اعمال شب و روز «عید سعید قربان»

حمید سیلاوی در گفت‌وگو با پیرامون اهمیت عید قربان گفت: عید بزرگ قربان یکی از اعیاد مهم مسلمانان به شمار می‌رود، این عید در دهم ذی الحجه و پس از کامل شدن مراسم حج برگزار می‌شود.

*** منشاء پیدایش عید قربان

وی منشاء پیدایش عید قربان را مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: در عید قربان حجاج گوسفندی را ذبح می‌کنند و از گوشت آن به فقرا می‌دهند، این امر ریشه در رویدادی تاریخی دارد، حضرت «ابراهیم (ع)» در آخرین امتحان زندگی‌اش از سوی پروردگار مورد ارزیابی قرار گرفت و سربلند بیرون آمد، خداوند متعال نیز ایشان را انسانی کامل قرار داد. حضرت «ابراهیم (ع)» در سنین پیری صاحب یک فرزند پسر شد و خداوند متعال در این امتحان فرزندش حضرت «اسماعیل (ع)» را وسیله‌ای برای آزمون سخت قرار داد، پروردگار گذشتن از عزیزترین افراد خانواده‌اش را تنها گزینه این امتحان قرار داد.

سیلاوی پیرامون راه رسیدن به توحید افزود: خداوند متعال در قرآن کریم و در آیه ۹۲ سوره آل عمران می‌فرمایند: «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّىٰ تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ ۚ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ، شما هرگز به مقام نیکوکاران و خاصان خدا نخواهید رسید مگر از آنچه دوست می‌دارید و محبوب شماست در راه خدا انفاق کنید، و آنچه انفاق کنید خدا بر آن آگاه است».

*** قربانی کردن پسر در راه رضای خداوند

وی به خواب حضرت «ابراهیم (ع)» و دستور الهی اشاره و تصریح کرد: حضرت «ابراهیم (ع)» شبی در خواب میزبان دستور الهی شد، به او امر گردید تا در راه خداوند حضرت «اسماعیل (ع)» را که فرزندی دلبند برای ایشان بود قربانی کند لذا هم حضرت «ابراهیم (ع)» و هم حضرت «اسماعیل (ع)» هر دو تسلیم حق شدند، در طول مسیری که می‌پیمودند شیطان بار‌ها حضرت «ابراهیم (ع)» را وسوسه کرد، اما ایشان هرگز به شیطان توجهی نکرده حتی چشمان حضرت «اسماعیل (ع)» را بست تا در هنگام قربانی کردنش مبادا با او چشم در چشم شود و این امر مانع اجرای دستور حق گردد. پس از این که چاقو به امر الهی گردن حضرت «اسماعیل (ع)» را نبرید خداوند به حضرت «ابراهیم (ع)» امر کرد که‌ ای ابراهیم این تنها یک امتحان سخت بود که تو از آن پیروز و سربلند بیرون آمدی اینک این گوسفند را که برای تو فرستاده شده قربانی کن و گوشت آن را در راه خدا انفاق کن.

این کارشناس علوم قرآنی فلسفه عید قربان را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: عید قربان در حقیقت عید قربانی کردن هوا‌ها و هوس‌های نفسانی آن هم در راه رضای خداوند است، حضرت «ابراهیم (ع)» در راه رضای خدا به ندای آسمانی توجه نمودند و به درجه بالایی از کمال دست یافتتند، این مهم خلوصی است که در برابر حق در پیش گرفتند و باید توجه داشت که هر کسی نمی‌تواند به این درجه از خلوص در برابر پروردگار برسد البته خداوند به پیامبرش حضرت «ابراهیم (ع)» فرموده بود که جز تو فرد دیگری با نام «حسین (ع)» از فرزندان آخرین رسول حق و فرستاده خدا نیز در روزی به نام عاشورا امتحان خواهد شد.

