امنیت ملی و اسرار نظامی کشور را با هیچ چیز معامله نمی‌کنیم/ ما فقط یک توافق خوب خواهیم کرد
به گزارش خبرنگار سیاسی میزان،
سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه و عضو ارشد
تیم مذاکره کننده هسته‌ای در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما به
تشریح آخرین روند مذاکرات هسته‌ای پرداخت.
معاون وزیر خارجه اظهار کرد: برای بنده جای بسیار خوشحالی است که موضوع هسته‌ای به عنوان یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که کشور ما با آن مواجه است این قدر وسیع و گسترده مورد توجه مردم و گروه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی قرار گرفته و آنقدر درباره آن بحث می‌شود و به عنوان یک دغدغه ملی درباره آن صحبت می‌شود که نشان دهنده رشد و بلوغ سیاسی جامعه ماست که ظرفیت مباحثه و گفت‌وگو در خصوص مهم‌ترین موضوعی که با امنیت ملی و منافع ملی ارتباط مستقیم پیدا می‌کند را به این شکل گسترده پیدا کرده و مباحث این قدر باز، شفاف و گسترده مطرح می‌شود و مشکل خاصی پیش نمی‌آید.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ادامه داد: قطعاً این موضوع به ارتقاء و کیفیت بحث‌ها کمک می‌کند. ضمن این که صدا و سیما در این خصوص نقش بسیار خوبی را با برگزاری مناظره‌ها و گفت‌وگو ایفا کرده است.
عراقچی اضافه کرد: البته ممکن است در این حین بداخلاقی‌هایی هم صورت گیرد و قاعده کار بعضی وقت‌ها رعایت نشود که البته طبیعی است. هر چقدر بلوغ سیاسی جامعه بیشتر شود انشاءالله آفات و بداخلاقی‌ها کمتر خواهد شد و محیط سالم‌تری برای بحث به وجود می‌آید.
وی با اشاره به حضورش به همراه ظریف در جلسه علنی روز گذشته در مجلس خاطرنشان کرد: ما مرتب بعد از هر دور مذاکره در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حضور پیدا می‌کردیم و خدمت نمایندگان عضو این کمسیون گزارش می‌دادیم که این بار خواسته بودند که در صحن عمومی مجلس یک جلسه غیرعلنی برگزار شود.
عراقچی افزود: جلسه غیر علنی مشخصات خود را دارد و بحث‌های آنها داغ‌تر است و با این فرض که صحبت‌ها در بیرون منعکس نمی‌شود فرصت راحت‌تری را فراهم می‌کند تا گفت‌وگوها در محیط آرام‌تری صورت گیرد و جلسه دیروز هم به همین ترتیب بود.
معاون وزیرخارجه ادامه داد: در جلسه روز گذشته 4 نفر از نمایندگان از فراکسیون‌های مختلف از مخالف و موافق دیدگاه‌های خود را بیان کردند و ظریف و بنده نیز نکاتی مشروح و مفصل را خدمت نمایندگان عرض کردیم. در مجموع احساس می‌کنم که رضایت غالب نمایندگان وجود داشت.
عراقچی در عین حال یادآور شد: البته نمایندگانی هم هستند که دیدگاه‌های مخالف دارند که قابل احترام است و نظرات خود را بیان کردند و ما نیز استفاده کردیم.
معاون وزیرخارجه در ادامه و در پاسخ به سؤال مجری درباره بازرسی از تأسیسات هسته‌ای و گفت‌وگو با دانشمندان هسته‌ای گفت: از آن جایی که موضوع بازرسی و دسترسی آژانس به افراد، مراکز و اسناد در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران یک موضوع بسیار حساسی است و خیلی از دوستان و منتقدان با حساسیت زیادی به عنوان خط قرمز با آن برخورد کردند که همین طور هم هست.
عراقچی عنوان کرد: به خاطر شبهاتی که ایجاد شده ممکن است یک نگرانی در بین مردم ایجاد شده باشد که لازم می‌دانم کلیتی را در این زمینه عرض کنم.
وی در ادامه توضیح داد: دیپلمات‌ها در کلیت خودشان و مذاکره کنندگان در هر حوزه‌ای، اینها کسانی هستند که دقیقاً مطابق دستورالعمل‌های خودشان رفتار می‌کنند، یعنی در هر مذاکره و در هر گفت‌وگوی دیپلماتیکی هر فرستاده و سفیری که می‌رود، مأمور است که یک سری دستورالعمل‌های مشخصی را اجرا کند و از خود اختیار خاصی ندارد مگر این که یک قدرت مانوری در برخی جزئیات، محدوده و نوع بیان مطالب داشته باشد، ولی دستورالعمل‌ها، خطوط قرمز و چارچوب‌ها دقیقاً برای دیپلمات‌ها و مذاکره کنندگان تعریف و مشخص می‌شود.
