توصیه‌های وزارت بهداشت به روزه‌داران در ایام کرونا
- زهرا عبداللهی روز یکشنبه در نشست خبری ویدیو کنفرانس که از وزارت بهداشت برگزار شد، گفت: اگر اصول صحیح تغذیه رعایت شود، حتی در شرایط کرونا هم مشکلی برای روزه‌داری وجود ندارد.
وی افزود: یک دسته از افراد سالم هستند و دچار ویروس کرونا نشده‌اند که این افراد در این شرایط هم می‌توانند روزه بگیرند، اما به شرطی که اصول تغذیه‌ای خود را رعایت کنند. یعنی باید حتما وعده سحری را بخورند و در وعده سحری و افطاری، نکات تغذیه‌ای را رعایت کنند. همچنین از افطاری تا سحری، میوه و مایعات مصرف کنند.
وی ادامه داد: توصیه نمی‌شود کسانی که به ویروس کرونا مبتلا هستند، روزه بگیرند. برخی افراد هم مبتلا شده و حالا بهبود یافته‌اند، اما، چون تا ۶ هفته پس از بهبودی احتمال بازگشت بیماری وجود دارد، بر اساس نظر متخصصان عفونی بهتر است این افراد روزه نگیرند. دسته دیگر هم افرادی هستند که بیماری زمینه‌ای مثل دیابت و فشار خون دارند و این افراد هم حتما باید با نظر پزشک معالج اقدام کنند.
تغذیه سالم در ایام ماه رمضان
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درباره تغذیه سالم در ایام ماه رمضان گفت: در ایام ماه مبارک رمضان، رعایت اصول تغذیه صحیح در وعده‌های افطار و سحری نقش مهمی در حفظ سلامت دارد. منظور از تغذیه صحیح، رعایت تعادل و خودداری از افراط در مصرف برخی خوراکی‌ها مثل مواد قندی و چربی است. امسال به این علت که مصرف مواد قندی و نوشیدنی‌های شیرین و غذا‌های چرب و پر روغن باعث تحریک و تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود، باید از افراط در مصرف این مواد غذایی خودداری کرد. در وعده سحری باید نکاتی رعایت شود که شامل مصرف کافی سبزی‌ها، سالاد و سیفی‌جات است. زیرا این مواد غذایی حاوی آب هستند و در طول روز باعث کم آب شدن بدن و خشکی دهان پیشگیری می‌کنند. یکی از عوامل زمینه ساز برای فعالیت ویروس کرونا، خشکی دهان و گلو است. اگر در وعده سحری، سبزی و سالاد در کنار غذا وجود داشته باشد، از خشکی دهان پیشگیری می‌کند. همچنین این مواد حاوی ویتامین‌هایی هستند که برای تقویت سیستم ایمنی بدن و عملکرد طبیعی بدن مفید محسوب می‌شوند.
این متخصص تغذیه ادامه داد: مصرف مواد قندی و نوشیدنی‌های شیرین برای سحری توصیه نمی‌شود، زیرا این مواد باعث تشدید احساس تشنگی در طول روز می‌شوند. همچنین مصرف مواد غذایی پر ادویه و پر پروتئین هم برای سحری توصیه نمی‌شود. مشکل دیگر مواد غذایی شیرین این است که قند خون در طول روز افت می‌کند.
عبداللهی بیان کرد: در وعده افطار هم مصرف مایعات گرم و مواد قندی مثل خرما توصیه می‌شود. مصرف کافی مایعات بعد از افطار تا سحری نیز به جبران کم آبی بدن کمک می‌کند. رعایت اصول تغذیه صحیح، یعنی کاهش مصرف قند و نمک و چربی، مصرف بیشتر سبزی و میوه و مصرف بیشتر مایعات بعد از افطار به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
آیا گیاهخواران در برابر کرونا مقاوم‌تر هستند؟
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره این‌که آیا گیاهخواران در برابر کرونا مقاوم‌تر هستند، گفت: در موضوع تغذیه توصیه کلی مورد تاکید وجود دارد که می‌گوید باید تعادل و تنوع را در برنامه غذایی روزانه رعایت کنیم. یعنی اگر ۶ گروه اصلی غذایی داریم به جای خود واجب هستند و باید در برنامه غذایی روزانه وجود داشته باشد که منابع پروتئینی یکی از این موارد است. همه گروه‌های غذایی باید به اندازه کافی و توصیه شده وجود داشته باشد و هیچ رژیم غذایی خاصی که بگوید فقط گیاهخوار باشید تا سیستم ایمنی بدن تقویت شود، وجود ندارد. سیستم ایمنی بدن به ویتامین و املاح و پروتئین نیاز دارد که در مواد غذایی مختلفی وجود دارند. در عین حال نمی‌گوییم فقط سبزی و میوه بخورید و پروتئین هم لازم است.
