مخالفت فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا با ایمنی جمعی
- علیرضا زالی درباره وضعیت کرونا در تهران، گفت: در بیماری‌های مزمن فرسایشی که نوپدید هستند، صحبت از شکست دادن بیماری، بیشتر یک واکنش هیجانی زودرس است؛ بنابراین من به این پارادایم اعتقادی ندارم و شکست کرونا به عنوان یک بیماری مزمن، نوپدید و فرسایشی بیشتر یک شعار هیجانی است. شاید بهتر باشد بگوییم که ما کرونا را ریشه‌کن می‌کنیم، برای ریشه‌کن کردن این ویروس هم طبیعتا باید روش‌های مدیریتی تاثیرگذار اعمال شود.
وی افزود: مطلقا نباید فریفته شویم و نباید در مقابل این بیماری، غرور ما را بگیرد. باید بدانیم که با یک بیماری مواجهیم که شواهد جهانی درباره آن اندک است و کم بودن اطلاعات علمی درباره این بیماری باعث می‌شود که ما سلاح کمتری در برابر آن داشته باشیم. زیرا شناخت‌مان از این بیماری کمتر است؛ بنابراین در چند ماه اخیر کمتر در ادبیات علمی جهان بحث شکست دادن بیماری کووید-۱۹ را دیده‌ام. مانیفست اکثر کشور‌ها این بوده است که باید به نوعی به سمت شکستن زنجیره انتقال این بیماری حرکت کنیم.
زالی ادامه داد: این بیماری قطعا امواج چندین‌باره خواهد داشت. باید توجه کرد که در این زمینه کشور‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند؛ کشور‌هایی که از روز اول با مدیریت منطقی و چابک در برابر این بیماری تدابیر جدی اتخاذ کردند و البته مولفه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی آن‌ها با کشور ما در انطباق نیست. مانند کشور تایوان، سنگاپور، کره جنوبی و بعضا در آلمان. برخی کشور‌ها در دور اول کرونا را مدیریت کردند و البته آسیب‌هایی هم دیدند و حالا موج دوم بیماری به سراغ‌شان آمده است. مانند ایران. تقریبا اکثر کشور‌های دنیا در همین مدل هستند. بررسی جهانی نشان می‌دهد که اروپایی‌ها به یک کفه رو به پایین و رو به افول رسیده‌اند. مجددا در بخش‌هایی از فرانسه و مناطقی از اسپانیا و انگلیس، خوشه‌های جدید بیماری در حال شکل‌گیری است، اما نه به شکلی که در موج اول بود. در عین حال در آمریکای جنوبی، بخش‌هایی از آمریکای شمالی و کشور‌های آفریقا، به ویژه آفریقای جنوبی و آسیا کشور‌هایی هستند که برخلاف مدل اروپایی در حال افزایش موارد جدید ابتلا هستند. در کشوری مانند ترکیه با توجه به اینکه دیرتر از ما موج اول را تجربه کردند، طبیعتا امواج بعدی با تاخیر قابل توجهی انجام خواهد شد.
وی گفت: ما باید زرنگ باشیم و با استفاده از مبانی علمی و بدون اینکه دچار غرور کاذب شویم، با استفاده از توصیه‌ها و مدل‌های کشور‌های موفق، پیش برویم. باید توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی را به صورت جدی مورد توجه قرار دهیم؛ چراکه نقشه راه را ترسیم می‌کند. نگاه هیجانی زودرس در این زمینه درست نیست.
وی درباره اقدامات ستاد مقابله با کرونا در تهران، گفت: باید توجه کرد که در استان تهران با پیچیدگی‌هایی مواجهیم، به گونه‌ای که بالاترین جمعیت را در تهران داریم و بالغ بر ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در تهران سکونت دارند، تهران بالاترین چگالی یا تراکم جمعیت را در کشور دارد، منطقه‌ای مانند بهارستان در جنوب غربی استان تهران بالاترین میزان تراکم جمعیتی را در کشور دارد، ما بیشترین میزان سکونت غیررسمی را در تهران داریم که بین ۱۳ تا ۱۷ درصد پیش‌بینی می‌شود و بالغ بر یک میلیون نفر در طول روز به عنوان جمعیت شناور وارد تهران می‌شوند و این پیچیدگی‌ها در تهران وجود دارد.
زالی تاکید کرد: اینکه بخواهیم در برابر کرونا پرچم افتخار بالا ببریم، اصلا علمی نیست. باید با ادبیات علمی صحبت کنیم. به هر حال امواج بعدی کرونا خواهد آمد. این‌طور نیست که فکر کنید که کشور‌هایی که در دور اول کرونا توفیق داشتند، قطعا گارانتی می‌شوند و دیگر کرونا سراغ‌شان نمی‌آید. تا زمانی که یا ۶۶ درصد افراد در جامعه دچار این بیماری نشوند و یا داروی مطمئن و واکسن آن پیدا نشود، این سناریو در کشور‌های دنیا قابل تکرار خواهد بود. البته ما به شدت از نظر علمی با ایمنی جمعی مخالفیم و این حرف بسیار خطرناک است. باید دارو و واکسن کارای این دارو پیدا شود و یا در بدترین و سخت‌ترین شرایط که از نظر علمی کاملا با آن مخالفیم و آن را منسوخ شده تلقی می‌کنیم، ۶۶ درصد جامعه مبتلا شوند که در این صورت با حجم بسیار زیاد بیماری و تلفات بسیار زیاد همراه خواهد بود. در عین حال راه دیگر این است که این بیماری الگوی بیماری‌های سارس و مرس را طی کند و دچار سقوط و زوال خود به خودی در طبیعت شود.