سیلاوی عید قربان را از ابعاد دیگر مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: عید قربان روز مبارزه با هوای نفس، شهوات، مال پرستی، خودخواهی و دلبستگی به مقام ریاست است لذا باید حرکت در مسیر قرب الهی و زیر پا گذاشتن وسوسه‌های نفسانی همچنین با توکل به خدا در مسیر سعادت قدم برداشت.

***رضایت الهی

وی نگاهی به تاریخ عید قربان داشت و اظهار کرد: ذبح گوسفند و قربانی کردن در راه رضای خدا چند سال پس از واقعه تاریخی حضرت «ابراهیم (ع)» و در دوران جاهلیت با انحرافاتی روبرو شد، آنان گوسفندان را ذبح می‌کردند و گوشت و خون آن را به خانه کعبه می‌مالیدند، این امر ادامه داشت تا پیش از بعثت «پیامبر اکرم (ص)» پس از آن حضرت «محمد مصطفی (ص)» روح و جانی تازه به مراسم ذبح گوسفند و عید قربان بخشیدند، زیرا دستورات خداوند را به مردم ابلاغ کرده و هدف اصلی از قربانی را برای آنان توضیح دادند.

این کارشناس علوم قرآنی اشاره‌ای به صحنه عصر عاشورا داشت و افزود: هنگامی که یزیدیان «امام حسین (ع)» را به شهادت رساندند، حضرت «زینب (س)» بر بالای سر برادر حاضر شدند و به خداوند گفتند خداوندا این قربانی را از ما پذیرا باش و ما ایمان داریم این امر نشان می‌دهد که مطیع محض خداوند بودن و سر تعظیم در مقابل خواست خداوند فرود آوردن تا چه حد ارزشمند است و قرب الهی را در بر دارد.

***اعمال مستحب عید قربان

وی اعمال مستحب در روز عید قربان را بیان و ابراز کرد: در روز عید قربان به جا آوردن غسل مستحب است همچنین افرادی که استطاعت لازم برای خرید گوسفند را دارند اقدام به این کار کرده، آن را ذبح کرده و گوشت آن را در بین مستمندان و نیازمندان تقسیم می‌کنند.

سیلاوی به اعمال دیگر روز عید قربان اشاره و خاطرنشان کرد: بجا آوردن نماز عید قربان فضیلت بسیاری دارد این نماز همانند نماز عید فطر و نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود به امید روزی که برگزاری این نماز‌ها به امامت امام زمان «ولیعصر (عج)» باشد و شاهد گسترش امنیت و رفاه و نجات جان مظلومین و مستمندان در سراسر دنیا به رهبری «امام عصر (عج)» باشیم.

***اعمال روز عید قربان

یداالله بهتاش در گفت‌وگو با پیرامون اعمال عید سعید قربان گفت: عید قربان یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان است در این روز اعمالی مهمی برای حجاج بیان شده که آنان موظف به اجرای آن هستند، اما بقیه مومنان نیز می‌توانند با انجام اعمالی دیگر فضیلت‌های موجود در این روز را کسب کنند در عین حال باید توجه داشت که به جا آوردن این اعمال نکاتی اخلاقی را در بر دارد.

وی به اعمال عید سعید قربان اشاره و بیان کرد: یکی ازمهمترین اعمال عید سعید قربان قربانی کردن و ذبح گوسفند است در کتاب «علل الشرایط» آمده است «امام جواد (ع)» در مورد اهمیت قربانی کردن فرموده اند: «یکی از اعمالی که در روز عید قربان ارزشمند بوده و بجا آوردن آن فضیلت محسوب می‌شود چند مورد است ابتدا قربانی کردن در راه خدا و پخش کردن گوشت آن بین نیازمندان»، باید توجه داشت که کسانی که استطاعت مالی دارند بهتر است قربانی کنند و کسانی استطاعت لازم را ندارند می‌توانند به صورت اشتراکی، چند نفره پول لازم برای ذبح گوسفند را تهیه و قربانی را انجام دهند، البته به تازگی پویش‌هایی در سطح جامعه شکل گرفته که افراد می‌توانند با کنار هم گذاشتن مقداری هزینه قربانی آن را خریداری و قربانی را انجام دهند در عین حال برخی مساجد محله‌ها نیز در این مورد اقداماتی را انجام داده اند که قابل توجه است، البته افراد فامیل و خانواده نیز می‌توانند با جمع آوری هزینه قربانی هر کدام با مبلغی ناچیز هزینه لازم برای خرید گوسفند قربانی را تهیه کنند.

