سعد الجبری؛ فردی که می‌تواند «محمد بن سلمان» را سرنگون کند
- «دیوید هرست»، نویسنده و تحلیلگر انگلیسی سردبیر «میدل ایست آی» در یادداشتی به موضوع «سعد الجبری»، جعبه سیاه عربستان و مخاطرات وی برای سودای پادشاهی «محمد بن سلمان» پرداخته است.
به نوشته وی، مخاطرات ناشی از سعد الجبری، متحد «محمد بن نایف»، ولیعهد پیشین عربستان گسترده‌تر از آن چیزی است که تاکنون از قتل «جمال خاشقجی»، روزنامه نگار منتقد سعودی در اکتبر ۲۰۱۸، متوجه خانواده سعودی شده است.
«الجبری»، که سال‌ها در وزارت کشور تحت کنترل «محمد بن نایف» مشغول فعالیت بود، برای خاندان سعودی خطری به مراتب بزرگ‌تر از «جمال خاشقجی» است که در مورد حقوق ماهانه «ملک سلمان» افشاگری کرده بود.
برخلاف «خاشقجی» که یک روزنامه نگار و در نهایت مقام مطبوعاتی وزیر امنیت سابق عربستان بود، «الجبری» یک خودی محسوب می‌شد و می‌شود؛ پس اظهارات وی در مقایسه با افشاگری‌های خاشقجی، قابل تامل‌تر و قابل استنادتر هستند.
«الجبری» چیزی برای از دست دادن ندارد؛ همانطور که وی در دادخواستش به دادگاه واشنگتن نیز تصریح کرده، عربستان تاکنون از شیوه‌های مختلفی برای بازگرداندنش به عربستان و در نهایت حذف فیزیکی اش انجام داده است که از آن جمله می‌توان به تطمیع، آدم ربایی، گروگان گیری اعضای خانواده، طرح اتهام اختلاس میلیارد دلاری در دوران فعالیت در کارگروه ضد تروریسم، اشاره کرد.
توجه به این نکته ضروری است که عامل موثر در چرخش موضع واشنگتن در قبال عربستان پس از قتل خاشقجی، «الجبری» بوده است.
گزارش «میدل ایست آی» در مورد نقش «جوخه ببر» در قتل جمال خاشقجی و گزارش «دانیا اکاد» در مورد «الجبری» را تایید می‌کند.
ضمن اینکه جزئیات بیشتری نیز به آن می‌افزاید؛ از جمله این جزئیات می‌توان به شکل گیری جوخه مذکور به عنوان جوخه ترور به دستور مستقیم «محمد بن سلمان»، در پی مخالفت «سعد الجبری» با درخواست ولیعهد عربستان برای استفاده از نیرو‌های مخفی وزارت کشور تحت کنترل بن نایف و الجبری برای استرداد یک شاهزاده عربستانی ساکن اروپا، اشاره کرد؛ جرم این شاهزاده انتقاد از «ملک سلمان» بود.
اما تصویر بزرگی که «الجبری» نشان می‌دهد، جنگ قدرتی است که با سرنگونی بن نایف و افشاگری در مورد اعتیادش آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
بن سلمان که جای بن نایف را گرفته، همچنان با عدم مشروعیتی آشکار مواجه است؛ به همین دلیل همواره به فکر حذف افراد نزدیک به ولیعهد پیشین است؛ نخست خاشقجی و اکنون الجبری.
وی برای اقدام در این مسیر از «جرد کوشنر»، داماد و مشاور «دونالد ترامپ»، رییس جمهور آمریکا مشاوره گرفت.
خود الجبری نیز پس از لو رفتن دیدارهایش با «جان برنان»، مدیر اسبق سیا از کار برکنار شد.
الجبری پس از خروج از عربستان، مدیر رسواگری شد و لابی گری در واشنگتن را آغاز کرد؛ همان موقع بود که سیا به وی اطلاع داد که هدف ترور عربستان است.
در حالی که «جینا هاسپل» و سیا خود را از حاشیه جنگ علنی الجبری و بن سلمان دور نگه می‌دارند، الجبری در شکایتش به شکلی غیرمعمول گفت که او و سازمان سیا به هم نزدیک هستند؛ خیلی نزدیک.
در واقع او با طرح این موضوع، خود را بیمه کرده و هشدار داده در صورت مرگ، نوار حاوی اسناد «کثیف»، بن سلمان با مکانیسمی فاش خواهند شد.
در این میان حمایت عجیب آمریکا از وی نیز قابل توجه است؛ این حمایت را می‌توان در اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا دید که تاکید کرد «الجبری شریک ارزشمند آمریکا در مبارزه با تروریسم بوده است.»
این اظهارات زمانی اهمیت بیشتری می‌یابند که توجهی به نظرسنجی‌های انتخاباتی آمریکا و اظهارات «جو بایدن»، رقیب ترامپ در این انتخابات داشته باشیم.
ترامپ در نظرسنجی‌ها از بایدن عقب مانده و نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وعده داده، در صورت پیروزی در انتخابات، سران عربستانی را به دلیل ایفای نقش در قتل خاشقجی مجازات می‌کند، فروش سلاح به عربستان را خاتمه می‌دهد و آن را به همان کشور مطرودی که است، تبدیل خواهد کرد.
این‌ها نشان می‌دهند که در صورت خروج ترامپ از کاخ سفید، سیا و وزارت خارجه باید در تصمیم گیری‌های سیاست خارجی دولت آمریکا تجدیدنظر کنند.
بادی سرد در کاخ ولیعهد عربستان در ریاض خواهد وزید؛ هرچند تا آن زمان، وی پادشاه عربستان شده باشد.
تنها امید پادشاه آینده برای دوری از فاجعه، ترامپ است و اگر وی شکست بخورد، تقریبا همه چیز را با خودش خواهد برد.
بقای ولیعهد در این صورت بستگی به شانس وی دارد؛ زیرا وی برای هرکاری نیازمند حمایت نظامی آمریکاست.
نبردی که بن سلمان با الجبری از ۳ سال پیش آغاز کرد، هنوز تمام نشده است؛ شاید وی توانسته باشد بن نایف را در خانه خفه کند، اما از ارتباط نزدیک الجبری با واشنگتن آگاه نبود.
حالا بن سلمان برای حذف الجبری، به «تورنتو» کانادا مامور می‌فرستد؛ این اقدام سبب شد تا دولت کانادا، تدابیر امنیتی برای الجبری را افزایش دهد.
«میدل ایست آی» در پایان مینویسد «اگر الجبری حتی در نشست‌های غیرعلنی کنگره شهادت بدهد، بن سلمان چه می‌تواند بکند؟ آن هم در شرایطی که سناتور‌های دو حزب آمریکا، خواهان آزادی فرزندان الجبری هستند؛ الجبری مصمم است تا قاتل خاشقجی را از لذت بردن از غنایم قدرت بازدارد و همه این‌ها یک معنا دارد؛ بن سلمان اکنون با بزرگ‌ترین چالش خارجی برای تصاحب قدرت مواجه است.»