اداره شهر تهران باید یکپارچه باشد

زهرا صدراعظم نوری عضو شورای اسلامی شهر تهران درخصوص نقش و کارویژه‌های نهاد شورا‌های شهر و روستا به میزان گفت: پارلمان‌ها در کشور‌ها و شهر‌ها در دو سطح محلی و ملی عمل می‌کنند که کارکرد‌های این نهاد‌ها در حیطه‌ای تعریف شده قرار دارد. پارلمان‌های محلی پارلمان‌هایی هستند که به مسائل محلی می‌پردازند و تلاش می‌کنند که در سطح محلی به وضع دسته‌ای از مقررات یا احیانا قوانین و دستورالعمل‌هایی مبادرت کنند. این مساله بستگی دارد به ساختار هر کشور که چقدر پارلمان‌های محلی از اختیارات و استقلال برخوردار باشند و قدرت قانونگذاری داشته باشند و بتوانند بر اساس نیاز‌هایی که وجود دارد قانون وضع کنند یا به وضع دستورالعمل‌ها و آیین نامه‌هایی که مورد نیاز قوانین هست بپردازند.

وی ادامه داد: به هر حال چنین نهاد‌هایی در سطح محلی به مسائل و مشکلات مردم توجه می‌کنند و در جهت رفع مشکلات و بهبود بخشیدن به وضعیت زیست محلی برنامه ریزی می‌کنند. شورا‌های اسلامی شهر‌ها و روستا‌ها هم که از سال ۷۸ و بر اساس قانون اساسی و بعد از چند سال تاخیر در دولت اسبق تشکیل شدند در این گستره وسیع کشور در سطح روستا‌ها و شهر‌ها به فعالیت می‌پردازند و به مسائل اجتماعی، فرهنگی، محیط زیستی و مسائل عمرانی و آبادانی شهر‌ها و روستا‌ها می‌پردازند و درواقع کارکرد اصلی شورا‌ها این نوع ابعاد است.

صدراعظم نوری با اشاره به اینکه شورا‌ها در مسائل سیاسی هم نمی‌توانند بی تفاوت باشند افزود: به هر حال شهر‌ها باید در مسائل سیاسی هم دست اندرکارانشان ورود داشته باشند به ویژه کلانشهر‌ها که اصلا نمی‌توانند با مسائل سیاسی فاصله بگیرند به خصوص ابرشهری مانند تهران که مسائل سیاسی اش با مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هم تنیده شده است. اما سبقه و کارکرد اصلی شورا‌های شهر سیاسی نیست گرچه نمایندگان در موقع بروز مسائل و موضوعات مختلفی که سیاسی هستند مواضعی خواهند داشت و اعلام نظر می‌کنند و حتما عکس العمل‌هایی خواهند داشت، ولی کارکرد اصلی شورا‌ها بیشتر جنبه اجتماعی، زیست محیطی و عمران و آبادانی برای حل مشکلات و مسائل شهروندان است.

عضو شورای اسلامی شهر تهران در خصوص حیطه فعالیت‌های نظارتی و خدماتی شورا‌ها که در قانون مشخص شده گفت: هدف قانونگذار و قانون اساسی این بوده که کار‌ها در کشور توزیع شود و اموری که به سران کشور بر می‌گردد و به مسائل، مصالح و منافع ملی مربوط می‌شود در سطح پارلمان ملی و مجلس شورای اسلامی پیگیری شود و مسائلی که مربوط به سطح محلی و سطح شهر‌ها و روستاهاست در اختیار پارلمان‌های محلی که همان شورا‌های شهر و روستا هستند باشد تا این‌ها با ارتباط مستقیمی که با مردم دارند بتوانند به خوبی بر مسائل مردم نظارت کنند و به رتق و فتق امور بپردازند.

وی ادامه داد: متاسفانه ما شاهد هستیم مرتبا در ادوار مختلف مجلس هربار که راجع به اختیارات شورا‌ها صحبت می‌شود یا می‌خواهد در قانون شورا‌ها بازنگری شود یک بخشی از وظایف شورا‌ها نادیده گرفته می‌شود یا محدودیت ایجاد می‌شود و حتی شورای نگهبان هم مرتبا محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند. به هرحال شورای شهر باید دارای اختیارات کافی باشد تا بتواند قدرت نظارتی اش را به خوبی اعمال کند و سازوکار‌های لازم را داشته باشد. الان شورا‌ها در سطح شهر‌ها بیشتر شورای شهرداری هستند تا شورای شهر و بیشتر ارتباط مستقیمی با شهرداری‌ها دارند و نظارت بر کار شهرداری‌ها دارند تا نظارت بر شهر و کلیه مسائل خدماتی و فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و خدمات شهر‌ها خیلی ورود ندارند. البته ارتباطاتی دارند، اما نه به آن اندازه‌ای که با شهرداری‌ها هست؛ بنابراین انتظار می‌رود یک مقدار جایگاه شورا‌ها ارتقا پیدا کند و بتوانند نقش نظارتی خودشان و نقش برنامه‌ای که تصویب کنند برنامه‌های سالانه و پنج سالانه را بتوانند به خوبی مورد نظارت قرار دهند و حسن اجرای این برنامه‌ها را رصد کنند.