توصیه و تاکید «پیامبر اکرم (ص)» پیرامون قربانی کردن

بهتاش به توصیه و تاکید «پیامبر اکرم (ص)» پیرامون قربانی کردن اشاره و ابراز کرد: اهمیت قربانی خصوصا در روز عید سعید قربان به حدی است که «پیامبر اکرم (ص)» به همسر خود تاکید کردند: «اگر پول کافی برای قربانی ندارید قرض کنید و قربانی کنید، زیرا خداوند قرض قربانی را می‌دهد»، قربانی یکی از اعمال بزرگ و ارزشمند است این عمل بلا را نیز دفع می‌کند.

این کارشناس علوم قرآنی پیرامون فضیلت قربانی کردن ابراز کرد: قربانی کردن در راه رضای خداوند بسیار ارزشمند است و باعث بخشیده شده گناهان می‌شود همچنین باعث می‌شود عبور از پل صراط برای قربانی کنندگان راحت باشد و در عین حال بلا‌ها را از شما دور می‌کند.

***شیوه تقسیم گوشت از نگاه «امام سجاد (ع)» و «امام باقر (ع)»

وی پیرامون شیوه تقسیم گوشت قربانی بیان کرد: «امام سجاد (ع)» و «امام باقر (ع)» پس از قربانی گوشت را به سه بخش تقسیم می‌کردند بخشی را به همسایگان و بخشی را به نیازمندان و بخش دیگر را به خانواده خود می‌دادند. یکی از نکات ارزشمند علاوه بر دستگیری از نیازمندان توجه به خانواده است.

بهتاش پیرامون دیگر اعمال روز عید قربان تاکید کرد: در احادیث فراوانی سر زدن و بازدید از والدین همچنین صله رحم را به عنوان اعمالی ارزشمند و پر فضیلت در روز عید قربان معرفی کرده اند. اطعام مساکین و نیازمندان هم یکی از دستوراتی است که در روز عید قربان به آن اشاره شده در عین حال توجه به زندانیان نیز از اعمال مهم در روز عید قربان محسوب می‌شود.

***اعمال شب عید قربان

این کارشناس علوم قرآنی پیرامون اعمال شب عید قربان ابراز کرد: در شب عید قربان در‌های آسمان باز است و اعمالی پر فضیلتی برای این شب در نظر گرفته شده، اعمالی همچون زیارت «امام حسین (ع)» و خواندن دعای «یا دائِمَ الْفَضْلِ عَلیَ الْبَرِیَّةِ» که در شب جمعه هم وارد شده است.

وی در مورد اعمال روز عید قربان خاطرنشان کرد: غسل کردن در این روز عملی پرفضیلت است که سنّت مؤکد بوده و بعضی از علماء آن را واجب دانسته‎اند همچنین اقامه نماز عید قربان، به همان نحوی که در عید فطر ذکر شده است. در کتاب «الاقبال» آمده است خواندن ادعیه‌ای که وارد شده پیش از نماز عید و بعد از آن ذکر شود دعای چهل و هشتم و چهل‌ و ششم صحیفه سجادیه است: «اَللّهُمَّ هذا یَوْمٌ مُبارَکٌ» و «یَا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لَایَرْحَمُهُ الْعِبادُ».