تشریح گزارش اخیر آژانس و پیشرفت‌های هسته‌ای کشور از زبان سخنگوی سازمان انرژی اتمی

- بنا بر اعلام روابط عمومی سازمان انرژی اتمی ایران، بهروز کمالوندی در پاسخ به این که دورنمای گزارش پادمانی آژانس موازی با گزارش برجامی را چگونه می‌بینید؟گفت: از سه گزارش قبل آژانس ترجیح داد که دو گزارش جداگانه «برجامی» و «پادمانی» داشته باشد. «پادمانی» یعنی بر اساس پادمان جامع و پروتکل الحاقی. برخی مسایل مربوط به مسایل پروتکلی مطرح شده بود، ما استدلال می‌کردیم که، چون به استناد برجام، ایران پروتکل الحاقی را اجرا می‌کند، می‌توان موضوعات پادمانی را در دل گزارش برجام آورد، ولی به هر حال آژانس آن را با این تلقی که همه مسایل برجام به خوبی پیش می‌رود و صرفا یک سوال پادمانی اینجا مطرح است، جداگانه مطرح کرد و اکنون برای سه دوره است که گزارش پادمانی نیز منتشر می‌شود.

معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران درباره روند طرح موضوعات پادمانی و توافق انجام شده بر این اساس ادامه داد: ما حرف‌ها و استدلال‌هایی داشتیم درباره درخواست دسترسی‌های آژانس و در نهایت بعد از بحث و مذاکرات سیاسی و فنی که در سطح سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه انجام شد، توافق شد تا در چارچوب ترتیباتی هم نگرانی ایران رفع شود و هم درخواست‌های آژانس پاسخ داده شود که در بیانیه‌ای این توافق منتشر شد.

کمالوندی خاطرنشان کرد: همکاری ایران با آژانس «داوطلبانه» و بر اساس ماده ۸ پروتکل الحاقی انجام شده است، یعنی استدلال‌های آژانس برای ما مورد قبول نبود و ما بر اساس اصول مورد نظر خودمان جلو رفتیم و آن‌ها هم ملاحظات ما را درنظر گرفتند. بر همین اساس اکنون یکی از دسترسی‌های مدنظر آژانس داده شده است و دیگری تا اواخر سپتامبر انجام می‌شود.

وی در پاسخ به این که ایران از رویکرد آژانس در اجرایی کردن توافق دو جانبه راضی است؟ اظهار کرد: تا الان بر اساس انتظار ما روند پیش رفته است و آنچه در گزارش‌های آژانس اشاره شد مورد انتظار ما بود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران درباره میزان تولید UF ۶ غنی شده کشور گفت: ما اکنون بیش از ۳ تن اورانیوم غنی شده در اختیار داریم و می‌توانم بگویم با روند فعلی ماهانه بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده تولید می‌کنیم که این میزان با ظرفیت تولید کشور قبل از برجام برابری می‌کند، این در حالی است که این میزان تولید با تعداد کمتری از سانتریفیوژ‌های نسل اول و با تعداد کمی از سانتریفیوژ‌های پیشرفته به دست آمده است.

وی تاکید کرد: ما اگر بخواهیم می‌توانیم ظرفیت تولیدمان را با تحولی که در ماشین‌های نسل جدید پیش رو داریم به سرعت افزایش دهیم، از این رو باید بگویم که در حوزه غنی سازی و تولید مواد هسته‌ای در آینده جایگاه بهتر و خوبی خواهیم داشت.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی روند تحقیق و تولید در بخش سانتریفیوژ‌های نسل جدید را خوب و قابل توجه ارزیابی کرد و گفت: نسل ماشین‌های IR-۶، IR-۸ و IR-۹ به خوبی در حال تست هستند و اکنون در مرحله تکمیل تحقیقات هستیم به شکلی که این ماشین‌ها روز به روز بهینه‌تر و کارآمدتر می‌شوند و اگر در آینده نزدیک تصمیم به تولید صنعتی این ماشین‌ها باشد با اطمینان می‌توانیم امکان تولید صنعتی آن‌ها را فراهم کنیم.

وی گفت: جدای از فشار‌های سیاسی و تحریمی باید بگویم اکنون زمان به نفع فعالیت‌های هسته‌ای است؛ در تولید مواد هسته ای، تحقیق و توسعه، اکتشاف و استخراج و ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید برق و ... روند رو به جلو خوبی داریم و محدودیتی وجود ندارد. به عنوان مثال در زمان اجرای برجام ما سالانه ۴ تن کیک زرد تولید می‌کردیم، اما الان به سالی ۱۰ تن رسیده است که افزایشی ۴۰ برابری را نشان می‌دهد.

وی درباره آخرین تحولات مربوط به بازطراحی راکتور اراک بر اساس گزارش آژانس هم اظهار کرد: طبق گزارش آژانس ایران جز اصلی ماشین سوخت گذاری را نصب کرده است و در مرحله تنظیم مجدد برای راکتور جدید است. در روند ساخت و تکمیل راکتور قبلی قطعات و بخش‌هایی از جمله ماشین سوخت گذاری و اتاق کنترل و چند تجهیزات بزرگ دیگر، اصلا وجود نداشتند از این رو معتقدم اکنون در مرحله مهمی از کار هستیم.

کمالوندی افزود: در یک سال گذشته ما به طور همزمان کار بازطراحی راکتور جدید و نیز شرایط و امکانات برای بازگشت احتمالی به راکتور قبلی را در دستور کار داشتیم، اما اکنون زمانی است که باید تصمیم بگیریم یکی از این دو راه را پیش ببریم. تا الان تصمیم بر این است که با وجود همه دشواری‌های و کندی کار روند بازطراحی راکتور اراک را پیش بگیریم، چرا که در این روند پیشرفت‌های قابل توجهی شده است و حیف است کشور خود را از یک روند پیشرفته و توسعه یافته در حوزه راکتور‌های تحقیقاتی محروم کند.

وی گفت: سال آینده احتمالا تست‌های سرد را شروع می‌کنیم، اما روند تکمیل این راکتور بر اساس پیش بینی‌های فعلی دو سه سال به طول می‌انجامد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره روند همکاری با چینی‌ها در پروژه بازطراحی راکتور اراک هم گفت: در کل با وجود فشار سنگینی که آمریکا به چینی‌ها وارد کرده است، اما تلاش و همکاری خوبی داشتند و تا اندازه زیادی با وجود مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا کار‌ها انجام شده است؛ به طور کلی روندی کند، اما رو به جلو داریم.