حرکت تحولی دانشگاه آزاد اسلامی در راستای بیانیه مهم مقام معظم رهبری/ تشریح جزئیات ساختار جدید دانشگاه
به گزارش گروه جامعه ، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سومین جلسه شورای دانشگاه آزاد اسلامی که صبح امروز با حضور اعضای هیأت رئیسه دانشگاه، رؤسای استان‌ها و روسای واحد‌های مستقل به میزبانی واحد قزوین برگزار شد، با گرامیداشت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: امسال ملت ایران چهل سالگی انقلاب اسلامی را جشن گرفتند و پرشورتر از سال‌های گذشته، پاسخ دندانشکنی به دسیسه‌ها و خباثت‌های دشمنان دادند.
وی با اشاره به حمله تروریستی به اتوبوس حامل پرسنل خدوم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سیستان و بلوچستان که به شهادت و زخمی شدن تعدادی از کارکنان قرارگاه قدس سپاه منجر شد، خاطرنشان کرد: شهدای مدافع مرز‌ها و شهدای مدافع حرم در ادامه خط حمایت از ولایت که با تأسی از حضرت زهرا (س) است، با توسل به این مکتب، نظام را حفظ کردهاند که به ارواح طیبه آن‌ها درود می‌فرستیم.
طهرانچی با بیان اینکه امام خمینی (ره) در سال ۱۳۵۷ بنیانی را نهادند که اکنون تبدیل به شجره طیبه شده است، اظهار داشت: این شجره طیبه در این چهل سال، هر سال پربارتر شده و مردم پرخروش‌تر از سال‌های قبل استقامت خود را به رخ جهانیان کشیده‌اند و دنیا را شگفت‌زده کردهاند، چرا که دشمن همه تلاش خود را برای مقابله با انقلاب اسلامی به کار می‌بندد، اما هربار با خروش ملت بزرگ ایران مواجه می‌شود که باید قدردان این استقامت باشیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: با توجه به این موضوع، بار مسئولیت ما هر سال سنگین‌تر می‌شود چرا که مردم ما شایسته بهترین‌ها هستند و مسئولان این نظام باید تلاش کنند بالاترین خدمات را به این ملت غیور و صبور ارائه کنند. ان‌شاءالله این نهضت و قیام به قیام امام زمان (عج) متصل شود.
وی با آرزوی سلامتی و طول عمر پربرکت برای رهبر معظم انقلاب اسلامی، گفت: مقام معظم رهبری در سه دهه گذشته، انقلاب را از پیچ و خم مشکلات و دشمنی ها، با سلامت عبور داده و به اینجا رسانده‌اند. هیچ ملتی به توفیق نمی‌رسد مگر اینکه رهبری بصیر، خردمند، بادرایت و الهی داشته باشد و این نعمت بزرگی است که خداوند بر ما ارزانی داشته که با وجود امام خامنه‌ای در همه این ایام با نگاه تیزبینانه ایشان توانسته‌ایم از پیچ‌های تاریخی گذر کنیم.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه چهل سالگی انقلاب اسلامی نقش جدی در هویت‌بخشی به کشور دارد، خاطرنشان کرد: ایران به عنوان کشوری با تمدن چندهزارساله، هزار وچهارصدسال پیش اسلام را به عنوان آیین و دین خود انتخاب کرد و در گسترش آن نقش بسزایی داشته است. ایران در دو سده به حضیض علمی رسید و زمانی که ما با تمدن غرب آشنا شدیم، در این نقطه قرار داشتیم، اما انقلاب اسلامی همچون بهاری در این سرزمین زمستان‌زده بود که حیات دوباره به ایران بخشید و نهال‌هایی را کاشت که یکی از آن‌ها علم و پژوهش است.
وی با اشاره به رکود علمی پیش از انقلاب اسلامی، تصریح کرد: در زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، جمعیت ایران ۳۳ میلیون نفر بود که از این تعداد تنها ۱۷۵ هزار نفر دانشجو بودند و هفت صدم درصد دانشجویان در رشته‌های پزشکی تحصیل می‌کردند. جمعیت دانشجویان تحصیلات تکمیلی هم در آن دوره حدود ۲۸ هزار نفر بود و کل فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ۳۵ هزار نفر بودند. ۸ هزار و ۲۴۹ نفر نیز عضو هیأت علمی دانشگاه‌های ایران بودند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه آموزش عالی، خاطرنشان کرد: در این راستا می‌توان به جمعیت دانشجویان تحصیلات تکمیلی اشاره کرد که اکنون هر سال بیش از ۲۰ هزار دانشجو در مقطع دکتری وارد دانشگاه می‌شوند. جمعیت آموزش عالی امسال به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر رسید که نسبت به سال ۱۳۵۷ افزایش ۲۰ برابری داشته است. با توجه به این پیشرفت ها، ایران توانست در دهه اخیر مقام شانزدهم علمی جهان را از لحاظ برونداد‌های پژوهشی کسب کند.