عراقچی ادامه داد: در موضوع هسته‌ای که بسیار حساس و مرتبط با امنیت و منافع ملی و آینده کشور است، چارچوب‌ها، اصول و خطوط قرمزی هستند که بسیار مهم می‌باشند. مقام معظم رهبری در سخنرانی عمومی اشاره کردند که این چارچوب‌ها و خطوط قرمز تحت نظر ایشان تدوین و طراحی می‌شود و بعد در جزییات به کسانی که در صحنه هستند واگذار می‌شود.
* شورایی که تحت نظارت مستقیم رئیس‌جمهور است
معاون ظریف گفت: شورایی وجود دارد برای طراحی عملیاتی مذاکرات که شامل افرادی هستند که توسط مقامات عالی مشخص شده‌اند و تحت نظارت مستقیم رئیس‌جمهور هستند که دستورالعلمل‌ها، خطوط قرمز و چارچوب‌ها مشخص و به تیم مذاکره کننده ابلاغ می‌شود و ما در صحنه عمل موظف به اجرای این دستورالعمل‌ها و حرکت در چارچوب این خط قرمزها و چارچوب‌ها هستیم. باعث افتخار و وظیفه ماست که در این چارچوب و خطوط قرمز دقیقا حرکت کنیم.
وی با بیان اینکه ممکن است در شرایطی خطوط قرمز جا به جا شوند، عنوان کرد: ما دقیقا در همین چارچوب حرکت کردیم و در آینده حرکت می‌کنیم و به هیچ وجه به خودمان اجازه نمی‌دهیم که خارج از این چارچوب حرکت کنیم.
معاون وزیرخارجه در خصوص نحوه بازرسی‌ها و نظارت‌ها گفت: این با اطلاعات کشور ارتباط مستقیم پیدا می‌کند که این اطلاعات در خیلی موارد اطلاعات سری و ارزشمند کشور است که به آسانی نباید دست هر کسی بیفتد. ما در موضوع هسته‌ای از آنجایی که برنامه ما یک برنامه کاملا صلح‌آمیز است در چارچوب قواعد ان‌پی‌تی حرکت می‌کند، هیچ نگرانی از شفاف سازی،بازرسی و نظارت نداریم. چون هیچ چیزی برای پنهان کردن نیست.
وی ادامه داد: یک برنامه کاملا صلح‌آمیز در چارچوب قوانین بین‌المللی و تحت نظارت آژانس فعالیت می‌کند و ما هیچ نگرانی از اینکه از این برنامه ما نظارت صورت گیرد و آژانس به عنوان مرجع بین‌المللی قضاوت در خصوص صلح‌آمیز بودن برنامه کشورها نظارت داشته باشد، به طور اصولی مشکلی نداریم. اما با سوء استفاده از نظارت‌ها مشکل داریم.
* اجازه سوء‌استفاده از نظارت‌ها را نمی‌دهیم
عراقچی گفت: برنامه ما برای نظارت در چارچوب قواعد بین‌المللی و نظام‌ها و رژیم‌های متعارف بازرسی که وجود دارد و همه اجرا می‌کنند، در آن چارچوب هیچ مشکلی برای نظارت نداریم، ولی اجازه نخواهیم داد که از این نظارت‌ها برای دسترسی به اطلاعات سری کشور، شناسایی دانشمندان و بعضی از سیاست‌های کشور سوء استفاده شود. این یکی از خطوط قرمز بسیار پررنگ ماست.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای اضافه کرد: دستوری که داشتیم این است که در چارچوب نظام‌های شناخته شده و متعارف بین‌المللی نظارتی با آژانس همکاری کنیم و در همین چارچوب نسبت به مسائل نظارتی و دسترسی‌های آژانس همکاری کنیم که یکی از این چارچوب‌های متعارف بین‌المللی پروتکل الحاقی است.
وی درباره پروتکل الحاقی گفت: این پروتکل در تکمیل معاهده ان‌پی‌تی نوشته شد. چون ان‌پی‌تی و موافقتنامه پادمان نواقصی در بحث بازرسی داشت و برخی کشورها سوء استفاده کردند، پروتکل الحاقی نوشته شد و یکسری بازرسی‌های گسترده‌تر و دسترسی‌های بیشتری را برای آژانس ایجاد می‌کند. این پروتکل در کنفرانس خلع سلاح در ژنو تدوین شد.
