکی را جدی نگرفته باشید و به کار‌های روزمره پرداختید این حتما کشور را متوقف خواهد کرد.
وی همچنین گفت: اگر نتیجه کار‌های شبانه مسئولان در زندگی مردم دیده نشود این نشان می‌دهد که آن کار واقعی نبوده و کار نمایشی بوده است. بحث من این است اگر شما بگویید نمایش یعنی چه، یعنی یک تیر را شلیک می‌کنید و به هر جا خورد یعنی هدف مثلا می‌گویید شما فلان توافق را کردید تا تحریم‌ها برطرف شود بعد می‌بینید تحریم‌ها دوبرابر شد می‌گویید ما مثلا جام اخلاق را برده‌ایم اینکه نتیجه کار نمی‌شود من بحثم این است که نباید اجازه دهیم فرهنگ تسری یابد مثلا اگر شما در کار‌ها تصمیم را به موقع نگرفتید و یک کاری مرتب دچار وقفه شد یک سال، دو سال کشور را معطل یک تصمیم گذاشتید این همان چیز‌هایی است که کشور را دچار مشکل می‌کند اگر مثلاً چند شغلی در بین مسئولان رواج داشته باشد و چند شغلی به فرهنگ یا حتی به یک ارزش تبدیل شد و به ضد ارزش تبدیل نشد این حتما نمی‌تواند کار را دنبال کند من عرضم این است اگر ما می‌خواهیم برخی از کار‌ها را دنبال کنیم باید مواظب باشیم این فرهنگ سیاسی اصلاح شود تا خیلی از امور به راحتی شکل گیرد و خدایی نکرده اگر این فرهنگ به نسل بعد رفت بدتر خواهد شد.
سعید جلیلی در ادامه دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری در نقد نسبت به مطالب مطرح شده توسط نامزد‌های دیگر گفت: من هم جلسه قبل و هم این جلسه عرض کردم که یکی از مشکلاتی که کشور پیش نمی‌رود، فرهنگ سیاسی ما است که آن هم کار نمایشی و تعارفات است که باعث می‌شود کشور پیش نرود.
وی اضافه کرد: ببینید مردم عزیز، ما امروز داریم درباره انتخاب رئیس جمهور صحبت می‌کنیم. کسی که میخواهد ماشین دولت را راه بیاندازد. دستگاه‌های مختلف را فعال کند واقعا تعارف را کنار بگذاریم؛ این نوع مناظره، این نوع سوالات و این نوع پاسخگویی می‌تواند به مردم کمک کند؟ واقعا غرض از این جلسه این است که مردم بتوانند انتخاب کنند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: ببنید، امروز بسیاری از موضوعاتی که مورد توجه مردم است در این بحث‌ها مطرح نمی‌شود. ما بحث روستا را داریم که ۲۷ درصد از جمعیت ما در آنجا قرار دارد. اینکه ما برای آینده روستا چه برنامه‌ای داریم، چه بحثی داریم تا الان از روز اول کسی در مورد آن از من سوال نکرده است. این همه هم برنامه تلویزیونی رفته‌ام. درباره بانوان که ۵۰ درصد جمعیت کشور هستند، درباره آموزش و پرورش که یک میلیون کارمند وجود دارد، در مورد جوانان، ورزش و.
جلیلی همچنین در ادامه صحبت‌های خود افزود: عرض من این است که نامزد‌های محترم مجبورند از این فرصت‌های سه دقیقه‌ای و پنج دقیقه‌ای استفاده کنند و برخی از حرفهای خود را بیان کنند، ولی این کمکی به انتخاب مردم نمی‌کند. اگر ما می‌خواهیم کشور را نه تنها اداره کنیم بلکه جهش بدهیم، باید بدانیم اولویت ما چیست. باید بدانیم چه برنامه‌ای این کار را انجام می‌دهد؟ چگونه می‌خواهیم این کار را انجام دهیم؟ باید بحث و نقد بشود. اینکه ما دعوت کردیم از برخی دوستان برای مناظره و بحث‌ها برای این است که واقعا مردم بتوانند بهتر انتخاب کنند.
