ترامپیسم؛ راهبرد بایدن با شگرد دموکرات‌ها
- پس از خروج یک‌طرفه رژیم آمریکا از برجام در اردیبهشت ۹۷، وزیر خارجه وقت آمریکا از سرگیری مجدد روابط با ایران را در ۱۲ شرط عنوان کرد که مخلص آن این بود که واشنگتن علاوه بر مسائل هسته‌ای که در برجام نیز مطرح شده بود، خواهان مذاکره با تهران در خصوص برنامه موشکی بالستیک و فعالیت‌های منطقه‌ای است.
اما پر واضح بود که مقامات تهران هیچ یک از شروط ترامپ را نپذیرند و هرگز هم نپذیرفتند؛ چرا که ترامپ اندکی پس از روی کار آمدن به عنوان رئیس جمهور رژیم آمریکا، از بسیاری از معاهدات بین‌المللی مورد تایید شورای امنیت، خارج شد. این موضوع نشان می‌دهد که ترامپ به هیچ قاعده و قانونی پایبند نبود. این رویه زمینه تشدید بی‌اعتمادی جامعه جهانی و ایران را نسبت به ترامپ فراهم کرد.
پس از کاندیداتوری جو بایدن از سوی حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، از سوی رسانه‌های غربی عنوان شد که او در صورت ورود به کاخ سفید، به دنبال احیای برجام خواهد بود. اغلب نامزد‌های حزب دموکرات نیز وعده داده بودند که در صورت پیروزی در انتخابات، به این توافق باز خواهند گشت.
در روز ۲۳ شهریور یکی از شبکه‌های تلویزیونی آمریکا با انتشار بیانیه‌ای تحت عنوان «راهی سختگیرانه‌تر برای برخورد با ایران وجود دارد» منتشر کرد. در این بیانیه آمده بود که «من به تهران راهی معتبر برای بازگشت به دیپلماسی خواهم داد. اگر ایران به پایبندی دقیق به توافق هسته‌ای برگردد، ایالات متحده مجدداً به توافق می‌پیوندد و این به عنوان نقطه آغاز مذاکرات بعدی عمل می‌کند.»
همچنین در این یادداشت به ایجاد محدودیت و مهار در برنامه هسته‌ای و سایر زمینه‌ها اشاره کرده بود. او نه تنها حرفی از رفع تحریم‌ها به میان نیاورده بود، بلکه به اعمال تحریم‌های دیگر در زمینه‌های مختلف از جمله حقوق بشری اشاره کرده بود.
نباید فراموش کرد که بایدن به مدت ۸ سال، معاون اوباما بود و آغاز سخت‌ترین تحریم‌ها و بیشترین فشار‌های اقتصادی علیه ایران، در دوران ریاست جمهوری اوباما بود. ترامپ نیز ادامه دهنده و گسترش‌دهنده این تحریم‌ها بود.
زمانی که بحث مذاکره با بر سر برنامه هسته‌ای ایران از سوی آمریکا در زمان اوباما مطرح شد، اولین توصیف رهبر انقلاب درباره پیشنهاد مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای این بود: «دست چدنی زیر پوشش مخلمین.»
قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت در زمان ریاست جمهوری باراک اوبامای دموکرات، در ۴ حوزه از جمله برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران را اعمال کرد. ایران با صدور این قطعنامه رسما زیر فصل هفتم منشور سازمان ملل و بند ۴۱ آن قرار گرفت.
بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی معتقدند که این قطعنامه بدترین قطعنامه در طول تاریخ حیات بشر در شورای امنیت علیه یک کشور بوده است.
بعد از آن نیز اوباما متحدین غربی خود را راضی کرد که از هرگونه سرمایه گذاری جدید در بخش انرژی ایران خودداری کنند.
ترامپ جهوری‌خواه هم پس از خروج خود از برجام بیش از ۳۰۰ تحریم علیه ایران و اشخاص ایرانی و همچنین نهاد‌ها و اشخاصی که با ایران مرتبط بودند، اعمال کرد.
البته کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی اخیراً در مصاحبه‌ای با پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR ذیل پرونده «حرف قطعی» گفته بود آمریکا پس از خروج از برجام شروع به اعمال تحریم کرد و بیش از ۱۵۰۰ شرکت یا شخص ایرانی را تحت تحریم قرار داد!
به نظر می‌رسد مقامات جدید رژیم آمریکا هم قصد دارند با حفظ تحریم‌های ترامپ و حتی قبل‌تر از آن، امتیازات بیشتری از ایران بگیرند. اما مقامات ایران بار‌ها اعلام کرده‌اند که بدون رفع تحریم‌ها و جبران خسارات تحمیل شده بر ایران توسط آمریکا، حاضر به هیچ گونه مذاکره مجدد نخواهند داشت.
محمدباقر قالیباف روز پنجشنبه در جریان بازدید از مجتمع غنی‌سازی شهید علیمحمدی(فردو)، بار دیگر تاکید کرد که هر موقع آن‌ها به تعهدات خودشان عمل کنند، ما هم به تعهدات خود در برجام برمی‌گردیم. عمل یعنی رفع تمام تحریم‌هایی که وجود دارد؛ از جمله اینکه فروش نفت ما طبق روال خودش انجام و مشکلات و محدودیت‌های بانکی برطرف شود. از سویی تجارت، واردات و صادرات ما به روال خود برگردد.
مصطفی انتظاری کارشناس مسائل بین‌الملل درخصوص اهداف آمریکا در سیاست خارجه به میزان گفت: واقعیت این است که دولت ایالات متحده منافع خودش را پیگیری می‌کند و دغدغه منافع کشورهای دیگر را ندارد. مناسباتش با سایر دولت‌ها با منافع خود این کشور تعیین می‌شود.
حال، بایدن رئیس جمهور جدید آمریکا قصد دارد با وارد آوردن فشار هوشمند بر ایران، همان هدف ترامپ را دنبال کند؛ اما با پافشاری ایران بر موضع خود، او هم مانند ترامپ به هدف خود نخواهد رسید. حتی اگر با شگردهای مختلف در مسیر ترامپیسم گام بردارد که دور از انتظار نیز نیست.