*پروتکل الحاقی برای ما جزو خطوط قرمز نبود
عراقچی با بیان اینکه پروتکل الحاقی به عنوان یک رژیم متعارف بین‌المللی برای ما جزو خطوط قرمز نبود، خاطرنشان کرد: از همان ابتدا به ما اجازه پذیرفته شدن پروتکل الحاقی در طول مذاکرات داده شد. هنوز که پذیرفته نشده و هنوز توافقی نداریم ولی به عنوان یکی از مواردی که می‌تواند مورد پذیرش واقع شود، جزو دستورالعمل‌های تیم مذاکره کننده بوده است. البته ممکن است خطوط قرمز در طول زمان جا به جا شوند. ممکن است پروتکل الحاقی در مقطعی جزو خطوط قرمز نباشد که هنوز نشده و دستورالعمل‌های ما تغییر نکرده است.
وی ادامه داد: در پروتکل الحاقی دسترسی به سایت‌های غیرهسته‌ای وجود دارد.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای با بیان اینکه هنوز چیزی پذیرفته نشده است، گفت: قاعده مجلس هم سر جای خود هست که هیچ همکاری داوطلبانه‌ای فراتر از تعهدات ما نباید صورت گیرد و صورت هم نگرفته است ولی در میز مذاکره این موارد بحث می‌شود؛ اگر به توافق رسیدیم منوط به نظر مجلس یا طی روندهای قانونی، توافقات ما اجرا می‌شود. ما مامور به مذاکره هستیم، هنوز که توافقی صورت نگرفته است.
وی خاطرنشان کرد: اگر توافقی صورت گیرد، طبق دستورالعمل‌های ما، آن موقع باید روندهای قانونی آن طی شود. اگر چیزی خلاف مصوبه مجلس است باید نظر مجلس گرفته شود. جای نگرانی اصلا وجود ندارد. ما داریم مذاکره می‌کنیم، در مذاکره پذیرش پروتکل الحاقی جزو مواردی بوده که به ما اختیار داده شده بود که پذیرش آن را در طول مذاکره مدنظر قرار بدهیم.
عراقچی با اشاره به برنامه اقدام مشترک ژنو و اینکه تصویب پروتکل الحاقی منوط به نظر مجلس است، خاطرنشان کرد: در توافق نهایی نیز همین خواهد بود. اگر توافق نهایی در کار باشد پروتکل الحاقی منوط به نظر مجلس و طی روال‌های قانونی است. ما نمی‌توانیم به عنوان مذاکره کننده دولت از طرف مجلس قول بدهیم. ما می‌توانیم مذاکره کنیم و بگوییم این ممکن است شدنی شود، منوط به نظر مجلس.
وی خطاب به مردم و نمایندگان تصریح کرد: هیچ چیزی بدون روال قانونی خود پذیرفته نخواهد شد.
* نباید اجازه دهیم از بازرسی‌ها سوء استفاده شود
معاون وزیر خارجه همچنین در پاسخ به سؤالی درباره سوء استفاده از بازرسی‌ها خاطرنشان کرد: اینکه در گذشته ممکن است اطلاعاتی از داخل مراکز ما به دست بازرسان رسیده باشد حتما نقطه ضعفی است که باید برطرف شود و این نگرانی و دغدغه ماست. نباید اجازه دهیم از بازرسی‌ها سوء استفاده شود.
معاون وزیر خارجه در ادامه با بیان اینکه در پروتکل الحاقی دسترسی به سایت‌های غیر هسته‌ای پیش‌بینی شده آن هم دسترسی مدیریت شده، گفت: سایت غیر هسته‌ای ممکن است، شامل مراکز نظامی هم باشد.
وی در توضیح دسترسی مدیریت شده عنوان کرد: یعنی اگر به بازرسی از آژانس ماموریت داده می‌شود که امر خلافی را در یک مرکزی غیر از مراکز هسته‌ای ما مطمئن شود که صورت نمی‌گیرد، این فرد به ترتیبی وارد و خارج از این مرکز می‌شود که هیچ اطلاعات غیر از آنچه نیاز دارد به دستش نیاید.
عراقچی گفت:آژانس مامور کشف فعالیت‌های خلاف هسته‌ای است نه هیچ کار دیگری. فعالیت‌های هسته‌ای یک شاخصی دارد که مواد رادیواکتیو تولید می‌کند و در محیط به جا می‌ماند.
معاون وزیر خارجه اضافه کرد: بنابراین برای اینکه بازرسان آژانس مطمئن شوند که در مکانی فعالیت هسته‌ای غیرقانونی صورت گرفته یا نگرفته فقط یک نمونه‌برداری محیطی برای آنها کفایت می‌کند. یک دستمالی دارند که می‌کشند به وسیله‌ای که مدنظرشان است و اگر مواد رادیواکتیو در محل وجود داشته باشد اثر آن روی دستمال می‌ماند و بعد در وین آن را تجزیه و تحلیل می‌کنند.
