مسیر حل مشکلات کشور از صندوق‌های رأی می‌گذرد

- ششمین قسمت ویژه‌برنامه انتخاباتی شبکه پنج سیما با اجرای حمیدرضا آصفی سخنگوی پیشین ‌وزارت امور خارجه و با حضور محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران و محمدصادق کوشکی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر تاریخ به نقد و بررسی ششمین دولت جمهوری اسلامی و کارنامه عملکرد دولت سازندگی اختصاص یافت.

محسن هاشمی با تشریح شرایطی که منجر به تشکیل دولت ششم شد، اظهار داشت: به جز سال ۵۸ که شورای نگهبان شکل نگرفته بود و خود حضرت امام (ره) شرایط کاندیدا‌ها را تعیین کردند، تا سال ۷۲ تقریبا کاندیدای انتخابات متعین بود. ولی از سال ۷۲ چالش‌ها در مورد انتخاب آغاز شد. شورای نگهبان آن سال چهار نفر را که شامل آقایان طاهری، جاسبی، توکلی و آیت الله هاشمی بودند را تأیید صلاحیت کرد و در واقع اولین چالش‌های انتخابات را در سال ۷۲ تجربه کردیم. چرا که آقای توکلی هم که یکی از کاندیدا‌ها بود خیلی جدی و با شعار‌های جدیدی وارد عرصه شد.

وی افزود: جالب است که در آن دوران حتی صدا و سیما هم تحمل بیان برخی مسائل را نداشت. خاطرم هست که آقای توکلی نطقی را آماده کرده و به وزارت کشور و صدا و سیما داده بود، اما اجازه پخش پیدا نکرد و گفته بودند قابل پخش نیست؛ چون بحث‌های ساختارشکنانه دارد و به دفتر رئیس جمهور هم زنگ زدند و گفتند قابل پخش نیست؛ ولی با فشار خود آقای هاشمی از رسانه ملی پخش شد.

آیت الله هاشمی با کسی رقابت کرد که عملکرد دولت سازندگی را نقد می‌کرد
کوشکی با اشاره به این بخش از سخنان هاشمی که رؤسای دوره‌های هفتم تا دوازدهم  هر بار رؤسای جمهور در دور دوم رأی بیشتری نسبت به دور اول کسب کردند، گفت: از این لحاظ انتخابات ششم، خاص‌ترین دوره انتخابات ریاست جمهوری است.

وی با بیان اینکه این انتخابات اولین انتخاباتی است که جنبه رقابتی داشت، گفت: جوان تر‌ها این را نمی‌دانند که وقتی از هاشمی دهه ۶۰ صحبت می‌کنیم نباید آن را با تصویری که الان از آقای هاشمی دارند، مقایسه کنند. چرا که آقای هاشمی در آن دوران قداست و کاریزمای خاصی داشت و شرایطی حاکم بود که اگر یک حزب اللهی به حزب اللهی دیگری درباره آقای هاشمی نقد می‌کرد، مورد عتاب قرار می‌گرفت.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: هاشمی کسی بود که در زمان جنگ در کنار عکس حضرت امام، عکس او در سنگر‌ها نصب بود. یعنی از چنین محبوبیت و جایگاهی برخوردار بود. حالا در چنین شرایطی آقای هاشمی وارد رقابت در عرصه انتخاباتی می‌شود که فردی مانند آقای توکلی، عملکرد او را نقد می‌کند. آقای توکلی کسی بود که در ابتدای دهه شصت  به همراه عده دیگری از جمله مرحوم عسگر اولادی نتوانستند با دولت کار کنند و به بچه‌های بازار معروف بودند که از دولت کنار می‌کشند.

کوشکی افزود: در سال ۶۸ که آقای هاشمی برای رأی اعتماد وزرا به مجلس رفته بود، گفت «من به اندازه کافی سیاسی هستم، من وزیر کار می‌خواهم». در نتیجه از ۶۸ تا ۷۲ فضای سیاسی بسته‌ای برکشور حاکم بود. روزنامه سلام، جهان اسلام و مجله بیان مطبوعاتی بودند که گاهی برخی از سیاست‌های آیت الله هاشمی را نقد می‌کردند و در خاطراتی عباس عبدی هم هست که نوشته من به خاطر مطالبی که در آن به آقای هاشمی نقد کردم، توسط نیرو‌های امنیتی بازداشت شدم.

هاشمی با رد این سخن کوشکی گفت: این دروغ است. ایشان گفته مطالبی را نوشته بود که خلاف خط قرمز‌ها بود که براساس آن احضارش کردند.

