چگونه بازیگر شویم (۸۱) /تاثیر آواشناسی بر تبحر یک بازیگر

- بازیگری یکی از مشاغل محبوب در سطح جهان محسوب می‌شود، بازیگری فارغ از شهرت و ثروتی که ممکن است برای فرد بازیگر به همراه داشته باشد، جهانی است که می‌توان در آن ایفای نقش در قالب شخصیت‌های مختلف را تجربه کرد.

در این بین اکثریت مواقع بازیگری به عنوان یکی از مشاغل سخت جهان محسوب می‌شود، شاید از دور برای بسیاری اینکه بازیگری اتفاقی سخت باشد، قابل لمس نباشد اما اگر به صورت اصولی و به مفهوم واقعی به بازیگری نگاه کنیم، این هنر به واقع به تمرین، مطالعه، شهود و مطالعات فراوانی نیازمند است.

تقسیم بندی اصوات مردان از لحاظ وسعت و جنسیت به دسته‌های زیر تقسیم و معرفی می‌شوند:

۱. تنور:به زیرترین نوع صدای مردان گفته می‌شود که دامنه‌ی آن بر اساس کلید sol از نت Do زیر خط اول تا Do بالای خط چشم است با این تفاوت که صدادهندگی آن یک اکتاو بم‌تر (از سپرانو) است این نوع صدا در آواز مردان در موسیقی ایرنی اهمیت فوق العاده‌ای دارد و می‌توان گفت که بیشتر آوازخوان‌های ایرانی صدایی از همین نوع را دارند که به عنوان مثال از استادان: طاهرزاده، دردشتی، تاج اصفهانی و شجریان می‌توان نام برد.

۲. باریتون: صدای متوسط مردان را گویند که گستره‌ی آن از نت la زیر خط او حامل تا la بالای خط پنجم حامل بوده و صدا دهندگی آن یک اکتاو بم‌تر (از متسو سپرانو) است.

۳. باس: بم‌ترین نوع صدای مردان را گویند که وسعت آن از نت fa زیر خط او حامل تا fa روی خط پنجم حامل بوده و صدا دهندگی آن یک اکتاو بم‌تر (از آلتو) است برای مثال می‌توان گفت که صدای محمد نوری از نوع صدای باس است.

نکته: فرق اساسی میان نوعیت صدای مردان این است که صدا‌هایی از نوع باریتون و باس قدرت خوانندگی نت‌های بم را دارند (نغمات موسیقایی را بیشتر درمایه‌های بم اجرا می‌کنند) و در اوج کمتر مانور می‌دهند در حالی که این عمل در صدای تنور برعکس است.

آواشناسی گویشی:

این گرایش از آواشناسی، به بررسی چگونگی تولید صدا به وسیله‌ی اندام‌های صوتی انسان می‌پردازد. صدای اولیه ( صدای خام) در گلوی انسان با وزش هوای شش‌ها از تارهای صوتی تولید می شود.

بنابر این، اندازه تارهای صوتی نسبت مستقیم با کیفیت صدای انسان داردهمچنین انسان با نزدیک و دور کردن و تغییر میزان لرزش تارهای صوتی بسامد صدای خویش را تنظیم می کند. بسامد فردی با صدای بم بین 75 تا 150 هرتز( سیکل در ثانیه) است کسانی که صدای سوپرانو دارند ( خانم‌ها یا دخترانی که صدای بسیار زیر دارند) حتی می‌توانند آوایی با بسامد بیش از 400 هرتز تولید کنند. کوتاهی یا بلندی صدای انسان نیز وظیفه‌ی تارهای صوتی است و به دامنه‌ی توسان صدا بستگی دارد.

البته باید توجه داشت که هیچ یک از این اعمال خودآگاهانه صورت نمی‌گیرد؛ بلکه این مغز آدمی است که از زمان تولد، به صورت از پیش برنامه ریزی شده با همه فرکانس‌های صوتی آشنایی دارد و می داند که مثلا برای صدای گریه یا جیغ یا .... چه بسامدی مورد نیاز است و این بسامد را چگونه می توان با استفاده از دو تار صوتی تولید کرد.

در مرحله بعد، صدای خام با پیچش و عبور از ( حفره‌های دهانی و بینی دماغی) طنین دار می شود. بنابر این، یک خواننده خوش صدا، هم تارهای صوتی و هم حفره‌های دهانی و بینی مناسبی دارد. زبان و دیگر موانع موجود در حفره‌ی دهانی هنگام عبور صدا این حفره آن را به آواهای گویشی تبدیل می کند.