وی گفت: آن چیزی که به عنوان بازرسی در ذهن ماست که وارد محلی شوند و عکس بگیرند و ... اصلا به این معنا نیست و به عنوان دسترسی مدیریت شده است. شما حتی می‌توانید چشمان بازرس را از بیرون مرکز ببندید و همه وسایلش را می‌گیرید و در همان نقطه‌ای که خواسته می‌برید و باید مختصات جغرافیایی محلی که خواسته از قبل داده باشند.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای عنوان کرد: آنها را به همان نقطه می‌برند و در همان نقطه چشمش را باز می‌کنند، جی‌پی‌اس به او می‌دهند که کنترل کند که مختصات جغرافیایی درست است، نمونه برداری محیطی می‌کند، دوباره چشمانش را می‌بندند و بیرون می‌برند. اگر چیزی باشد که نخواهید ببیند می‌توان روی آن را پوشاند یا بیرون برد. اینها تکنیک‌هایی است که کشورها در حال اجرای آن هستند.
وی پرسید: آیا این به معنی بازرسی از مراکز نظامی است؟ گفت: این باید قضاوت شود. اگر دسترسی مدیریت شده در چارچوب بازرسی ممنوعه توسط مقام معظم رهبری تعریف می‌شود، سمعا و طاعتا ما رد می‌کنیم. من فکر می‌کنم در آن چارچوب نیست، ولی اگر مقامات نظامی و مربوطه و مجلس و شورایی که مقام معظم رهبری مشخص کردند به این نتیجه برسند این دسترسی که در پروتکل الحاقی وجود دارد در زمره همان بازرسی‌های ممنوعه‌ای است که رهبری فرمودند برای ما مطاع است و خواهیم گفت که همین دسترسی مدیریت شده را نخواهیم داد.
عراقچی در پاسخ به این سؤال که اگر آژانس از دستمال برای نمونه‌برداری سوء استفاده کند چه پیش می‌آید؟ عنوان کرد: امکان سوء‌استفاده از آن دستمال نیست. معمولا 2 دستمال کشیده می‌شود یکی نزد کشور می‌ماند و یکی را بازرس آژانس می‌برد و هر ادعایی کرد آن دستمالی که نزد کشور پذیرنده است گواه و شاهد است.
معاون وزیر خارجه گفت: آژانس بدون مدرک و دلیل نمی‌تواند ادعا کند. ما ادعایی نداریم و نمی‌خواهیم که به هر طریقی پروتکل الحاقی را قبول کنیم. 2 سال و نیم پروتکل الحاقی را داوطلبانه اجرا کردیم و من به خاطر ندارم در آن مقطع گزارش یا شکایتی از دوستان ما در بخش نظامی رسیده باشد که آژانس از اختیارات خود سوء استفاده کرده است.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای اضافه کرد: آنچه برای ما اصل و خط قرمز است این است که از این دسترسی‌ها هیچ سوء استفاده‌ای نباید صورت گیرد، اگر به این جمع بندی برسیم که این دسترسی مدیریت شده همانی است که مقام معظم رهبری به آن اشاره داشتند و در تعریف بازرسی‌ها از مراکز نظامی و ممنوعه از دید مقام معظم رهبری می‌گنجد، ما حتما پروتکل الحاقی را نمی‌پذیریم. ممکن است عدم پذیرش پروتکل باعث شود توافقی نداشته باشیم، خوب نداشته باشیم.
*حاضر نیستیم امنیت ملی و امنیت مراکز نظامی و اسرار کشور را به خاطر توافق بفروشیم
عراقچی تصریح کرد: حاضر نیستیم امنیت ملی و امنیت مراکز نظامی و اسرار کشور را به خاطر توافق بفروشیم. اگر این جمع بندی صورت گیرد، ما حتما پروتکل الحاقی را رد خواهیم کرد و ممکن است توافق نداشته باشیم، عیبی ندارد، آخر دنیا نیست.
وی گفت: ما نباید به بازرسان آژانس اجازه سوء استفاده بدهیم. بیشتر از بقیه باید حواسمان باشد.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده با بیان اینکه ما تجربیات خوبی نسبت به نحوه عملکرد آژانس داریم، خاطرنشان کرد: آژانس مدعی شد در مریوان آزمایش خاصی صورت گرفته که ما از آژانس خواستیم مدرک ارائه دهد که آژانس ناتوان ماند و ما خواستیم بازرسی کند که آژانس گفت نمی‌خواهم بروم.
به گفته عراقچی اگر آژانس یک مرکز نظامی را درخواست کند، باید مدارک ارائه دهد.
معاون وزیر خارجه گفت: ممکن است ما بنا به شرایطی تشخیص دهیم دسترسی را بدهیم. ما از پارچین دو بار دسترسی دادیم و اتفاق خاصی هم نیفتاد و آقای فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی نیز به این مسئله اشاره داشت.