نامزد سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری گفت: این مدلی که ما داریم صحبت می‌کنیم من هم مجبورم درباره این موضوع دو سه جمله بگویم. خواهش من این است که دیگر نامزد‌های محترم موافق هستند هم اینجا یک اصلاح را شروع کنیم مناظره بعد نکشانیم. مدل سوالات مشخص باشد. نمی‌خواهیم تست هوش از نامزد‌ها بگیریم. می‌خواهیم بگوییم به حال دانشگاهی‌ها هرچه می‌توانید بخوانید و بیاید راجع به این موضوع نظر خود را بگویید، حالا همه نظرات خود را بگویید. بحث کنیم تا مردم بتوانند انتخاب کنند.
وی ادامه داد: اگر صحبت از جمهوریت می‌کنیم و انتخاب پرشور و حضور حداکثری مردم می‌کنیم، ۸۰ میلیون جمعیت مخاطب ما هستند و نشستن باید بدانند کدام موضوع اولویت است و این اولویت‌ها را چند تا نامزد حرفهای خود را بزنند و بعد بگویند حرف این بهتر است، من به این نامزد رای می‌دهم.
جلیلی بیان کرد: اما وقتی از رئیس‌جمهور صحبت می‌کنیم رئیس‌جمهور باید کسی باشد که بتواند با اقتدار و با قوت دولت آینده را اداره کند. اگر ما می‌گوییم این دولت باید جهش کشور را بدهد و فقط اداره حداقلی نباشد، لازمه این چیست؟ این است که رئیس‌جمهوری بتواند بگوید من برای فلان موضوع چگونه دستگاه‌ها را قرار است ماموریت بدهم و برایشان کار تعریف کنم به چه هدفی تعریف می‌کنم و در کدام نقطه از آن‌ها مطالبه خواهم کرد تا مردم بتوانند از رئیس‌جمهور جواب بگیرند. رئیس‌جمهور این است که چند تا حرف تند بزند و سر و صدا کند.
سعید جلیلی در ادامه این مناظره در دفاع سه دقیقه‌ای خود از دیدگاه خودشان گفت: ما درباره نقش رئیس جمهور داریم صحبت می‌کنیم، این موضوعاتی است که هر وزارتخانه‌ای مسئولیتی دارد و باید کارهایش را انجام دهند، نقش رئیس جمهور فراتر از دستگاه‌ها است. ما برخی از موضوعاتی داریم که رئیس جمهور باید برای آن موضوعات ماموریت تعریف کند، دستگاه‌ها را با هم، هم افزا و پیگیری کند که ببیند آیا این موضوع به نتیجه رسید یا خیر.
وی عنوان کرد: به عنوان مثال ۵۰ درصد جمعیت ما را خانم‌ها تشکیل می‌دهد، موضوع خانم‌های بحث بسیار مهمی است و الان هم دیدید در جلسات خیلی افراد دلسوزی‌هایی در این باره دارند. بحث این است که اگر ما می‌گوییم تمایز کار واقعی با کار نمایشی چیست؟ در همین ۸ سال گذشته بار‌ها از حقوق خانم‌ها صحبت شد، نتیجه آن تقریبا هیچ بوده است.
نامزد سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری همچنین اظهار کرد: ۱۸ طرح و برنامه در همین دوره دولت یازدهم و دوازدهم آورد وقتی بررسی می‌کنید خوب است این را بگوییم که نتیجه آن چی بوده است؟ آیا زنان سرپرست خانوار الان چه امکان بیشتری پیدا کردند؟ آیا اگر ما از اشتغال خانم‌ها صحبت می‌کنیم چه ابتکارات و چه مدل‌های نوین و یا بومی را به کار گرفتیم؟ آیا در اقتصاد چه نقشی داشتند؟ این‌ها می‌شود حرف زد من دقیقا بحثم این است کار نمایشی با کار واقعی؛ کار واقعی برنامه و پیگیری جدی میخواهد.
وی افزود: ممکن است در اینجا هر دستگاهی کار خود را انجام دهد، من نمی‌گویم رییس جمهور حتی ماموریت‌هایی باید تعریف کنند که آیا این کار شد یا نشد؛ ما امروز مشکل داریم که حتی برخی ماموریت‌هایی که تعریف شده است اصلا برای آن یکبار جلسه تشکیل نشده و یکبار حتی پیگیری نشده است.
