توسعه کشور راهی جز سوق‌دادن جامعه به‌سمت مطالعه ندارد

در ابتدای این نشست سیدرضا صالحی امیری، رئیس هیئت امنای مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور، با تأکید بر لزوم توجه بیش از پیش به حوزه کتاب و کتابخوانی، در خصوص انگیزه‌‌های اصلی تشکیل این مجمع اظهار داشت: نخستین هدف و انگیزه از تشکیل این مجمع این است که امکانات، ظرفیت‌ها و منابع سراسر کشور شناسایی شود و مجموعه انسجامی ملی پیدا کند.

وی ادامه داد: وضعیت کتابخانه‌های عمومی در سطح کشور خوب نیست و اگر در کشور بنای توسعه داریم، از آنجایی که زیرساخت هر گونه توسعه‌ای، توسعه فرهنگی است، راهی جز سوق دادن جامعه به سمت خواندن و مطالعه وجود ندارد. بنابراین کتابخانه و کتابدار به زیرساخت‌هایی در جهت بقا و هویت بخشی نیاز دارد و لازمه این امر شناخت مسائل و مشکلات این سیستم است.در این راستا دومین هدف مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور، شناسایی چالش‌ها و مشکلات موجود و یافتن راهکارهای برای حل آنها خواهد بود.

رئیس هیئت امنای مکتب، آموزش و تبادل اطلاعات بین کتابخانه‌های بزرگ کشور را از دیگر اهداف تشکیل این مجمع دانست و گفت: بنا داریم به سمتی حرکت کنیم که با صدور کارتی به نام مجمع کتابخانه‌های بزرگ امکان استفاده از تمامی کتابخانه‌های کشور برای یک فرد فراهم شود.

وی با اشاره به اینکه باید حلقه واسطی بین مجموعه کتابخانه‌ها، کتابداران و دولت ایجاد شود، بر لزوم توجه به این مجمع در برنامه ششم توسعه تأکید کرد.

صالحی‌امیری با تأکید بر لزوم حمایت از این نهاد عمومی نوپا، تصریح کرد: اگر در این دوره نتوانیم تحولی در مجموعه کتابخانه‌ها، کتابداران و امکانات ایجاد کنیم، در قبال نسل آینده مسئول خواهیم بود. در این راستا، اولویت‌های ما به ترتیب تقویت نهاد کتابخانه‌های عمومی، کتابخانه‌های غیر دولتی، و نهایتا کتابخانه‌های دولتی خواهد بود.

در ادامه این نشست علیرضا مختارپور، دبیرکل مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور اظهار داشت: امکانات و ظرفیت‌هایی در کتابخانه‌های مختلف کشور است که اگر پیوندی بین آنها برقرار شود، هم‌افزایی قابل توجهی شکل می‌گیرد؛ علاوه بر این، در صورتیکه برنامه‌ریزی دقیقی مبتنی بر اندیشه و استانداردهای علمی صورت گرفته و توسعه کیفی کتابخانه‌های کشور را به دنبال داشته باشد، تأثیر مستقیمی نیز بر نشر کشور خواهد داشت؛ چراکه در حال حاضر که فروش تک نسخه‌ای کاهش پیدا کرده است، کتابخانه‌ها عمده‌ترین مصرف کننده صنعت نشر کشور محسوب می‌شوند؛ در این شرایط یک برنامه مناسب علاوه بر اینکه از جریان مثبت فکری در صنعت نشر حمایت می‌کند، از جریان کتاب سازی نیز جلوگیری خواهد کرد.

وی در خصوص مجمع کتابخانه‌های بزرگ اظهار داشت: این مجمع با احتساب کتابخانه‌های بزرگ کشور، مشمول این معیار که بیش از صد هزار جلد کتاب داشته باشند و خدمات عمومی ارائه دهند، در حال حاضر شامل 63 کتابخانه از سراسر کشور است. هیئت امنای این مجمع را 12 عضو حقوقی و 3 عضو حقیقی تشکیل می‌دهد. اساسنامه این مجمع در حال حاضر تدوین شده و پس از اعمال نظرات اعضای هیأت امنا برای ثبت ارائه خواهد شد.