وی افزود:باید مطمئن شویم که درخواست آژانس معقول است. ما امنیت ملی و اسرار نظامی خودمان که امنیت ما منوط به آن است و دستاوردهای دانشمندانمان و دستاوردهای نظامی را با هیچ چیزی معامله نمی‌کنیم و به هیچ قیمتی اجازه نمی‌دهیم خدشه‌ای به آن وارد شود.
وی گفت: توافق فسخ شود؛ بشود. امنیت و منافع ملی کلان ما قابل مصالحه و معامله با هیچ چیزی نیست. بارها در مذاکرات گفته‌ایم که این حوزه امنیتی ماست و به هیچ وجه وارد آن نمی‌شویم.
معاون ظریف تصریح کرد: اوایل مذاکرات درباره بحث‌های موشکی، چنان محکم برخورد کردیم که مدت‌هاست آن را کنار گذاشته‌اند. قاطعانه گفته‌ایم امنیت ملی و سیستم‌های نظامی و دفاعی کشور قابل مذاکره هم نیست چه برسد به دسترسی و مصالحه.
وی با بیان اینکه دشمن، دشمن است و اگر اجازه دهیم شخم می‌زند، خاطرنشان کرد: ما نباید اجازه دهیم و اجازه هم نخواهیم داد.
وی در خصوص 2 بار دسترسی بازرسان آژانس به پارچین عنوان کرد: برای بار سوم خواستار دسترسی شده‌اند که موافقت نشده است. تصمیم گیری درباره آن در دست ما نیست، تیم مذاکره کننده اختیار اجازه دادن دسترسی به مراکز نظامی را ندارد. این توسط مقامات نظامی مربوطه بررسی می‌شود و نهایتا توسط فرماندهی کل قوا تصمیم گیری می‌شود. اگر صلاح کشور را ببیند دسترسی خواهند داد.
عراقچی با تأکید بر اینکه آژانس از هیچ یک از تاسیسات ما نمی‌تواند بازرسی کند، عنوان کرد: فقط دسترسی مدیریت شده است و اجازه نخواهیم داد سوء استفاده‌ای از این دسترسی‌ها صورت گیرد.
وی گفت: در همان قالب شناخته شده بین‌المللی و در قالب رژیم‌های متعارف بین‌المللی دسترسی داده خواهد شد و این هم منوط به این است که مقامات عالیه تشخیص دهند که آیا در آن سوء استفاده خواهد شد یا نه، اگر تشخیص دهند ما حتما رد خواهیم کرد.
عراقچی در پاسخ به سؤالی درباره ورود ویروس استاکس‌نت و شهادت دانشمندان هسته‌ای نیز گفت: در خصوص بازرسی‌ها باید دقت کنیم که شیوه‌های شناخته شده‌ای که امکان سوء استفاده ندارند، استفاده شود. باید مراقبت کنیم که دشمن همیشه منتظر نقاط ضعف ماست، نقاط ضعف را باید پوشش دهیم. اگر توافق به دست بیاید، باید مراقبت کنیم هیچ نقطه ضعفی نداشته باشد.
وی ادامه داد: اگر در طول زمان به شرایطی برسیم که منجر به ملغی و فسخ شدن توافق شود، امیدواریم به آن نقطه نرسیم ولی اگر برسیم اولا بازگشت تحریمها به آن آسانی که آنها فکر می‌کنند، نیست. برای این تحریمها هفت الی 10 سال تلاش کردند که یک ساختار تحریمی را ایجاد کنند، این گونه نیست که یک شبه فرو بریزد به سرعت بازگردد، البته می‌توانند، ولی برای آنها طول خواهد کشید.
عراقچی گفت: اگر ما هم به نقطه‌ای برسیم که ببینیم آنها سوء استفاده از تعهدات ما خواهند کرد و اگر تصمیم بگیریم به نقطه اول برگردیم همه ظرفیت موجود برای اینکه برنامه ما به مرحله اول برگردد، وجود دارد. ممکن است یک مقدار زمان ببرد. در بعضی موارد برگشت پذیری فوری است فردو 1044 ماشین حفظ خواهد شد و در کمتر از یک ساعت گاز و برق می‌تواند وصل شود و ماشین‌ها شروع به کار کنند. فردو برای ما ارزش راهبری دارد و هیچ کس به خود این اجازه را نمی‌دهد به تاسیسات ما در جاهای دیگر تعرضی کند چون می‌داند جایی چون فردو هست.
عراقچی گفت:اگر آنها نقض تعهدات کنند و ما به برنامه‌های خود برگردیم، دنیا حق را به ما خواهد داد.
*کیفیت توافق را فدای سرعت نخواهیم کرد
معاون وزیر خارجه درباره تحریمها و اظهارنظر معاون وزیر نفت درباره لغو تحریمها در آذر ماه و عنوان کرد: 10 تیرماه مهلتی است که ما برای مذاکرات در نظر گرفتیم. تاریخ مقدسی نیست که حتما باید به آن پایبند باشیم و ممکن است تغییر کند. اگر در مذاکرات کار آهسته پیش برود، ما کیفیت توافق را فدای سرعت نخواهیم کرد.