وی ادامه داد: کشوری که در سال ۱۳۵۶ رتبه پنجم منطقه و ۵۹ جهانی را داشت، اکنون به جایگاه نخست منطقه‌ای و شانزدهم جهانی رسیده که دانشگاه آزاد اسلامی نیز در کسب این موفقیت نقش جدی داشته، به طوری که یک میلیون و ۳۲۰ هزار دانشجو در این دانشگاه تحصیل می‌کنند و دانشگاه آزاد اسلامی در ارائه مقالات نقش اول کشور را داشته و براساس گزارش شانگ‌های رتبه ۲۱۹ جهانی را در حوزه تکنولوژی از آنِ خود کرده است.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه مقاله‌ای درباره تحول نانو در ایالات متحده آمریکا منتشر شده که به بررسی سه دهه تحول این فناوری می‌پردازد، گفت: براساس این مقاله، در سال ۱۹۹۵ دانشگاه‌های پیشتاز حوزه نانو، همه آمریکایی بودند، اما در سال ۲۰۱۵، از ۲۰ دانشگاه برتر این حوزه، ۱۹ دانشگاه از کشور چین بودند و رتبه بیستم از آنِ دانشگاه آزاد اسلامی است که این دستاورد افتخار بزرگی برای کشور ایران است.
طهرانچی با بیان اینکه دشمن تلاش دارد با سیاه‌نمایی، کاستی‌های کشور را بزرگ و دستاورد‌ها و توانمندی‌ها را بسیار کوچک نشان دهد، تأکید کرد: باید دقت داشته باشیم که فریب دشمنان را نخوریم، به نقاط قوت خود ببالیم و ضعف‌ها را برطرف کنیم. در این رابطه مقام معظم رهبری روز گذشته بیانیه‌ای تحت عنوان «گام دوم انقلاب اسلامی» ارائه کردند که نکات بسیار قابل تأمل و مهمی در آن وجود دارد.
وی با اشاره به بیانیه مقام معظم رهبری درباره چهل سالگی انقلاب اسلامی گفت: رهبر معظم انقلاب در فراز اول بیانیه «گام دوم انقلاب اسلامی» می‌فرمایند «انقلاب پرشکوه ملّت ایران که بزرگ‌ترین و مردمی‌ترین انقلاب عصر جدید است، تنها انقلابی است که یک چلّه‌ی پُرافتخار را بدون خیانت به آرمانهایش پشت سر نهاده و در برابر همه وسوسه‌هایی که غیرقابل مقاومت به نظر میرسیدند، از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کرده و اینک وارد دوّمین مرحله خودسازی و جامعه‌پردازی و تمّدن‌سازی شده است.»
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب به دستاورد‌های چهل ساله انقلاب می‌پردازند و تأکید می‌کنند که انقلاب به یک انحطاط تاریخی طولانی پایان داد و کشور را در مسیر پیشرفت سریع قرار داد و جوانان را میدان‌دار اصلی حوادث و وارد عرصه مدیریت کرد، روحیه و باور «ما می‌توانیم» را به همگان منتقل کرد و به برکت تحریم دشمنان، اتکاء به توانایی داخلی را به همه آموخت و این منشأ برکات بزرگی شد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: این موضوع یعنی جوان اصفهانی برای دفاع از تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران به مرز‌های سیستان و بلوچستان می‌رود و با افتخار از آن دفاع می‌کند و در مقابله با دشمنان، از جان خود می‌گذرند و به شهادت می‌رسند؛ این موضوع حتی فراتر از مرزهاست و شاهد جوانانی هستیم که به عنوان مدافعان حرم در خارج از کشور رشادت می‌کنند و مردم با افتخار به جوانان خود می‌بالند.
طهرانچی با اشاره به بخش دیگری از بیانیه مقام معظم رهبری، گفت: ایشان در فرازی از این بیانیه می‌فرمایند: «.. موتور پیشران کشور در عرصه علم و فنّاوری و ایجاد زیرساخت‌های حیاتی و اقتصادی و عمرانی، تاکنون ثمرات بالنده آن روز به روز فراگیرتر می‌شود. هزاران شرکت دانش‌بنیان، هزاران طرح زیرساختی و ضروری برای کشور در حوزه‌های عمران و حمل و نقل و صنعت و نیرو و معدن و سلامت و کشاورزی و آب و غیره، میلیون‌ها تحصیل‌کرده دانشگاهی یا در حال تحصیل، هزاران واحد دانشگاهی در سراسر کشور، ده‌ها طرح بزرگ...» رهبر معظم انقلاب فعالیت هزاران واحد دانشگاهی در سراسر کشور را به عنوان یکی از دستاورد‌های انقلاب اسلامی بر می‌شمارند که بدون شک دانشگاه آزاد اسلامی هم در بین این واحد‌ها نقش و جایگاه فعالی دارد.