جلیلی تاکید کرد: اگر ما صحبت می‌کنیم یک روز چرا فلان پیامک رفت، هزاران و ده‌ها هزار بلکه بیشتر خانم‌هایی که در همین ایام دچار مشکلات اقتصادی بودند، زنان سرپرست خانوار، بدسرپرست که شما وظیفه داشتید و دولت وظیفه دارد برای این‌ها برنامه داشته باشد و باید کار کند. اینکه مثلا شما نگاه می‌کنید طلاق نسبت به ازدواج متاسفانه افزایش پیدا کرده است، این‌ها نیازمند برنامه است.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: در این موضوعات نسبت به زنان روستایی جالب است یک طرح تعریف شده و یک چیزی نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار هزینه شده است تحت عنوان آگاه سازی حقوق زنان روستایی، نگاه که می‌کنیم همش ۵۱۰ نفر جمعیت مخاطبش بوده است. این می‌شود آن کار نمایش که کار واقعی نیست و کاری که باید برای خانم‌ها انجام دهیم که بگوییم تو این تسهیلات را می‌توانی بگیری و خدماتی و اشتغالی که می‌توانیم داشته باشیم.
سعید جلیلی در ادامه دومین مناظره انتخاباتی در پاسخ به این سوال که نظام سلامت یکی از مهم ترین و پرهزینه ترین برنامه هایی بود که به نظر کارشناسان با وجود امید و انتظار ایجاد شده در جامعه به عللی از جمله عدم تامین منابع مالی برای آن عملاً به سیاستی ناپایدار تبدیل شد و از رسیدن به بخش قابل توجهی از اهداف خود ناکام ماند، برنامه شما برای توسعه کارآمد عالمانه و پایدار نظام سلامت چیست، گفت: یکی از نکاتی که بسیار مهم است که نقش رئیس جمهور را مجدداً نشان می‌دهد این است که موضوعاتی است که فقط مربوط به یک وزارتخانه می‌شود و سلامت یکی از آن موضوعات است.
وی افزود: امروز عوامل اجتماعی موثر بر سلامت شامل ده نکته می‌شود و این نشان می‌دهد باید رئیس جمهور اگر در این جایگاه قرار می‌گیرد موضوع را بفهمد و بتواند درست دستگاه‌ها را هماهنگ کند. موضوع سلامت در کشور ما در این سال‌ها چند طرح مهم را اجرایی کرده است که یک طرح که ابتدای آن قرار بود طرح شبکه بهداشت بود که از ابتدا درست اجرا شد حتی برای کشور‌های غربی نیز الگو شده است.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در ادامه بیان داشت: بین سال‌های ۵۸ تا ۶۴ این طرح در کشور اجرایی شد در مقابل این طرحی نمایشی نداریم که هیچ خاصیتی نداشت به جز این که هزینه‌ها را افزایش داد به نام طرح تحول سلامت که در سال‌های اخیر انجام شد و همه بعد‌ها پی بردند این طرح نمی‌تواند موفق باشد، اما مهم این است که شما این موضوع را در زمان خود متوجه شوید.
جلیلی اظهار کرد: نه این که یک طرحی را شروع کنید و هزینه‌ها را چند برابر کنید بعد یکباره مشخص شود که این طرح ناکارآمد است در این صورت چه کسی دچار خسارت می‌شود. من عرضم این است که ما اگر حرف از نظام سلامت می‌زنیم باید وزارت بهداشت مدعی و محور آن باشد، اما وزارت صنعت، کشاورزی و سایر دستگاه‌ها نیز در اجرای آن نقش دارند.
وی گفت: امروز مثلاً بیکاری و استرس از جمله موضوعاتی هستند که می‌توانند به سلامتی افراد صدمه وارد کنند یکی از بیشترین مجروحان سالانه ما اختصاص به حوادث جاده‌ای در کشور دارند و سالی ۱۰۰ هزار مجروج داریم؛ این‌ها مربوط به وزارت بهداشت نیست، اما این وزارت خانه در این موضوعات بی تاثیر نیست.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: حال این نکته مهم است که برای این موضوعات می‌خواهیم چه کنیم؟ باید با برنامه جلو برویم امروز هزینه‌های سلامت در دنیا به خاطر نکات مختلف افزایش یافته است یکی به خاطر فناوری‌های جدید که این‌ها پرهزینه هستند و دیگر به خاطر تغییرات طول عمر در جمعیت‌ها به ویژه در کشور ما که الحمدالله جمعیت افزایش پیدا کرده است و به همین نسبت باید برای سال‌های آخر عمر افراد تدابیر بیشتری داشته باشید.
