سرقت ادبی؛ آفت این روزهای عرصه ادبیات در شرایط محدودیتهای کرونایی
اعظم پشت مشهدی در گفتوگو با پیرامون بهترین راهکارها و جایگزینهای نمایشگاه بین المللی کتاب تهران گفت: شیوع بیماری کرونا و حفظ سلامتی مردم رویکردی مهم است لذا عدم برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در دستور کار قرار گرفته هر چند در حوزه فرهنگی دچار رکود خواهیم شد، اما این رویکرد میتواند به قطع زنجیره گسترش بیماری کرونا کمک کند.
وی در مورد علل لغو نمایشگاه کتاب تهران تاکید کرد: از آنجا که برگزاری نمایشگاه کتاب با پروتکلهای بهداشتی در تضاد بود و تجمع تعداد زیادی از افراد زیر یک سقف سبب گسترش بیماری کرونا میشد نمایشگاه این دوره منحل اعلام شد این موضوع ضرر بسیاری را متوجه ناشران و نویسندگان و حوزه چاپ و نشر میکند، زیرا نمایشگاهها محلی مناسب برای عرضه کتاب و معرفی آن به مخاطبان محسوب میشوند.
پشت مشهدی پیرامون ضررهایی که حوزه فرهنگ از عدم برگزاری نمایشگاه کتاب متحمل میشود بیان کرد: نویسندگان هر سال در نمایشگاه کتاب تهران آثار خود را در این رویداد بزرگ فرهنگی عرضه و در معرض معرفی قرار میدهند به عبارت دیگر نمایشگاهها مرکز تبلور و تولد فرهنگ کشور در حوزههای مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هستند. کتابهایی که در طول یک سال تولید شده به مخاطبان عرضه میشود و این امر بسیار مهم و جذاب است.
وی به رویکردهای موفق و موثر برای پر کردن جای نمایشگاه کتاب اشاره و اظهار کرد: آگاهی بخشی و اطلاع رسانی بهترین رویکرد برای حفظ سرانه مطالعه کشور و معرفی آثار منتشر شده در شرایط عدم برگزاری نمایشگاه کتاب تهران است با توجه به این مهم که احتمال دارد ویروس کرونا تا مدتهای مدید همچنان در جامعه باقی بماند باید تاکید کرد تهیه کردن بسته فرهنگی و در نظر گرفتن زیر ساخت موثر و مفید ضروری به نظر میرسد.
نویسنده کتاب «پرواز در آب» زیر ساختهای حقوقی، مادی و معنوی نویسندگان را مهم و تاثیرگذار بر عرصه تولید کتاب دانست و تاکید کرد: هر اثری که در برهه زمانی فعلی به فروش میرسد و یا در معرض نشرقرار میگیرد باید حمایتهای قانونی و زیر ساختی به آن تعلق بگیرد در عین حال قوانین باید با ضمانت اجرایی همراه باشند.
پشت مشهدی به کتابها و محتواهایی که به صورت «پی دی اف» و یا کتابهای صوتی منتشر میشوند اشاره و تصریح کرد: آن دسته از کتابها و محتواهایی که به صورت «پی دی اف» و یا کتابهای صوتی در فضای مجازی معرفی و منتشر میشود نگرانیهایی را برای نویسنده اثر بر جای میگذارد، زیرا برخی از این آثار پس از انتشار در فضای مجازی اقبال خود را از دست میدهند و یا دچار سرقتهای ادبی میشوند این امر موجبات نگرانی نویسندگان را به دنبال دارد و نیاز است تا مسئولین امر دست به اتخاذ تدابیر مهم و کارسازی بزنند.
وی ایجاد اطمینان برای نویسندگان در شرایط فعلی را مهم خواند و ابراز کرد: مسئولان فرهنگی باید زیر ساختهایی را فراهم کنند که نویسنده اطمینان خاطر پیدا کند اثری که از وی در فضای مجازی منتشره شده با سرقتهای ادبی روبرو نخواهد شد تا در این دوران ضرر مالی و معنوی به نویسنده و ناشر تحمیل نشود.
پشت مشهدی تحریف و سرقتهای ادبی را عامل نارضایتی بسیاری از نویسندگان دانست و بیان کرد: تحرف آثار نویسندگان و سرقتهای ادبی سبب میشود نویسندگان میلی به ارائه کارهای خود در فضای مجازی نداشته باشند بدین ترتیب سرانه مطالعه نیز با وجود محدودیت هایی که به دلیل بیماری کرونا به وجود آمده کاهش پیدا میکند. بحث نظارت و ضمانت اجرایی در این حوزه ضروری و با اهمیت است.
نویسنده کتاب «بادگیرها چشم به راهند» ابراز کرد: برخی آثار از بعد ادبی بسیار مخاطب پسند هستند بطوری که چنانچه ارائه شوند با اقبال روبرو خوهند شد، اما تعیین ضوابط و شاخصهایی که بتواند زمینه را برای ارائه آثار با کیفیت تضمین کند بسیار ضروری به نظر میرسد برای این منظور میتوان ده صفحه از جذابترین بخش آثار را منتشر کرد تا مخاطب را به خواندن باقی کتاب اغوا کرد و تشویق نمود تا هم حقوق مادی و معنوی اثر بر جای بماند و هم در حوزه سرانه مطالعه شاهد رویکردهای ارزشمندی باشیم.
پشت مشهدی بی رونقی کتابخانهها را در دوران گسترش بیماری کرونا مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: نهاد کتابخانهها برنامههای خاصی را در پیش گرفته تا بتوانند مخاطبان را همواره به کتاب و کتابخوانی دعوت کند، بسیاری از آنان سایتها و حتی گروههایی را در فضای مجازی تشکیل داده اند و تلاش دارند تا جامعه را به مطالعه و خرید کتاب دعوت کنند در برخی موارد نیز فراخوان کتاب خوانی داده و با ایجاد انگیزه خوانندگان کتاب را به مطالعه ترغیب میکنند.
وی نقش تبلیغات را در شرایط فعلی عرصه ادبیات با وجود بیماری کرونا و محدودیت ها بسیار مهم برشمرد و خاطرنشان کرد: تبلیغات عنصر مهم حوزه فرهنگ بوده و معرفی کتابهای ارزشمند آن هم از سوی شبکههای مهم و اثرگذار باید مورد تاکید قرار گیرد، بحث و نقش خانواده در سرانه مطالعه در جای خود قابل توجه است. توجه به پروتکلها و بحث اطلاع رسانی آن هم از نوع جذاب و اثرگذار از جمله مهمترین عناصر توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی محسوب میشود.