عراقچی ادامه داد: این گونه نیست که ما برای پایبند بودن به 10 تیر توافقات را سرسری بپذیریم. کمال دقت را در توافق و ضمائم خواهیم کرد ولو اینکه بیشتر از 10 تیر طول بکشد. ما فقط یک توافق خوب خواهیم کرد، هر توافقی را نخواهیم کرد. توافقی که منافع مردم و خواسته‌های ما را تامین کند، حرکت به سمت غنی سازی صنعتی، حفظ فردو و اراک و... باید وجود داشته باشد در جزییات همه چیز طبق خواسته‌های ما تامین شده باشد، البته در قالب یک دادو ستد و همزمان تمام تحریم‌های اقتصادی و مالی باید لغو شود.
وی گفت: اگر لازم شد 10 تیر تمدید می‌کنیم.
معاون وزیر خارجه درباره زمان اجرای توافق جامع گفت: کنگره آمریکا با شطینتی که کرد 30 روز وقت دارد توافق را بررسی کند و ممکن است رد کند که احتمال آن زیاد است، بعد رئیس جمهور آمریکا وتو می‌کند و باز یک پروسه 10 روزه طول می‌کشد که حدودا 52 روز طول می‌کشد و حتما تا 52 روز اتفاقی نمی‌افتد.
عراقچی با طرح این سؤال که چه زمانی کنگره به اوباما گفت توافق را بفرست که من نظر بدهم؟ پاسخ داد: بعد از لوزان. چون احساس کردند توافقی که حاصل می‌شود توافق خوبی برای آنها نیست و بیشتر به نفع ایران است و به همین خاطر کنگره وارد شد، حداقل کاری که کنگره می‌کند معطلی 52 روزه است و حداکثر اینکه توافق را نپذیرد.
وی گفت: اعتراضاتی که در داخل آمریکا شد کمتر در داخل کشور ما به آن توجه شد. ممکن است تقسیم وظیفه در آمریکا نیز صورت گیرد، البته نمی‌دانم جناح‌های سیاسی در کشور ما تقسیم وظیفه می‌کنند یا رقابت می‌کنند.
معاون وزیر خارجه درباره اینکه طرف مقابل ما چه کسی است؟ گفت: طرف مقابل ما 6 کشور هستند. اگر توافق حاصل شود چندجانبه است و این تعهد دولت آمریکاست. دولت آمریکا موظف به اجراست و کنگره هر بازی در می‌آورد به عهده خودشان است.
وی در خصوص اینکه تحقیرآمیز نیست که ما منتظر نظر کنگره باشیم؟ عنوان کرد: تا وقتی کنگره آمریکا و مجلس ما نظر ندهد، کاری را صورت نمی‌دهیم.
عراقچی افزود: آنچه بین دولت و کنگره آمریکا می‌گذرد، به خودشان مربوط است. دولت آمریکا باید آمادگی خود را برای اجرا عنوان کند. هیچ کاری نخواهیم کرد که دولت آمریکا آمادگی خود را برای اجرا اعلام کند.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده خاطرنشان کرد: در روز اجرای توافق طرف مقابل باید تحریم‌های اقتصادی و مالی را لغو کنند یکسری کارها را ما باید انجام دهیم. تعهداتی که ما باید انجام دهیم یک مقداری طول می‌کشد مثلا سانتریفیوژها جمع شود در انبار گذاشته شود، برای اراک قراردادها تنظیم شود که اینها زمانبر است.
وی با طرح این پرسش که چگونه می‌شود اقدامات ما و آنها را همزمان کرد؟ گفت: اینکه این مشکل چگونه حل شود یکسری راه‌حل‌هایی پیش بینی شده که در حال کار روی این راه‌حل‌ها هستیم. برای ما اصل همزمانی خیلی مهم است.
عراقچی افزود: الان نمی‌خواهم وارد جزییات شوم، ولی این راه‌حل‌ها هست و داریم روی یک جدول زمانی کار می‌کنیم که اصل همزمانی برای اجرای ما و آنها صورت بگیرد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره تحریم‌های انرژی نیز پرسید: به نظر شما انرژی در حوزه اقتصادی نیست؟ فکر می‌کنم سوء تفاهمی که ایجاد شده از توافق ژنو ایجاد شده است. در توافق ژنو که در لوزان هم تکرار شده حرف این است که تمامی تحریمها به طور جامع بر اثر توافق نهایی برداشته خواهد شد.
معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: تمامی تحریم‌های اقتصادی و مالی از جمله انرژی، بانکی، خدمات مالی، سوئیفت، بیمه، حمل و نقل، کشتی سازی، بنادر همه یک جا در روز اجرای توافق همه برداشته خواهد شد. پیش نویس‌هایی که کار می‌کنیم به ریز و جزییات نوشته شده است، تحریم‌های انرژی شامل نفت، گاز و پتروشیمی است خواهد بود و اینکه هیچ کشوری برای خرید نفت ما مشکلی نخواهد داشت.سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ما و ... با جزییات در توافق خواهد آمد.
وی تصریح کرد: متن اصلی توافق حدود 20 صفحه است که 5 تا ضمیمه دارد که هر کدام از این ضمیمه‌ها ممکن است تا 30 صفحه باشد. امیدواریم توافق خوبی که مدنظر رهبری و مردم باشد حاصل شود که این توافق بیش از 50 تا 60 صفحه خواهد بود.
عراقچی ادامه داد: یکی از موارد تشویق همکاری‌های هسته‌ای با ایران است. برنامه هسته‌ای ما که از نظر شورای امنیت و قواعد این شورا به خاطر قطعنامه ها امری غیرقانونی است بر اثر این توافق به امری قانونی تبدیل می‌شود.
وی گفت: ما یک برنامه کاملا مشروع و مورد شناسایی بین المللی و شورای امنیت خواهیم داشت و این برنامه در یک فاصله 10 تا 15 ساله به یک غنی سازی صنعتی با یک میلیون سو خواهد رسید و انشاءالله رضایت مردم جلب خواهد شد.
معاون وزیر خارجه درباره لغو تحریم‌های ثانویه نیز گفت: تحریم‌های اولیه و ثانویه فقط تحریم‌های آمریکاست. آمریکا از بعد از انقلاب و حادثه گروگانگیری یکسری تحریمها را علیه ایران اعمال کرد که مختص اتباع آمریکایی است که حق ندارند با ایران کار کنند. پس از موضوع هسته‌آی که پیش آمد آمریکا تحریم‌های دیگری را گذاشت برای کشورهای دیگر و عنوان کرد اگر با ایران کار کنی تحریم می‌شوی، اینها تحریم‌های ثانویه است که مثلا به ژاپن می‌گوید حق نداری نفت ایران را بخری.
*اصراری نداریم که حتما شرکت‌های آمریکایی با ایران کار کنند
وی گفت: آنچه مربوط به تحریم‌های هسته‌ای است این تحریم‌های ثانویه است. آن تحریم‌های اولیه قبل از هسته‌ای و به دلایل دیگری است و آمریکایی‌ها می‌خواهند آن را نگهدارند. ما اصراری نداریم که حتما شرکت‌های آمریکایی با ایران کار کنند. آن تحریمها به خاطر هسته‌ای نیست و در زمانی احتمالا لغو می‌شوند که ایران و آمریکا وارد مذاکرات مربوط به روابط دوجانبه شوند که بنده به شخصه هیچ چشم اندازی برای آن نمی‌بینم. اگر می‌خواهند تحریم‌های اولیه را علیه اتباع خودشان نگهدارند،خودشان می‌دانند و ما هیچ اصراری نداریم که حتما شرکت‌های آمریکایی در ایران کار کنند.
عراقچی ادامه داد: از همین الان اعتراض شرکت‌های آمریکایی به آمریکا مطرح می شود که ثمرات این توافق را اروپایی‌ها می‌برند.
* مذاکره حقوق بشری با آمریکا نداریم
معاون وزیر خارجه گفت: ما مذاکره حقوق بشری و درباره منطقه با آمریکا نمی‌کنیم که تحریم‌های مرتبط با تروریسمی که ناعادلانه گذاشته‌اند،بخواهند بردارند. برخی تحریم‌های ترکیبی هست که یکی از کارهای سختی که در زمان نگارش مشغول آن هستیم، در ضمیمه تحریمها مشخص کردن همین تحریم‌هاست. فهرستی از قوانینی که باید برداشته شود در این ضمیمه هست و روی این فهرست کار می‌کنیم. در متن ضمیمه اصرار داریم تاثیرات این تحریمها باید مشخص شود.
وی افزود: تحریم‌های اصلی که علیه ایران ناعادلانه گذاشته شده شاید قریب به 80 تات 90 درصد به خاطر هسته‌ای است که در ابتدای اجرای توافق برداشته خواهد شد.
عراقچی گفت: اختلاف نظرهای حقوقی هست که آیا یک قانون را لغو می‌کنند یا اجرای آن را لغو می‌کنند. ما معتقدیم باید خود قانون لغو شود، آنها معتقدند اجرای قانون را لغو می‌کنند. بحث‌های حقوقی ما ادامه دارد.