وی افزود: مقام معظم رهبری در این بیانیه می‌فرمایند «ایرانِ پیش از انقلاب، در تولید علم و فنّاوری صفر بود، در صنعت به‌جز مونتاژ و در علم به‌جز ترجمه هنری نداشت.» ایران به عنوان کشوری که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، روزانه ۶ میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد، چنین وضعیتی داشت، اما اکنون به برکت انقلاب و با توجه به اینکه فروش نفت به یک‌سوم کاهش یافته، دستاورد‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف تولیدی، فناوری، صنعتی و... داشته است.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه به فرموده مقام معظم رهبری «انقلاب اسلامی بینش سیاسی آحاد مردم و نگاه آنان به مسائل بین‌المللی را به گونه شگفت‌آوری ارتقا داد»، اظهار داشت: هیچ نظامی به اندازه جمهوری اسلامی ایران جرأت ندارد خود را تا این حد در معرض انتخابات و آرای عمومی قرار دهد، اما یکی از رموز بقای جمهوری اسلامی ایران این بوده که از بینش سیاسی مردم نترسیده است.
طهرانچی در ادامه گفت: در بیانیه مقام معظم رهبری با اشاره به ظرفیت‌های بالقوه ایران، آمده است: «ایران با دارا بودن یک درصد جمعیت جهان، دارای ۷ درصد ذخایر معدنی جهان است: منابع عظیم زیرزمینی، موقعیت استثنائی جغرافیایی میان شرق و غرب و شمال و جنوب، بازار بزرگ ملی، بازار بزرگ منطقه‌ای با داشتن ۱۵ همسایه با ۶۰۰ میلیون جمعیت، سواحل دریایی طولانی، حاصلخیزی زمین با محصولات متنوّع کشاورزی و باغی، اقتصاد بزرگ و متنوع، بخش‌هایی از ظرفیت‌های کشور است؛ بسیاری از ظرفیت‌ها دست‌نخورده مانده است. گفته شده است که ایران از نظر ظرفیت‌های استفاده نشده‌طبیعی و انسانی در رتبه اول جهان است. بی‌شک شما جوانان مؤمن و پرتلاش خواهید توانست این عیب بزرگ را برطرف کنید.»
وی خاطرنشان کرد: بی‌سابقه است که رهبر یک کشور چنین نگاهی به علم و جایگاه علم داشته باشد. مقام معظم رهبری می‌فرمایند «دانش، آشکارترین وسیله عزت و قدرت یک کشور است. روی دیگر دانایی، توانایی است. دنیای غرب به برکت دانش خود بود که توانست برای خود ثروت و نفوذ و قدرت دویست ساله فراهم کند و با وجود تهیدستی در بنیان‌های اخلاقی و اعتقادی، با تحمیل سبک زندگی غربی به جوامع عقب‌مانده از کاروان علم، اختیار سیاست و اقتصاد آن‌ها را به دست گیرد.» در جای دیگری از این بیانیه، رهبر معظم انقلاب به اهمیت علم و دانش تأکید کرده و می‌فرمایند «.. این راه طی شده، با همه اهمیتش فقط یک آغاز بوده است و نه بیشتر. ما هنوز از قله‌های دانش جهان بسیار عقبیم؛ باید به قله‌ها دست یابیم. باید از مرز‌های کنونی دانش در مهم‌ترین رشته‌ها عبور کنیم... سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل: شهدای هسته‌ای نیز داده است. به‌پاخیزید و دشمن بدخواه و کینه‌توز را که از جهاد علمی شما به شدت بیمناک است ناکام سازید.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: نکاتی که رهبر معظم انقلاب برای آینده می‌فرمایند، امیدبخش و نگاه خوشبینانه به آینده است، چرا که امروز دشمن می‌خواهد امید را از جوانان بگیرد و امید نقطه و حلقه اولی است که باید در این زمینه کار کنیم. با توجه به اهمیت این موضوع، دانشگاه آزاد اسلامی با برنامه‌های تحولی خود می‌خواهد با حرکت در این ریل و با تجدیدنظر به نگاه گذشته، با حفظ اصول و با تغییرات و داشتن صیرورت در این مسیر نقش‌آفرین باشد.