 

صدراعظم نوری با اشاره به مصوبه‌ای که مجلس درباره تعیین و تصویب عوارض شهری به تصویب رسانده گفت: این یکی از مواردی است که هربار موضوعی در ارتباط یا شورا‌ها مطرح می‌شود یا قانون شورا‌ها مورد بازنگری قرار می‌گیرد توسط مجلس یا دولت نسبت به محدود کردن فعالیت‌ها و کارکرد شورا‌ها اقدام می‌شود. یکی از کار‌های مشخص و ضروری شورا‌ها که تا الان هم به آن پرداخته شده وضع عوارض هست و مسائلی که مربوط به سطح شهر می‌شود عوارضش توسط شورا‌ها تعیین می‌شود و جزو اختیارات این نهاد است. با مصوبه اخیر که شاهد هستیم و دولت آن را پیشنهاد داده و مجلس هم به نوعی آن را مورد جرح و تعدیل قرار داده و نهایتا تصویب کرده وضع عوارض به عهده وزارت کشور قرار گرفته که این محدود کردن شدید شوراهاست. اگر اختیار وضع عوارض را از شورا‌ها بگیریم به آن معناست که قسمت مهمی از کارکرد و ماموریت‌های این نهاد را گرفتیم و باید شورا‌ها را از حیز انتفاع بیاندازیم؛ بنابراین ما به شدت با این مخالف هستیم.

وی افزود: در شورای شهر تهران برای صیانت از جایگاه شورا‌ها تلاش‌ها در حال انجام است و تا قبل از این هم خیلی تلاش شده است. در مجلس دوره دهم شورای شهر تهران خیلی تلاش کرد که در مجلس آن چیزی که تهیه می‌شود و به صحن آورده می‌شود دقیقا جایگاه شورا‌ها رعایت شده باشد. چون در آنجا دو بحث مطرح بود. یکی ارزش افزوده و یکی هم بحث عوارض که در بحث ارزش افزوده شورای شهر تهران خیلی کار کرد و موفق شد آن را به نتیجه برساند خوشبختانه در این مجلس هم به تصویب رسید و انشالله مورد تایید شورای نگهبان هم قرار بگیرد. در ارتباط با مسوولیت وضع عوارض هم خیلی تلاش شد، اما شاهد هستیم در این دوره مجلس این در اختیار وزارت کشور قرار گرفته که حالا باز شورای شهر تهران تلاش خواهد کرد تا بتواند این را به حالت قبل برگرداند که باید ببینم چقدر موفق خواهد شد.

صدراعظم نوری در ارزیابی کارنامه نهاد شورای شهر تهران طی دو دهه اخیر گفت: قطعا وجود شورای شهر در طول این دو دهه موثر بوده و گره‌هایی از مشکلات شهر تهران را بازکرده و چالش‌های شهر تهران را تا حدی برطرف کرده است. ولی باید بدانیم که شهر تهران چالش‌های عدیده‌ای دارد و این پایتخت با گستره‌ای که دارد چالش‌ها و مشکلاتش هم عدیده است. ضمن اینکه ما در شورا اختیاراتی که داریم کافی نیست و اصلا اداره شهر تهران یکپارچه نیست و حتی شهرداری تهران اختیارات شهر را تماما ندارد درحالی که خیلی وقت‌ها باید پاسخگو باشد.

وی ادامه داد: در دنیا شهرداری‌ها به صورت متمرکز عمل می‌کنند و کار‌های خدماتی همه زیرنظر شهرداری هاست. حتی پلیس و آموزش و پرورش و دستگاه‌های خدماتی مثل آب و برق و مخابرات زیر نظر شهرداری‌ها فعالیت می‌کنند. به خاطر همین به راحتی می‌شود هماهنگ کرد و بر چالش‌ها و مشکلات فائق شد. اما در شهر تهران مثلا معضل ترافیک یا مساله آلودگی به پانزده دستگاه بر می‌گردد. پس طبیعی است که سهم شهرداری و شورای شهر ناچیز باشد. از این جهت مادامی که مدیریت شهری یکپارچه نباشد نمی‌شود انتظار داشت که به مسائل و مشکلات به خوبی پرداخته شود.

صدراعظم نوری افزود: با همه این اوصاف من اعتقاد دارم که شورا‌ها تلاش‌های زیادی داشته اند. شورا‌های شهر و روستا یک نهاد نوپا هست و کل سابقه اش به دو دهه اخیر بر می‌گردد از کل چهار دهه حیات نظام جمهوری اسلامی و کل دوره چند صد ساله پایتختی شهر تهران و به طور کلی کل قدمت ایران شورا‌ها خیلی سابقه کمی دارند و تازه در دوره ابتدایی کارشان هستند و جای رشد و تقویت و بهینه شدن را دارند و در این حدی که بوده اند توانسته اند اقدامات خوب و موثری را انجام دهند. به ویژه شورای پنجم که واقعا کار‌های زیربنایی را انجام داده و به بخشی از کار‌های اساسی پرداخته که در نوع خودش کم نظیر بوده و توانسته کمک‌های به جا و به سزایی را در جهت بهبود فرایندها، شفافیت، جلوگیری از فساد و رانت و شرایط بهتر برای محیط زیست فراهم کند و زیست شهر را بهبود ببخشد.