حلقه گمشده این روزهای بازار نشر و افزایش ادامه‌دار قیمت‌ها/تناقض کاهش قیمت کاغذ و افزایش قیمت کتاب

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، فعالان بازار نشر بر این باورند که افزایش قیمت کاغذ در طی دو سال اخیر به میزانی بوده که کاهش چهل درصدی قیمت این کالا تاثیر چندانی در قیمت کتاب نداشته است، هر چند دولت با اختصاص کاغذ با ارز ۴۲۰۰ تومانی به ناشران در صدد است تا بخشی از این نیاز را تامین کند، از آنجایی که بالا رفتن قیمت کتاب با افزایش قیمت کاغذ شروع شد، اکنون که قیمت کاغذ روند نزولی را در پیش گرفته به طور طبیعی باید شاهد کاهش قیمت کتاب در بازار باشیم، اتفاقی که این روز‌ها ظاهراً در بازار نشر تحقق پیدا نکرده است.

طبق نظر برخی از ناشران، میانگین قیمت تولید برای هر برگ کتاب حدود ۲۰۰ تومان است و هم اکنون بر اساس اعلام آخرین آمار از موسسه خانه کتاب میانگین قیمت هر برگ کتاب به ۲۷۰ تومان رسیده است. 

به همین بهانه برای بررسی چرایی اتفاقات پیش آمده در بازار نشر پیرامون قیمت کاغذ و کتاب، به سراغ مسئولین این حوزه رفتیم تا پاسخ این سوال را جویا شویم که چطور می‌شود با کاهش ۴۰ درصدی قیمت کاغذ همچنان شاهد تغییری در قیمت کتاب نبوده‌ایم، از طرفی آنچه که از مدیران انتشاراتی‌ها شنیده می‌شود حاکی از آن است که کاهش قیمت کاغذ هیچ تاثیری بر قیمت کتاب نداشته و نخواهد داشت. موضوعی که این روز‌ها هیچ جواب دقیقی برای آن وجود ندارد، حلقه گمشده‌ای که خبرنگار گروه فرهنگی در ادامه این گزارش به آن پرداخته است.

به زودی شاهد افزایش عرضه موج جدیدی از کاغذ در بازار نشر خواهیم بود

سید حسن میرباقری رئیس انجمن واردکنندگان کاغذ و مقوا در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی پیرامون کاهش قیمت کاغذ در بازار و تاثیر آن بر قیمت کتاب گفت: کاغذ در برخی موارد زیر نرخ مصوب بازار به خریداران فروخته می‌شود، زیرا موج واردات جدید باعث شده تا بسیاری از خریداران برای تامین هزینه واردات کاغذ‌هایی که در گمرک باقی مانده اقدام به فروش کاغذ زیر نرخ مصوب کنند لذا اکنون قیمت برای مصرف کننده بسیار مناسب است.

وی رابطه کاهش قیمت کتاب با کاغذ را مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: قیمت کاغذ طی چند ماه اخیر کاهش ۴۰ درصدی داشته است، این امر قطعاً باید در کاهش قیمت کتاب تاثیر بگذارد، اما اینکه چرا تا به حال شاهد کاهش قیمت کتاب در بازار نشر نبوده‌ایم موضوعی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.

میرباقری با اشاره به دلایل کاهش قیمت کاغذ در مرداد ماه سال جاری ابراز کرد: همکاری واردکنندگان خوش نام باعث کاهش قیمت‌ها شد و این روند با همراهی دولت و بانک مرکزی باعث شکستن قیمت کاغذ شد، اما با سوء استفاده برخی تاجر‌نما‌ها روند صعودی به خود گرفت، اکنون بعد از گذشت چند ماه شاهد کاهش دوباره قیمت‌ کاغذ با روند چشم‌گیری هستیم، خوشبختانه مشکلات کاغذ‌های دپو شده در گمرک نیز مرتفع شده و به زودی موج جدیدی از عرضه کاغذ در بازار نشر را شاهد خواهیم بود.