جلیلی در ادامه صحبت‌هایش افزود: یک عامل دیگر هم تغییرات الگوی بیماری هاست. عرضم این است که اگر مسئله را درست نفهمیدید کشور ۸ سال در مسیر نادرست حرکت می‌کند و بعد مشخص می‌شود که آن مسیر غلط است.
سعید جلیلی در ادامه این مناظره در پاسخ به این سوال که هر کشوری سیاست خارجی مشخصی دارد که بر اساس منافع ملی آن استوار بوده و در چارچوب راهبرد‌های مشخص در محیط بین المللی و منطقه‌ای اقدام می‌کند؛ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز مبتنی بر رویکرد‌های اسلامی، ملی و انقلابی است که چارچوب آن در قانون اساسی به خوبی مشخص گردیده است؛ دولت‌ها بر اساس همین مبانی مستحکم از ابتدای انقلاب تاکنون رویکردها، اولویت‌ها و شیوه‌های اجرایی کردن سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را دنبال کرده اند. در صورت پیروزی در انتخابات مهم‌ترین اولویت‌های شما در عرصه سیاست خارجی چه خواهد بود؟، گفت: عرصه روابط بین کشور‌ها یک نقاط اشتراک و یک نقاط اختلاف دارد که طبیعی است. نقاط اشتراک تعامل و نقاط اختلاف تقابل ایجاد می‌کند. این هنر دولت هاست که بتوانند این نقاط اشتراک که فرصت‌ها را ایجاد می‌کند تبدیل به نقطه تعامل کنند و آن نقاط اختلافی که موجب می‌شود تقابل ایجاد بشود را مدیریت کنند و از تهدیدات پیشگیری کنند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: در دنیا ۲۰۰ کشور وجود دارد. ما اگر سیاستمان تعامل سازنده و گسترده با جهان باشد؛ یعنی تمام فرصت‌ها را بررسی می‌کنیم، دنبال می‌کنیم و بالفعل می‌کنیم. ما اشکالی که به دولت داریم دقیقا همین است که معطل چند کشور و سه چهار کشور ماند و تمام کارهایش معطل آن شد.
وی اظهار داشت: یک روز به بهانه اف‌ای تی اف، یک روز به بهانه ترامپ و یک روز به بهانه برجام به هر حال همه این‌ها دشمنی خود را می‌کنند و شما باید این هنر را داشته باشید و فرصت را از دست ندهید و با کسانی که تعامل دارید و با کسانی که نقاط اشتراک دارید تعاملات را شکل دهید.
جلیلی بیان کرد: طبیعی است در همسایگی شما این نقاط تعامل بیشتر خواهد بود و در جهان اسلام بیشتر خواهد بود. در منطقه می‌تواند باشد حتی در آن سر دنیا می‌تواند باشد.
نامزد سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: سئوال ما این است که چه برنامه‌ای برای این وجود دارد؟ اینجا شما اگر ۲۰۰ کشور دنیا هست بگذاری روی میز و بگویی مثلا از کشور الف، ۱۵ درجه فرصت به دست می‌آورم، از کشور ب، ۱۰ درجه و مجموع این فرصت‌ها را در روابط خارجی و اقتصادی بالفعل کنید؛ نه اینکه کشور معطل شود و بگویند این‌ها می‌خواهند حسینیه در کاخ سفید درست کنند، این چیز‌های موهوم چیست؟ اصلا نیازی به این ندارید. امروز خود آن‌ها به زمین افتادند. شما ببینید بایدن در سند استراتژی امنیت ملی امریکا که در بهمن ماه منتشر کرد می‌گوید ایران وارد عرصه جدیدی از بازی شده است که دارد یک صحنه جدید تعریف می‌کند این را من نگفته ام و بروید بخوانید.
جلیلی همچنین گفت: ما امروز فرصت‌های بزرگی داریم و امروز می‌توانیم در همین بحث تعاملات اقتصادی فرصت‌های بسیار گسترده‌ای را که استفاده نکردیم و گفتم فقط همین پاکستان ۶۰ میلیارد دلار واردات دارد و بررسی کنیم که ۱۶ میلیارد دلار آن می‌تواند از سوی ایران تامین شود. می‌توانیم کار‌های بزرگ کنیم و حتی در بحث خنثی کردن تحریم و در جنگ اقتصادی باید در موضع آفندی باشیم و با ابزار اقتصادی دشمن را پشیمان کنیم و این می‌شود، ولی شما نمی‌توانید.