در ادامه این نشست هر یک از اعضای هیئت امنای مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور به بیان دغدغه‌ها و مسائل حوزه کتاب و کتابخوانی پرداختند. ضرورت توجه به کتابخانه‌ها و تجهیز آنها، لزوم ایجاد خط مشی ویژه‌ای با نگاهی آینده پژوهانه به موضوع کتاب و کتابخوانی، فرهنگسازی به منظور دسترسی آزاد به اطلاعات، اعمال ممیزی تنها از مجرای وزارت ارشاد، فراهم سازی بسترهای مناسب برای ترغیب کودکان به مطالعه، ایجاد قرائت خانه‌هایی در سطح شهر برای جلوگیری از تبدیل کتابخانه‌ها به سالن مطالعه، لزوم توجه به کتابخانه‌های بیمارستانی، تدوین قوانینی برای حضور در عرصه فضای مجازی، دیجیتال سازی منابع، اقتصادی کردن نشر الکترونیک و... برخی از مسائل مطرح شده از سوی اعضای هیئت امنای مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور بود.

در ادامه این نشست علی جنتی  وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأیید لزوم توجه و رسیدگی به تمامی مسائل مطرح شده در حوزه کتاب و کتابخوانی، به برنامه ششم توسعه اشاره کرد و گفت: در حال حاضر سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در این زمینه فعال است؛ بین وزارتخانه‌ها بر اساس موضوع تقسیم کار انجام شده و حوزه فرهنگ، ورزش، جوانان و رسانه‌ها در شورای فرهنگ و هنر مطرح و مسئولیت آن بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گذاشته شده است. نخستین جلسه رسمی این شورا،  امروز (12 مرداد ماه) با حضور تمامی اعضا تشکیل خواهد شد، که از صالحی امیری دعوت می‌کنم در آن جلسه حضور داشته و عهده‌دار طرح مسائل مربوط به کتابخانه‌ها باشند.

وی ضمن تأکید بر ضرورت تخصیص بودجه بر اساس معیار تأثیرگذاری فعالیت‌های فرهنگی بیان کرد: طبیعتاً این برنامه‌ریزی‌ها باید حمایت و توجه بیش از پیش به عرصه کتاب و کتابخوانی را به دنبال داشته باشد.

تأثیر کتابخانه‌ها بر صنعت نشر کشور از طریق خرید و توزیع منابع مفید، ضرورت کار در حوزه دیجیتال‌سازی، اتصال شبکه‌ها به منظور راه‌اندازی یک بانک اطلاعاتی جامع و... از مسائلی بود که از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد تأکید قرار گرفت.

وی تصریح کرد: باید در جهت گسترش فرهنگ مطالعه و کتابخوانی اهتمام ورزید؛ در غیر این صورت، تنها با توسعه کمی کتابخانه‌ها کار بی ثمر می‌ماند. بنابراین در کنار تمامی دستگاه‌ها، کتابخانه‌ها نیز در این خصوص مسئول هستند؛ باید برای ترغیب جامعه به مطالعه راهکارهایی اجرایی پیدا کرد.

جنتی ضمن آرزوی موفقیت و رسیدن به اهداف برای مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور، از همراهی و حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجموعه نهادهای وابسته این وزارتخانه خبر داد.

این نشست با حضور سیدرضا صالحی امیری، علیرضا مختارپور، حجت الاسلام والمسلمین مرعشی، محمدهادی زاهدی، علی اصغر پورعزت‌، سید محمدمجتبی حسینی، لیلا نعمتی انارکی، محمدرضا مجیدی، سعید رضایی شریف‌آبادی؛ تشکیل شد.