وی با بیان اینکه ما بحث تعلیق نداریم، خاطرنشان کرد: بحث در رابطه با آمریکا، توقف تحریمها است. تحریم‌های کنگره را دولت آمریکا نمی‌تواند لغو کند، کنگره باید خودش لغو کند که الان در شرایطی نیست که لغو کند. رئیس جمهور آمریکا می‌تواند اجرای آن را متوقف کند. آنچه از دولت آمریکا می‌خواهیم این است که تحریمها را اجرا نکند و تعهد بدهد و این تعهد مورد تأیید شورای امنیت قرار می‌گیرد و دولت آمریکا متعهد است مادامی که توافق جریان دارد هیچ یک از تحریمها را اجرا نکند. اتحادیه اروپا نیز متعهد می‌شود طبق مصوبه‌ای تحریم‌های خود را لغو کند.
معاون وزیر خارجه افزود: یکسری ظرائف حقوقی هست تا وقتی نظر ما و خیال ما به لحاظ حقوقی و سیاسی تامین نشود که تمامی تحریم‌های اقتصادی و مالی لغو نشود، مسلما به توافق رضایت نخواهیم داد.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده درباره اینکه تحریم‌های شورای امنیت به راستی آزمایی آژانس منوط شده نیز گفت: کارهایی که ما باید انجام دهیم مثلا تعداد سانتریفیوژها یک کسی باید این را تایید کند و مرجع بین‌المللی، آژانس است و کارهایی که آنها باید انجام دهند مصوبه شورای وزیران اتحادیه اروپا صادر شود که معلوم می‌شود. آژانس باید تایید کند که اقداماتی که ایران انجام می‌داده، انجام داده است. ما حواسمان کاملا جمع است. ذر زمان نگارش و کار با آژانس حواسمان هست که جلوی هر گونه سوء استفاده را بگیریم.
عراقچی درباره بررسی ابعاد احتمالی نظامی PMD گفت: این جدا از مذاکراتی است که صورت می‌گیرد. یکسری ادعاهای دروغینی است که مبنایی برای قطعنامه‌های شورای امنیت شد. یکسری سؤالاتی است نسبت به گذشته و در 12 حوزه آژانس ادعا کرده است و آژانس همواره درخواست داشته ایران این سوالات را پاسخ دهد.
وی گفت: این موضوع بسیار پیچیده است و کشورهای غربی به آسانی دست از آن برنمی‌دارند و حل و فصل این ادعاها کار آسانی نیست. اراده سیاسی برای حل پی ام دی از قبل وجود نداشته است.
عراقچی گفت: ما هیچ وقت در اسناد رسمی PMD به کار نمی‌بریم و هیچ وقت به رسمیت نشناختیم.
وی افزود: کاری که الان صورت گرفت این بود که پی ام دی در مذاکرات گره زده شد که در سال 92 آمانو به تهران آمد و توافق جدیدی با آقای صالحی امضا کرد (چارچوبی برای همکاری) که 12 موضوع را ببندیم که یکی موضوع چاشنی‌های انفجاری بود که بالاخره آژانس به این جمع بندی رسید که این چاشنی‌ها هم کاربرد نظامی دارد هم غیرنظامی.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: همیشه باید حواسمان جمع باشد، طرف مقابل ما حسن نیت ندارد، دنبال مچ گیری و دشمنی است. ما باید حواسمان جمع باشد. ما بنای کارمان را براساس اطمینان نمی‌گذاریم، بنای کار را براساس سازوکارهایی که اطمینان بخش می‌تواند باشد، می‌گذاریم.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای خاطرنشان کرد: توافق را منوط به اراده سیاسی طرف مقابل نمی‌کنیم. توافق باید سازوکاری داشته باشد که اراده سیاسی آنها را باعث شود.
وی گفت: PMD همیشه بهانه‌ای قوی در دست آنها بوده که باید این بهانه را از دست آنها بگیریم. به یکسری راه‌حل‌ها رسیدیم که در تهران مورد پذیرش قرار نگرفت. لیستی را دادند که اگر با این افراد مصاحبه شود PMD بسته می‌شود که در تهران پذیرفته نشد.مقام معظم رهبری قاطعانه پاسخ دادند.
* همیشه متکی به پشتیبانی مقام معظم رهبری بودیم
وی گفت: مقام معظم رهبری در مقاطع مختلف در طول مذاکرات وارد صحنه شدند و کمک‌های زیادی کردند. انرژی و نیرویی که مقام معظم رهبری وارد کردند به ما کمک کرد ما همیشه متکی به پشتیبانی و اراده قوی ایشان بودیم و در آینده نیز خواهیم بود. هر جا ایشان دخالت کنند همانجا دستورالعمل ما مشخص می‌شود و طبق آن حرکت خواهیم کرد.
عراقچی درباره بحث 190 هزار سو نیز عنوان کرد: ایشان وارد شدند و کمک خیلی زیادی در مذاکرات شد.