چرا آرای هاشمی در دور دوم ریاست جمهوری کمتر شد
وی ادامه داد: دلیل اینکه رأی آقای هاشمی در دور دوم ریاست جمهوری، کم شد برای این بود که آن انتخابات را از ابتدا کسی جدی نگرفت. حتی اطرافیان هم چنین تصوری نداشتند که این رقابت بتواند شکل بگیرد. ولی یک دفعه از جناح راست شعار‌های چپ گرایانه داده شد و آقای توکلی حضور پیدا کرد. حتی خود آقای هاشمی معتقد بود که نیازی به تبلیغات نیست؛ لذا اگر رقابت و بحث‌ها از یک سال قبل شکل گرفته بود شاید این اتفاق نمی‌افتاد.

هاشمی بیان داشت: در واقع برخی از جریانات سیاسی تندرو چپ و راست، با هدف تضعیف سیاست‌های اقتصادی و محبوبیت آقای هاشمی اقدام به برخی تخریب‌های شعاری کردند که موجب کاهش آرای ایشان شد و طیف تندروی چپ و راست به بخشی از اهداف خود در آن مقطع رسیدند، ولی نتوانستند کاری کنند که ایشان رییس جمهور نشود. آقای هاشمی برنامه‌های خود را در توسعه کشور ادامه داد، ولی در بخش سیاست‌های داخلی و فرهنگی با نهاد‌های داخلی درگیر شد و برای اینکه بتواند سیاست‌های معیشتی خودش را ادامه دهد در این زمینه کوتاه آمد که حتی منجر به استعفای آقای خاتمی از وزارت ارشاد شد.

شعار‌های دولت لیبرال منشانه شد تا کشور را بسازد!
هاشمی سپس با اشاره به تغییرات شعار‌های جناح‌های چپ و راست گفت: کشور بعد از جنگ شرایط بدی پیدا کرده بود و نیاز به کار پرشتاب برای بازسازی داشت. آیت الله هاشمی هم تمام فکر و ذهنش این بود که بازسازی کشور را تمام کند. چون در شرایط بعد از رحلت امام (ره) قرار داشتیم و جریان چپ در کشور احساس غبن داشت. جریان راست هم طرفدار اقتصاد آزاد بود؛ آقای هاشمی باید این وسط حرکت می‌کرد و هر دو را راضی نگه می‌داشت.

وی خاطرنشان کرد: راست‌ها که در دوران امام با شعار‌های راست گرایانه نمی‌توانستند رأی مردم را به دست آورند، کم کم به سمت شعار‌های جریان چپ رفتند. از سوی دیگر برای بازسازی کشور نیاز به بودجه و سرمایه بود. نباید از سیستم بانک مرکزی قرض گرفته می‌شد و باید فعالیت‌های اقتصادی شکل می‌گرفت؛ بنابراین شعارها، شعار‌های لیبرال منشانه شده بود تا کشور را بسازد. در این شرایط راست سعی کرد جا پای چپ بگذارد و چپ جای او را بگیرد.

«مانور تجمل» را هاشمی مطرح نکرد
رئیس شورای شهر تهران گفت: در دوران بازسازی کشور آقای هاشمی برنامه ترمیم اقتصادی و تعدیل قیمت می‌کرد و بخش عمده‌ای از بودجه را به جای فعالیت‌های پوپولیستی صرف احداث سد و نیروگاه و پتروشیمی و کارخانه فولاد می‌کرد. در سال ۷۲ در حالی که خرج زیادی برای زیربنا‌ها شده بود، قیمت نفت یک باره افت کرد و به ۹ دلار رسید و درآمد‌های ارزی کشور کاهش پیدا کرد. در این شرایط چپ‌ها از نظر سیاست‌های چپ گرایانه و راست‌های غیرسنتی با سیاست‌های آقای هاشمی مخالفت می‌کردند و اتفاقا آقای توکلی از راست سنتی بود، ولی درانتخابات به این نتیجه رسیده بود که از شعار‌های راست افراطی استفاده کند.