وی افزود: در عین حال باید زنجیره انتقال ویروس را در هم بشکنیم. تنها راه فائق آمدن بر این ویروس همین است. ادامه حیات کرونا در طبیعت تا زمانی که موجود زنده را به عنوان میزبان جدید شکار نکند، متوقف می‌شود. این ویروس در زمانی که می‌تواند به حیات بیولوژیک خود ادامه دهد که چرخه انتقال وجود داشته باشد. باید زنجیره انتقال شکسته شوند.
زالی ادامه داد: در تهران ۲۵ دستگاه اجرایی و ۳۶۵ خرده‌نهاد در حوزه مدیریت شهری با این بیماری درگیر هستند. در عین حال اکنون هم آماری که در تهران داریم، آمار نسبتا خوبی است. به طوری که در تهران در حال حاضر میزان کسانی که به دلیل کرونا فوت شده‌اند، نسبت به مجموع بستری و بیماری ۱.۷ است. بالاترین گروه سنی که در تهران به دلیل کرونا فوت شده‌اند، بین ۷۰ تا ۷۹ سال بوده است. در حالی که بالاترین گروه سنی که در تهران از نظر ابتلا داشته‌ایم، بین ۵۰ تا ۵۹ سالگی بوده است. از روز آغازین اپیدمی کرونا تاکنون در ۸۶.۷ درصد موارد در کلیه متوفیان ناشی از کرونا در تهران، فرد فوت‌شده حتما یک عامل زمینه‌ای هم داشته است. این موضوع در سایه تلاش جامعه پزشکی و بهداشتی و درمانی در تهران می‌دانیم. جامعه پزشکی خسته شده، بسیاری از معوقاتش را دریافت نکرده و دچار فرسودگی شده است، اما بازهم در حال تلاش هستند.
زالی گفت: برای اقدامات مدیریتی باید دستگاه‌های مختلفی را کنار هم قرار دهیم. ما معتقدیم که هم استانداران و هم روسای ستادی باید بیش از گذشته در مدیریت اپیدمی‌ها از جمله کرونا اختیارات مبسوط‌تری را داشته باشند. به عنوان مثال ما فی نفسه با طرح ترافیک مشکلی نداریم، بحث ما این بود که تولید سفر را در حمل و نقل عمومی تهران کاهش دهیم. استدلال شهرداری این بود که اجرای جدید طرح ترافیک در تهران بار جدیدی به حمل‌ونقل عمومی اضافه نمی‌کند، اما با توجه به اینکه تهران در شرایط قرمز است، ما استدلال کردیم که طبیعتا ما نیازمند این هستیم که به هر طریقی تولید سفر و فشار بر حمل و نقل عمومی را کاهش دهیم. در تهران بالغ بر ۱.۶ میلیون نفر از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند که ۸۰۰ هزار نفر از مترو و ۸۰۰ هزار نفر از سایر سیستم‌ها استفاده می‌کنند. ما به ستاد ملی مقابله با کرونا در رابطه با تهران پیشنهاد دادیم که برای حل مساله، مترو و سیستم اتوبوس‌رانی تهران باید بتوانند با چابک‌سازی سیستم حمل و نقل خودشان، تولید سفر را به گونه‌ای ساماندهی کنند که اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی با خدشه روبه‌رو نشود، مترو باید تا سه برابر ظرفیت فعلی خود افزایش ناوگان داشته باشد و تعداد زیادی اتوبوس وارد شهر تهران شود. در اپیدمی‌ها باید میان‌بر بزنیم.
وی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، درباره اخذ جریمه از افرادی که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، گفت: در همه کشور‌های دنیا عدم رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و عدم استفاده از وسایل پیشگیری مانند ماسک، حتما با جرایمی روبه‌رو است و ما تنها کشوری هستیم که برای این موضوع جریمه در نظر نگرفته‌ایم. البته من از مردم هم تشکر می‌کنم و مردم اصلا مقصر نیستند، نباید تمام کاسه و کوزه‌ها را بر سر مردم بشکنیم. خوشبختانه اجرای شیوه‌نامه‌های بهداشتی در تهران به ۶۸ درصد رسیده است درحالی که در هفته سوم خرداد به ۱۱ درصد رسیده بود. همچنین در تهران به طور میانگین ۷۲ درصد از ماسک استفاده می‌کنند.