لاک پشت پوزه عقابی گونهای به شدت در معرض انقراض
به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، لاکپشت پوزهعقابی یا منقارعقابی، گونهای لاکپشت دریایی از تیره باخهایان است که بهشدت در معرض خطر انقراض قرار دارد. پوزهٔ این لاکپشت برای بیرون کشیدن غذای اصلی خود یعنی اسفنج دریایی از لابهلای مرجانها به شکل منقار عقاب درآمده و از این رو لاکپشت پوزهعقابی یا منقارکوتاه نامیده شدهاست. این لاکپشت تنها گونه موجود از سرده ارتموکلیس است. این گونه توزیعی جهانی داشته و چند زیرگونه در اقیانوس اطلس و هند-آرام دارد—بهترتیب ای. آی. ایمبریکاتا و ای. آی. بیسا.
ظاهر پوزهعقابی مشابه دیگر لاکپشتهای دریایی است. این لاکپشت بدنی صاف و پهن، یک پشتلاک محافظتی و اندام بالهشکل سازگار شده برای شنا در اقیانوسهای آزاد دارد. ای. ایمبریکاتا به دلیل پوزه تیز و منحنی، بخش برجسته جلویی پوزهاش و بخشهای ارهمانند پوستهاش بهسادگی از دیگر لاکپشتهای دریایی تشخیص داده میشود. پوسته پوزهعقابی با توجه به دمای آب بهآرامی تغییر رنگ میدهد. با وجود اینکه این لاکپشتها بخشی از زندگیشان را در آبهای آزاد میگذرانند، زمان بیشتری را در کولابهای کمعمق و آبسنگهای مرجانی سپری میکنند.
پوزهعقابیها همهچیزخوارند، اما غذای اصلیشان اسفنج دریایی است. جانوران این گونه از رده خزندگان هستند و به همین دلیل تنفس ششی دارند. این لاکپشتها برای مبادله هوا پس از مدت حدود ۴ یا ۵ دقیقه برای چند ثانیه روی سطح آب میآیند. توان آنها برای باقیماندن زیر آب با توجه به فعالیتشان متفاوت است، اما در حالت خواب و استراحت میتوانند تا ۷ ساعت بدون تنفس زیر آب بمانند و در مواقع خواب زمستانی گاه تا چندین ماه در زیر آب باقی میمانند.
چرخه زندگی لاکپشت پوزهعقابی شامل سه بخش دریانشینی، اقیانوسی و باروری میشود که در مرحله باروری جانور به بلوغ جنسی میرسد. جفتیابی پوزهعقابیها دوسالانه است و جانور ماده در چالهای در ساحل تخمریزی کرده و خود به آب بازمیگردد. نوزادان پس از حدود دو ماه و در میان شب از تخم بیرون آمده و راه خود را بهطور غریزی بهطرف آب پیدا میکنند. اگر نوزادان تا پیش از روشنایی روز به آب نرسند، ممکن است توسط شکارچیانی مثل پرندگان و خرچنگها صید شوند. پوزهعقابیها پس از ۲۰ سال به بلوغ میرسند و به دلیل پشتلاک محکم، فقط شکارچیان محدودی مثل تمساح آب شور، کوسه و هشتپا توانایی شکار نوع بالغ این گونه را دارند. اطلاعات چندانی در خصوص چرخه زندگی این گونه در دسترس نیست و پژوهشگران بهدنبال یافتن اطلاعات بیشتر از طریق ردیابهای ماهوارهای هستند.
اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت ای. ایمبریکاتا را بهعنوان گونه در معرض انقراض طبقهبندی کرده و دلیل اصلی این موضوع، شکار توسط انسانها است. پوسته پوزهعقابی منبع اصلی ماده تورتویزشل است که برای تزیین استفاده میشود. علاوه بر کاربردهای تزیینی، کاربرد خوراکی هم برای گوشت پوزهعقابی وجود دارد که از زمان پیش از میلاد در چین بهعنوان نوعی غذای لذیذ استفاده میشده. سایتس صید و تجارت لاکپشت دریایی پوزهعقابی و محصولات نشأتگرفته از آن را غیرقانونی اعلام کردهاست.
لاکپشت پوزهعقابی در خلیج فارس هم یافت میشود. از جمله جزیرههای زیستگاه این گونه در ایران میتوان به جزایر نخیلو و امالکرم در استان بوشهر و جزایر قشم، کیش، شیدور، هندورابی، هنگام و هرمز در استان هرمزگان اشاره کرد.