فرزند آیت الله هاشمی در خصوص مطرح شدن برخی سیاست‌ها از سوی مرحوم هاشمی رفسنجانی اظهار داشت: البته آقای هاشمی در نمازجمعه مانور تجمل را مطرح نکرد. ولی بعد‌ها اینطور مطرح شد. منظور آقای هاشمی این بود که باید حزب اللهی‌ها و مسلمانانی که اعتقاد به کشور دارند وارد صحنه اقتصاد کشور شوند. ولی چون در آن زمان بحث چپ و راست داغ بود و تخریب‌ها علیه آقای هاشمی شروع شده بود، گفتند هاشمی شعار مانور تجمل می‌دهد و می‌گوید مدیران با ماشین لوکس بیایند.
کشور بعد از دولت سازندگی با چه چالش‌هایی روبرو بود

کوشکی با اشاره به کارنامه عملکرد آیت الله هاشمی در دولت ششم، اظهار داشت: اگر قرار است آقای هاشمی را به عنوان رییس جمهور ایران ببینیم، ایشان سد و پل و جاده و نیروگاه ساخته است که غیر قابل انکار است؛ اما اگر در مقام رئیس جمهور ایران اسلامی نگاه کنیم از آنجا نکات منفی آغاز می‌شود. چرا که بعد از هشت سال دولت آقای هاشمی، جامعه‌ای را می‌بینیم که فاصله طبقاتی، ضریب جینی و تبعاتش و فاصله گرفتن از ارزش‌های انقلاب را شاهد هستیم.

وی افزود: شاخص ما در این مسئله تذکراتی است که رهبر انقلاب در این عرصه به دولت می‌دهد. چرا رهبر انقلاب به دولت درباره اشرافیت تذکر می‌دهد؟ مردم که اشرافیت را ایجاد نکردند، این مشکل از دولت ایجاد شد که پول نفت از دولت به طبقه خاصی اختصاص یافت.

این پژوهشگر تاریخ ادامه داد: سال ۷۴ از شبکه بی بی سی جهانی، مستندی درباره ایران پخش شد. ابتدای مستند نشان می‌داد که آقای الویری مسئول مناطق آزاد، در کیش منتظر شلیک آغاز مسابقات دومیدانی تعدادی نوجوان دختر و پسر است که با لباس ورزشی قصد شرکت در مسابقه را دارند و گفت: ایران در حال پوست اندازی است. بعد از این صحنه به حوزه علمیه قم رفت و گفت که اینجا پایگاه انقلاب بوده است و کسی که امروز متحول شده، کسی است که خودش جزو روحانیون حوزه علمیه قم بوده است. من نقد اقتصادی به آقای هاشمی ندارم، ولی اگر آقای هاشمی شاخصه‌هایی که امام و رهبری برای سبک زندگی انقلابی مطرح کردند را اجرا می‌کرد، چنین نمی‌شد. او زندگی را در ایران از نگاه انقلابی و جهادی به سمت فکر کردن به پول و رقابت برای پول سوق داد.

هاشمی در این خصوص اظهار داشت: به نظرم این صحبت‌ها ظلم به آقای هاشمی است؛ حضرت آیت الله خامنه‌ای در روز رأی گیری و پای صندوق می‌گویند هیچکس برای من هاشمی نمی‌شود؛ این هم شاخص است. ضمن اینکه دولت آقای هاشمی همه جانبه کشور را توسعه داد. او فردی است که در اوج جنگ دانشگاه آزاد را راه اندازی کرد. در بحث توسعه مدارس، مترو، کتابخانه ها، دانشگاه و حتی روزنامه‌ها فعالیت این دولت ایده آل است. حتی نتیجه فعالیت‌های قرآنی ایشان مجموعه فرهنگ قرآن، تفسیر راهنماست و ایشان بیش از ۲۸ سال خطبه نمازجمعه خوانده است.

انتخابات سردی نخواهیم داشت
رئیس شورای شهر تهران با اشاره به شرایط امروز و ضرورت شرکت در انتخابات، تأکید کرد: با قوت معتقدم مسیر حل مشکلات کشور از صندوق‌های انتخابات می‌گذرد. به نظرم شرایط امروز شبیه شرایط سال ۶۸ و دوران بعد از جنگ است. اگر بخواهیم مشکلات کشور حل شود، باید یک سیاست پرشتاب اقتصادی را دنبال کنیم.

کوشکی با بیان اینکه معتقدم انتخابات سرد نشده است و سرد هم نخواهد شد، گفت: این روال طبیعی انتخابات است که ده بیست روزی به تبلیغات و شور انتخاباتی پرداخته شود و بعدش کشور به مسیر عادی خود برگردد. به نظر من این انتخابات می‌تواند انتخابات خوب و داغی باشد.

 

 برنامه «مجری» در روز‌های پنجشنبه و جمعه ۱۳ و ۱۴ خرداد همزمان با سالروز ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، انتخابات دوره‌های هفتم و هشتم ریاست جمهوری را مورد بررسی قرار خواهد داد. حمیدرضا آصفی سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه و سفیر سابق ایران در امارات متحده عربی، آلمان و فرانسه به عنوان میزبان برنامه است.