وی افزود: برای تقویت سیستم ایمنی بدن، مجموعه مواد غذایی مختلف که در گروه‌های گوناگون غذایی وجود دارد باید به میزان کافی مصرف شده تا سیستم ایمنی بدن به درستی عمل کند و در برابر بیماری‌ها از خود دفاع کند.
ورود پزشکان به رژیم درمانی به کار کارشناسی نیاز دارد
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درباره مسائل مطرح شده در مورد ورود پزشکان به رژیم درمانی بیان کرد: این گزارش یک پیش نویس است و باید نظرات مختلف در مورد این گزارش ارائه شود. خیلی از جا‌های این گزارش مشکل دارد و باید کار کارشناسی در مورد آن انجام شود. در بخش بهداشت، نیروی کارشناس تغذیه را لازم داریم. زیرا باید مشاوره و خدمت تغذیه به مردم بدهد. کارشناسان تغذیه تخصص رژیم درمانی دارند. این پیش نویس هم مشکلاتی دارد که با آن موافق نیستیم. به دنبال این هستیم که تا سال ۱۴۰۴ نیرو‌های تغذیه در حوزه بهداشت به میزان کافی داشته باشیم.
وی افزود: ورود پزشکان به رژیم درمانی هم به کار کارشناسی بیشتر نیاز دارد. البته در همه دنیا پزشکانی هستند که تخصص تغذیه را می‌گذرانند، اما به این معنی نیست که فقط پزشکان می‌توانند رژیم درمانی انجام بدهند.
اهدای خون در ماه رمضان
عبداللهی گفت: اهدای خون در ایام ماه رمضان و ایام دیگر به چند فاکتور بستگی دارد که اگر به آن توجه و دقت شود، هیچ مشکلی برای اهدای خون وجود ندارد. اول این‌که فرد سالم باشد و کم خون نباشد. در ماه رمضان نیز که افراد روزه می‌گیرند، اگر اصول درست تغذیه را رعایت کنند، مشکلی برای اهدای خون ندارند. اگر اهدای خون انجام شد، باید منابع غذایی مثل آهن و اسید فولیک را که برای خون سازی لازم است در وعده غذایی سحری یا افطار مصرف کنند. همچنین باید ویتامین ث کافی نیز که به جذب آهن کمک می‌کند را مصرف کنند؛ بنابراین مشکلی برای اهدای خون در ایام ماه رمضان وجود ندارد و با رعایت تعادل و تنوع غذایی مشکلی برای افراد ایجاد نمی‌شود.
این متخصص تغذیه ادامه داد: برخی رفتار‌ها مثل مصرف چای بعد از غذا خوردن که باعث می‌شود آهن خون به خوبی جذب نشود هم نباید انجام شود.
مصرف هیچ مکملی توصیه نمی‌شود
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره برخی توصیه‌ها مبنی بر مصرف مکمل‌ها در شرایط شیوع کرونا اظهار کرد: مصرف هیچ مکملی را در این شرایط توصیه نمی‌کنیم. باید پروتئین‌ها و املاح معدنی و ریزمغذی‌ها از برنامه روزانه غذایی باید تامین شود و هیچ توصیه‌ای برای مصرف مکمل نداریم. مگر برای افرادی که دچار کمبود‌هایی هستند و برای رفع این کمبود‌ها افراد به مکمل‌های دارویی نیاز داشته باشند.
وی ادامه داد: مصرف مکمل پروتئینی اگر سرخود باشد، مشکلاتی ایجاد می‌کند. زیرا بار زیادی به کبد و کلیه تحمیل شده و منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن خواهد شد.
