کارنامه سیاه حقوق بشری عربستان؛ از قتل خاشقجی تا کشتار دسته جمعی شیعیان

به گزارش گروه بین الملل ؛ وضعیت حقوق بشر در عربستان سعودی که به شکل روزافزونی در مسیر وخامت حرکت می‌کند و همواره یکی از جنجالی‌ترین و بحث برانگیزترین مباحث در زمینه حقوق بشر بوده است.

 

نقض حقوق بشر توسط رژیم سعودی به مرز‌های این کشور محدود نشده و در مواردی گریبانگیر مردم سایر کشور‌های منطقه مانند بحرین، یمن، قطر و ... نیز شده است. اما آنچه عربستان را زیر ذره بین انتقادات بین المللی قرار داد، قتل هولناک «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی در اکتبر سال ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول بوده است.

در این جا اشاره‌ای کوتاه به برخی از مشهودترین موارد نقض حقوق بشر در عربستان خواهیم داشت:

۱. براساس گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF)، زندانی شدن خبرنگاران رسانه‌های مخالف داخلی و خارجی در این کشور به امری معمول تبدیل شده و این کشور به درخواست‌ها برای اعلام مکان و شرایط نگهداری از آنان پاسخی نمی‌دهد. «عبدالرحمن فرهانه» خبرنگار اردنی شبکه تلویزیونی الجزیره قطر یکی از خبرنگارانی است که از ماه فوریه ۲۰۱۹ در عربستان ناپدید شده است.

۲. اعدام گسترده مخالفان، فعالان، محققان، زنان، کودکان، علمای مذهبی هر دو مذهب تشیع و تسنن با اتهام واهی حمایت از تروریسم

۳. خشونت و تبعیض‌های غیرانسانی علیه حدود یک میلیون کارگر خانگی در عربستان سعودی. این کارگران در حالی در شرایط دشواری زندگی و کار می‌کنند که قوانین داخلی عربستان، چنین وضعیتی را به رسمیت شناخته است. این قوانین بازداشت و اخراج کارگران در صورت تمرد از کارفرما‌ها را ممکن ساخته‎اند. در ماه می سال جاری میلادی یک کارگر زن فیلیپینی به دلیل قرار دادن اثاثیه کارفرمای ثروتمند در آفتاب، به درخت بسته و مجازات شد. او در نهایت با کمک سفارت فیلیپین به کشور خود بازگشت.

علاوه بر این شمار زیادی از کارگران مهاجر به عربستان عمدتا از پاکستان و پناهجویان میانماری محکوم به گذراندن حبس در زندان‌های مخوف عربستان در شرایط غیرانسانی هستند. سالانه شمار زیادی از این افراد به دلیل فشار شرایط اقدام به خودکشی می‌کنند.

۴. براساس جدیدترین گزارش سازمان عفو بین الملل، عربستان سعودی در سال گذشته شماری از فعالان زن و مرد را مورد مجازات‌های وحشتناکی مانند بازداشت خودسرانه، شکنجه، بدرفتاری و سوء استفاده جنسی قرار داده و از حق داشتن وکیل و دیدار با اعضای خانواده محروم کرده است.

 

«لین مالوف» مدیر تحقیقات خاورمیانه عفو بین الملل در روز انتشار این گزارش در ماه می اظهار داشت: "امروز روز شرمساری نزدیکترین متحدان غربی عربستان سعودی از جمله آمریکا، انگلیس و فرانسه است. این کشور‌ها باید به جای اولویت دادن به معاملات تجاری و تسلیحاتی که عموما آشکارا انجام می‌شود، به عربستان سعودی برای آزادی فوری و بی قید و شرط تمام افرادی که به دلیل اظهار نظر مسالمت آمیز خود مجازات می‌شوند، فشار وارد کنند. "

۵. سرکوب، بازداشت و اعدام گسترده شیعیان در عربستان به ویژه در منطقه شیعه نشین «قطیف». چندی پیش عربستان با انجام محاکمه‌ای ناعادلانه ۳۳ شهروند شیعه خود را به اتهام واهی تشکیل هسته تروریستی اعدام کرد. قتل پسربچه ۶ ساله شیعه به دست راننده وهابی، صدور حکم اعدام برای نوجوان شیعه که در زمان دستگیری ۱۳ سال سن داشت، یورش به مناطق شیعه نشین و اعمال تبعیض در سیستم آموزشی، قضایی، و ... برای شهروندان شیعه از جمله موارد نقض حقوق بشر در این پادشاهی رانتی محسوب می‌شوند.

۶. اعدام افراد زیر سن قانونی

۷. کمک به سرکوب اعتراض‌های مردمی در بحرین و حمایت از رژیم‌های نظامی سرکوبگر الجزایر، لیبی، سودان

۸. جنایات جنگی علیه غیرنظامیان یمن.

اما همانگونه که گفته شد قتل جمال خاشقجی برجسته‌ترین مورد در کارنامه سیاه حقوق بشری عربستان است. «اگنس کالامارد» گزارشگر سازمان ملل که مسئولیت تحقیقات در مورد قتل خاشقجی را بر عهده دارد، در ماه جاری اعلام کرد مسئولیت این جنایت خارج از چارچوب قانون متوجه عربستان است.

گزارشگر سازمان ملل ضمن بیان این مطلب که قتل خاشقجی نقض توافقنامه وین درباره روابط دیپلماتیک است، افزود: "شواهد موثقی در دست است که باید درباره مسئولیت مسئولان سعودی از جمله «محمد بن سلمان» در قتل خاشقجی تحقیق شود. تحقیقاتی که عربستان و ترکیه انجام دادند بر اساس معیار‌های بین‌المللی نبوده و عربستان اطلاعاتی درباره قتل خاشقجی به گزارشگر سازمان ملل ارائه نداده است. "

جنایت‌های حقوق بشری عربستان به رغم فشار‌های بین المللی ادامه دارد؛ هرچند در مواردی معدود این فشار‌ها منجر به لغو برخی از احکام ناعادلانه و غیرانسانی شده، اما ریاض همچنان بر موضع ضد حقوق بشری خود پافشاری می‌کند.