چگونه بازیگر شویم (۲۵۲) /چگونه با ابزار بدن مفهوم خود را به تماشاگر تئاتر بفهمانیم؟

 - بازیگری یکی از مشاغل محبوب در سطح جهان محسوب می‌شود، بازیگری فارغ از شهرت و ثروتی که ممکن است برای فرد بازیگر به همراه داشته باشد، جهانی است که می‌توان در آن ایفای نقش در قالب شخصیت‌های مختلف را تجربه کرد.

در این بین اکثریت مواقع بازیگری به عنوان یکی از مشاغل سخت جهان محسوب می‌شود، شاید از دور برای بسیاری اینکه بازیگری اتفاقی سخت باشد، قابل لمس نباشد اما اگر به صورت اصولی و به مفهوم واقعی به بازیگری نگاه کنیم، این هنر به واقع به تمرین، مطالعه، شهود و مطالعات فراوانی نیازمند است.

چهره و شناخت که بروز میمک می‌شود نیاز به دانستن خیلی مسائل دیگر دارد و باید قبل از اینکه چهره‌ساز خوبی بشوید، کسی باشید که احساسات دیگران را خوب درک می‌کند. هنگامی به یک فرد، هوشمند می‌گوییم که آن شخص توانایی درک رفتار‌های غیرکلامی دیگران را داشته باشد. زن‌ها در این زمینه به طور کلی هوشمندتر از مرد‌ها هستند. به همین دلیل زن‌ها به داشتن «حس شهودی» معروفند. چون آن‌ها در سال سال‌های اول زندگی بچه ناچار هستند روز زبان غیرکلامی تکیه کنند، در نتیجه این زنان اغلب در مذاکره و مباحثه هوشمندترند.

حالا ما بعضی رفتار‌ها و علائمی که در طول روز از اطرافیان می‌بینیم تفسیر می‌کنیم.

سرعت بعضی از اشارات و وضوح‌شان بستگی به سن فرد دارد. مثلا اگر یک کودک ۵ ساله به پدر و مادرش دروغ بگوید، بلافاصله دهانش را با یک یا هر دو دستش پنهان می‌کند. در سنین بالا این پوشاندن دهان به کمک دست کمی ماهرانه‌تر می‌شود. زمانی که یک نوجوان دروغ می‌گوید، دستش مانند کودک ۵ ساله بالا می‌آید، ولی به جای پوشش مشخص دست‌ها روی دهان، انگشت‌ها به آرامی به دور لب‌ها حرکت می‌کند.

زمانی هم یک بزرگسال دروغ می‌گوید مغز به دستش دستور پوشاندن دهان را داده تا کلمات فریبنده را پنهان کند، اما در آخرین لحظه دست از صورت به کنار کشیده و در نتیجه بینی لمس می‌شود. این حرکت چیزی بیش‌تر از یک مدل پیشرفته از حرکت پوشش دهان نیست. پس تغییر حرکات به شخص ۵۰ ساله مشکل‌تر از یه فرد جوان است.

اما امکان ظاهرسازی حرکات وجود دارد یا نه؟ جواب منفی است چرا؟ به طور مثال دست‌های باز به طوری که کف دست‌ها نمایان باشد نشانه صداقت است، اما زمانی که فرد متقلب با کف دست نمایان و چهره خندان به شما دروغ می‌گوید علائم ریزی از نحوه حرکت ممکن است این دوگانگی را برملا کند: احتمالا تخم چشم‌هایش کوچک می‌شود. ابروی یک چشم بالاتر یا گوشه دهانش شاید تکان بخورد و این علائم با کف دستان نمایان و لبخند صادقانه‌اش در تضاد است.

مشکل دروغ‌گویی این است که ضمیر ناخودآگاه ما به طور خودکار و مستقل از زبان بدن ما به این دروغ‌ها کلامی‌مان عمل می‌کند؛ لذا «زبان بدن» تنها زبانی است که دروغ سرش نمی‌شود و این دروغ را آشکار می‌کند.

در شناخت زبان بدن اول باید حریم‌ها را بشناسیم. اکثر حیوان‌ها فضای خاصی از پیرامون بدنشان را فضای شخصی و حریم خودشان می‌دانند. مثلا یک شیر، حریمی به شعاع ۵۰ کیلومتر یا بیش‌تر را حریم خودش می‌داند. انسان‌ها هم فضای شخصی و متحرک خودشان را دارند.

اندازه این حریم بستگی به تراکم جمعیت محلی دارد که شخص در آن بزرگ شده است. در صحنه تئاتر و بازی بازیگر به این حریم دایره فردی و جمعی می‌گویند.