سعید جلیلی در بخش جمع‌بندی مناظره دوم گفت: یکی از سرمایه‌های که روز به روز آب می‌رود زمان است؛ شما دیدید که ۸ سال گذشت. در این هشت سال آنچه که در روند کشور بود توقف و کندی بود.
وی در ادامه افزود: چگونه از این آسیب باید رها شد؟ این بحث مهمی است و نقش رئیس جمهور بسیار بسیار مهم است آنهم وقتی که مسئله را درست بفهمد. وقتی که پاسخ را درست تشخیص بدهد. وقتی که رویکرد او صحیح باشد. در حال حاضر نا در آستانه یک انتخاب هستیم. چگونه می‌خواهیم عمل کنیم؟
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: یک رویکرد این است که کشور را همینطور به زور اداره کنیم، برخی دوستان میگویند بله نمی‌شود و این مواردی که این دوستان میگویند نمی‌شود. من این را با جمع بندی و بررسی می‌گویم این هم که می‌گویم مناظره قصدم بازی‌های ژورنالیستی نیست، حاضرم دفاع کنم که کشور را در چهار سال آینده فقط اداره نباید کرد، امروز کشور باید جهش پیدا کند، این یک ضرورت است و ممکن است و می‌توانیم.
جلیلی تاکید کرد: حاضرم با هر کسی که این موضوع را قبول ندارد بنشینیم و بحث کنیم تا مردم بتوانند انتخاب کنند، اما این فکر می‌خواد، این زمان را مغتنم شمردن میخواهد نه اینکه تازه بنشینیم و بررسی کنیم. ما باید از روز اول برنامه‌ها را شروع کنیم.
وی افزود: این که شما بگویید که هنوز معطل فلان موضوع باشیم که "اف‌ای‌تی‌اف" فلان شد یا نشود؛ یک کشور است با این اقتصاد به این بزرگی و ۸۰ میلیون جمعیت را نباید معطل این موضوع کنیم. شما باید بتوانید برنامه داشته باشید. من همین جا عرض کنم بنده از روز اول و جناب آقای رضایی شاهد هستند که در مجمع گفتم که نباید این موضوع را معطل کنیم، خود دوستان آمدند و تقاضا دادند که حداقل بگذارید اعلام نشود، بله. واقعا اعتقاد بنده همین است شما مسئله را درست متوجه نمی‌شوید، مشکل در این است وقتی مسئله را درست متوجه نمی‌شوید رویکرد تان درست نیست که حتماً جواب نمی‌گیرید و نتیجه این مسئله می‌شود بحث کولبری، شما یک نگاه حداقلی دارید مثلا میگویند برای فلان کولبر دلمان سوخت. بنده به مرزبانان رفتم به مرز باشماق رفتم و با آن‌ها صحبت کردم. یه وقت هست با کولبر اینطور صحبت می‌کنی و یک وقت هست که می‌گویی تو می‌توانی بشوی یک صادرکننده. حتی این مسئله محقق شد و همان کولبر ظرف دو سال میگفت ما ۵۰۰ ملیون دلار صادرات داشتیم.
نامزد سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری اضاقه کرد: بنده می‌خواهم بگویم با فرصت‌های کشور با چه نگاهی می‌خواهیم کار‌ها را انجام دهیم. بنده رفتم در روستای سعدآباد بوشهر تعاونی نخل کاران. چهار هزار نفر میگویند ما یک دستگاهی را برای بسته بندی خرما وارد کردیم و، اما بانک آمده و به دلیل عدم اقساط به موقعه، این دستگاه را مصادره کرده و بعد آن را فروخته و کسی که این دستگاه را خریده، اما این دستگاه را قطعه قطعه کرده است و اوراق کرده و فروخته است، پس دولت اینجا چه کاره است. همین دولتی که بعد می‌گوید ۹۰ هزار میلیارد تومان دست ۱۱ نفر است. من عرضم این است که مردم رئیس‌جمهور انتخاب می‌کنید و وی باید بتواند اشراف داشته باشد به ظرفیت‌های کشور آن هم برای جهش نه برای اداره معمولی.