چشم‌انداز نگران‌کننده خرابکاری هسته‌ای و ترور دانشمندان اتمی برای صلح و امنیت بین‌المللی

- بنا به اعلام نورنیوز، ایران اعلام کرد درخواست صدور اعلان قرمز برای چهار نفر از عاملان ترور دانشمند شهید محسن فخری‌زاده را به اینترپل ارسال کرده است.

اطلاعات رسیده به نور نیوز حاکی است که مشخصات و اطلاعات مربوط به عوامل خراب‌کاری در سایت هسته‌ای نطنز نیز به اینترپل ارسال و درخواست صدور اعلان قرمز شده است.

رخدادهایی که کشورمان در مورد تعقیب عوامل دخیل در آنها از اینترپل درخواست صدور اعلان قرمز کرده، در ردیف موضوعاتی است که مشخصا به موضوع صلح و امنیت بین المللی به ویژه موضوع همکاری جهانی در حوزه نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای مرتبط است.

با توجه به نقش و جایگاه محوری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای و هدایت همکاری‌های جهانی در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی، طبیعتا رخدادهایی چون خراب‌کاری سرویس‌های جاسوسی در کشورهای عضو آژانس و ترور دانشمندان این کشورها که جمهوری اسلامی ایران از مصادیق آن می‌باشد نیز نمی‌تواند و نباید از دایره حساسیت‌های این نهاد بین‌المللی خارج باشد.

آژانس همواره بر ضرورت همکاری ایران ذیل توافق برجام و سایر مقررات آژانس تاکید و اصرار داشته و حتی زمانی که به دلایل فنی یا تحفظات قانونی، نظر آژانس در این مناسبات تامین نمی‌شود سریعا با جنجال‌های رسانه‌ای و صدور بیانیه اقدام به فضاسازی کرده و حتی مانند آخرین اقدام این نهاد بر علیه ایران، شورای حکام را برای صدور قطعنامه زیر فشار می‌گذارد.

جمهوری اسلامی ایران با وجود پذیرش بیشترین میزان بازرسی در تاریخ فعالیت آژانس از تاسیسات خود و همچنین بالاترین سطح همکاری داوطلبانه فرا پادمانی و فراپروتکلی با این نهاد، هیچ‌گاه از حقوق قانونی ناشی از اجرای این تعهدات و همکاری با آژانس برخوردار نشده و همواره شاهد سنگ اندازی‌ها و محدودیت‌ها برای دستیابی به حقوق قانونی خود بوده است.

از سوی دیگر؛ علاوه بر تضییع آشکار حقوق قانونی ایران، دشمنان کشور پا را از اعمال محدودیت‌های شدید آژانس در فعالیت‌های هسته‌ای فراتر گذاشته و با ترور دانشمندان و خراب‌کاری در تاسیسات هسته‌ای (مانند استاکس نت و مورد اخیر نطنز) تلاش کرده‌اند روند توسعه فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را متوقف کنند.

سوال مهمی که باید آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص مناسبات خود با ایران به آن پاسخ بدهد این است که چرا تاکنون نتوانسته یا نخواسته به بدیهی‌ترین وظایف قانونی، حرفه‌ای و اخلاقی خود در جهت حفظ محرمانه‌گی اطلاعات هسته‌ای ایران و یا بهره‌گیری از نفوذ خود برای جلوگیری از انجام اقدامات مخرب و مجازات عاملان آن استفاده کند؟

بسیار روشن است که همکاری ایران و آژانس حقوق متقابلی را متوجه هر دو طرف می‌کند که باید به آن توجه و در مسیر تحقق آن گام برداشته شود. ایران همان‌گونه که ذکر آن رفت همواره در بالاترین سطح ممکن به تعهدات خود عمل کرده و حسن نیت خود را نشان داده است.

آژانس نیز باید ضمن محکوم کردن ترور دانشمندان هسته‌ای ایران و اجرای دقیق تعهدات خود در زمینه حفظ محرمانه‌گی اطلاعات هسته‌ای ایران، در خصوص دستگیری عوامل ترور شهید فخری‌زاده و خراب‌کاری در تاسیسات نطنز که اسامی و نشانی آنها به اینترپل اعلام شده حداکثر همکاری را انجام دهد.

علاوه بر آژانس، کشورهای عضو این نهاد بین‌المللی نیز در این زمینه مسئولیت مستقیم دارند چرا که در صورت سکوت، این‌گونه اقدامات (ترور و خراب‌کاری) می‌تواند به رویه‌ای رایج تبدیل شده و گریبان‌گیر خود آنها نیز بشود.

شکل‌گیری چنین شرایطی عملا فلسفه اصلی ایجاد آژانس که نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای کشورها و مراقبت از آثار سوء ایجاد آلودگی‌های اتمی است را زیر سوال خواهد برد،عدم توجه و حساسیت جهانی به این مهم و باب شدن ضربه به تاسیسات هسته‌ای کشورها می‌تواند روند نگران‌کننده‌ای را در برابر صلح، امنیت و سلامت جهانی قرار بدهد.