****افزایش قیمت در برخی کتب به دلیل چاپ با کاغذ بازار آزاد است

هومان حسن‌پور رئیس اتحادیه ناشران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی ، در پاسخ به این سوال که چرا با پایین آمدن قیمت کاغذ و زینک همچنان قیمت کتاب رو به افزایش است، تاکید کرد: از آنجا که پروسه تولید کتاب یک کار زمان‌بر است و این امکان وجود دارد که در مدت زمات تهیه مواد اولیه تولید کتاب دچار نوسانات اقتصادی شویم، طبیعتا با افزایش قیمت کتاب روبرو خواهیم بود.

حسن پور در همین راستا تصریح کرد: نکته قابل تامل این است که افزایش قیمت در مواد اولیه کتاب حدود ۲۰۰ درصد بوده، هرچند برخی از کالا‌ها طی ما‌های اخیر با کاهش قیمت روبرو بوده‌اند اما سایر مواد اولیه مانند چسب و مقوای گلاسه و غیره... همچنان قیمت‌های بالایی دارند، از طرفی کاغذ دولتی اگر چه اکنون با سوبسید به ناشر داده می‌شود اما نسبت به گذشته رشد ۲۰۰ درصدی را برای تولید کننده در برداشته است پس نمی‌توان انتظار داشت قیمت‌ها به روال سابق باز گردد.

وی کشش و تقاضا در بازار کتاب را مورد ارزیابی قرار داد و بیان کرد: کتاب هم همانند سایر کالا‌ها از افزایش قیمت مواد اولیه تاثیر می‌پذیرد به همین خاطر است که با افزایش قیمت روبرو شده، هر چند این امر سبب می‌شود تا مخاطبان کتاب نتوانند این کالا را همانند قبل خریداری کنند ولی بازار نشر هم دچار صدمه شده و فروش آثار کاهش یافته و این روند رکود سراسر بازار نشر را در بر خواهد داشت که هنوز راه حلی برای آن پیدا نشده است.

رئیس اتحادیه ناشران پیرامون اینکه کتاب به عنوان کالایی که اهمیت کمتری نسبت به سایر کالا‌های اساسی و اولیه زندگی جامعه دارد مطرح کرد: کتاب از جمله کالا‌هایی است که کشش زیادی در سطح بازار نمی‌تواند داشته باشد یعنی اگر قیمت کتاب بالا برود مشتری از آنجا که این کالای فرهنگی را جزو ضرورت های زندگی نمی‌داند به همین خاطر حذفش می‌کند، به همین خاطر همه انتشاراتی‌ها تلاش می‌کنند تا قیمت را در سطح پایین نگه دارند که با شکست مواجه نشوند اما با این حال برخی تخلف‌ها وجود دارد که سعی می‌کنیم از سوی اتحادیه با نظارت بر کتاب‌فروشی‌ها و انتشاراتی‌ها چنانچه تخلفی در بازار روی دهد مورد بررسی و رسیدگی قرار دهیم.

حسن پور تاکید کرد: بخش عمده نیاز بازار نشر با کاغذ دولتی پاسخ داده می‌شود اما ناشرانی داشته‌ایم که در شرایط خاصی قرار گرفته و مجبور به چاپ کتاب با کاغذ بازار آزاد که قیمت بسیار بالایی دارد شده‌اند، همین این موجب  افزایش قیمت برخی از کتب در بازار شده است. اما ناشران از سیستمی خاصی در کار انتشار کتاب استفاده می‌کنند به این ترتیب که حتی اگر برخی از ناشران مجبور شوند بخشی از تولیداتشان را از کاغذ بازار آزاد تامین کنند میانگینی را در نظر گرفته و بر مبنای آن قیمت کتاب‌ها را تعیین می‌کنند تا قیمت کتاب افزایش زیادی نداشته باشد.

وی به نحوه توزیع کاغذ دولتی اشاره و خاطرنشان کرد: بنابر قوانین کارگروه ساماندهی کاغذ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی میزان سهمیه هر ناشر بر اساس میزان کاغذی که در سال گذشته استفاده کرده تعیین شده و به همان میزان برای امسال به آن سهمیه کاغذ دولتی تعلق گرفته است.