نظارت بر غذای کادر درمان در شرایط کرونایی
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره کیفیت تغذیه کادر درمان در بیمارستان‌ها گفت: همان توصیه که به مردم داریم تا تغذیه درستی داشته باشند را به همکاران ما در تیم درمانی که به عنوان مدافعان سلامت برای کمک به بیماران کرونایی تلاش می‌کنند، انجام می‌دهیم. اگر تغذیه درستی برای کادر درمان وجود نداشته باشد، سیستم ایمنی بدن آن‌ها تضعیف شده و احتمال ابتلا به بیماری را خواهند داشت. یعنی هم خود کادر درمان و هم محیط باید در این زمینه حمایت کند.
عبداللهی افزود: مشاهده کردیم که همکاران ما ساعت‌ها کار کرده و غذا نمی‌خورند و در نهایت دچار سوء تغذیه می‌شوند. در نتیجه مطالب آموزشی که گروه هدف آن تیم درمان است را به شکل پوستر تهیه کردیم تا در مراکز درمانی نصب شود و افراد به نوع تغذیه خود حساس‌تر شوند و به موقع غذا بخورند.
وی بیان کرد: بیمارستان‌ها هم با راهنما‌ها و دستورالعمل‌هایی که توسط وزارت بهداشت ارسال شده، این توجه را دارند که در نوع غذای کادر درمان دقت کافی انجام شود.
این متخصص تغذیه گفت: در معاونت درمان، دفتر مدیریت بیمارستانی وجود دارد که همه مسائل بیمارستان‌ها و تغذیه کادر درمان و پرسنل و نوع خدمات بخش غذایی را تحت نظر دارد؛ بنابراین این نظارت بر غذای مصرفی کادر درمان قطعا وجود دارد.
نظارت بر تغذیه بیماران در بیمارستان‌ها
عبداللهی در پاسخ به سوال دیگر درباره نظارت بر تغذیه بیماران در بیمارستان‌ها در شرایط فعلی نیز بیان کرد: در بیمارستان‌ها بخش تغذیه داریم که کارشناسان و متخصصان تغذیه حضور دارند و نوع رژیم غذایی بیماران را کنترل کرده و پیشنهاد می‌کنند. بیمارستان هم موظف است که با دستورالعمل‌های موجود، غذای بیماران را با توجه به نوع بیماری تهیه کرده و در اختیار بیماران بگذارد.
فشار خونی‌ها کمتر از ۳ گرم نمک در روز مصرف کنند
وی بیان کرد: کسانی که دچار فشار خون بالا هستند باید تحت نظر پزشک درمان شوند و دارو‌های تجویز شده را به موقع استفاده کنند. در کنار دارو باید نکات تغذیه‌ای را هم رعایت کنند. به طور کلی این افراد باید کمتر از سه گرم نمک در روز مصرف کنند. حذف نمکدان یکی از توصیه‌های اصلی به این افراد است. همچنین برخی مواد غذایی نمک پنهان دارند. به طور مثال پنیر که منبع نمک است هم باید از نمک‌های کم نمک یا کم چربی استفاده شود. فست فود‌ها مملو از نمک و چربی هستند و نباید استفاده شود.
عبداللهی گفت: اگر این افراد قصد روزه داری داشته باشند باید با مشورت پزشک این کار را انجام بدهند.
ضدعفونی کردن مواد غذایی
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره ضدعفونی کردن مواد غذایی اظهار کرد: مواد غذایی که بسته بندی دارند که حتما باید بسته بندی آن ضدعفونی شود. در مورد ضدعفونی خرما هم اولین توصیه این است که بسته بندی باشد و فله‌ای نباشد. زیرا مواد غذایی که فله هستند ممکن است آلودگی داشته باشند. خود خرما را که نمی‌شود ضدعفونی کرد، اما می‌توان خرمای ضدعفونی خرید و از جعبه در آورد و در ظرف تمیز ریخت و بعد از آن استفاده کرد.
وی افزود: با خوردن مواد غذایی به ویروس کرونا مبتلا نمی‌شویم. زیرا غذا یا پخته می‌شود که ویروس در اثر حرارت از بین می‌رود. وقتی هم که میوه را می‌خوریم، اسید معده باعث می‌شود که ویروس از بین برود. اگر دست ما به ویروس کرونا آلوده باشد و میوه به ویروس آلوده شود، تماس آن ویروس با دهان منجر به آلودگی می‌شود.