طهرانچی با بیان اینکه در بیش از دو سال گذشته که در خدمت عزیزان دانشگاه آزاد اسلامی بوده‌ام، سعی کردم درک درستی از محیط این دانشگاه داشته باشم، گفت: با توجه به اهمیت دانشگاه آزاد اسلامی در کشور، ساختار جدیدی را برای آن طراحی کردیم تا بتوانیم با بهینه‌سازی عملکرد و چابک‌سازی ساختار، مدیریت دانش را انجام دهیم و نگاه اداره علم در دانشگاه را از نگاه اداری به نگاه علمی و موضوعی تغییر دهیم.
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: در راستای بهینه سازی عملکرد و ساختار نظام آموزشی، پژوهشی، فناوری و نوآوری دانشگاه و مدیریت دانش به صورت بهینه و انسجام بخشی در سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظارت راهبردی در امور تحصیلی دانشجویان در مقطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی اعم از آموزش و پژوهش به خصوص تحصیلات تکمیلی، معاونت‌های دانشگاه به دو دسته موضوعی و بخشی تقسیم می‌شوند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: معاونت‌های موضوعی امور تحصیلی دانشجویان را در تمامی مقاطع عهده دار هستند و معاونت‌های بخشی امور تکمیلی دانشگاه که می‌تواند در تسهیل و انجام هر چه بهتر آن موثر واقع شود را عهده دار هستند. در کنار معاونت ها، مراکز نیز نقش تسهیل در حکمرانی دانشگاه به نحوه متمرکز را عهده دار خواهند بود.
وی در ادامه تصریح کرد: در ساختار جدید دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت‌های «علوم انسانی و هنر»، «علوم مهندسی و کشاورزی»، «آموزش‌های عمومی و مهارتی» و «تحقیقات، فناوری و نوآوری» ایجاد شده و امور مربوط به دانشجویان هر یک از این حوزه‌ها در معاونت مربوط به آن بررسی می‌شود، البته این تغییر ساختار فقط مربوط به ستاد است و در واحد‌های دانشگاهی امور مربوط به دانشجویان در معاونت‌های آموزشی و پژوهشی به همان شکل سابق انجام می‌شود.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: وظایف و سیاست‌های ۱۵۲ دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی توسط «معاونت علوم انسانی و هنر»، وظایف و سیاست‌های مربوط به ۱۲۵ دانشکده پزشکی و پیراپزشکی و رسیدگی به وضعیت بیمارستان‌ها زیرنظر «معاونت علوم پزشکی» است. امور مربوط به بیش از ۱۸۰ دانشکده علوم مهندسی و کشاورزی زیر نظر «معاونت علوم مهندسی و کشاورزی» و مدارس و آموزشکده‌های سما تحت عنوان «معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی» هدایت و راهبری می‌شوند. شرح وظایف تمامی این معاونت‌ها نوشته شده و به زودی به استان‌ها ابلاغ می‌شود.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه در دوره جدید نگاه موضوعی بر ساختار این دانشگاه حاکم است، خاطرنشان کرد: بر این اساس، تمامی امور مربوط به سنجش، پذیرش و فارغ‌التحصیلی دانشجویان در «مرکز سنجش، پذیرش و امور فارغ‌التحصیلی» انجام خواهد شد و تمامی فرآیند سامانه‌محور خواهد بود. به این ترتیب همان مرکزی که دانشجو را سنجش و پذیرش می‌کند، مدرک فارغ‌التحصیلی دانشجو را تأیید و صادر خواهد کرد. در گذشته امور مربوط به فارغ‌التحصیلان ذیل «معاونت فرهنگی و دانشجویی» انجام می‌شد، اما این ساختار مربوط به امور طولی است و با معاونت‌هایی که ساختار عرضی دارند، متفاوت است.
طهرانچی افزود: در رابطه با ساختار جدید، سمت «قائم مقام رئیس دانشگاه در امور آموزش عالی و ساماندهی پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی و مدیر مرکز جذب و امور هیأت علمی» را تعیین کردیم که هماهنگی‌ها با وزارت علوم از طریق ایشان انجام خواهد شد.
وی با بیان اینکه هیأت ممیزه دانشگاه آزاد اسلامی به سه هیأت ممیزه «علوم انسانی و هنر»، «علوم مهندسی و کشاورزی» و «علوم پزشکی» تقسیم می‌شود، گفت: دبیران این هیأت ها، معاونت‌های موضوعی بوده و اجرای امور آن برعهده «مرکز جذب و امور هیأت علمی» است.
طهرانچی با بیان اینکه پژوهش برون‌سازمانی و پژوهش‌های غیردانشجویی زیر نظر «پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی» پیگیری می‌شود، تصریح کرد: امور مربوط به کتابخانه ها، مراکز تحقیقاتی، شبکه‌های آزمایشگاهی و بانک اطلاعاتی هم از طریق «پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی» پیگیری می‌شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به راه‌اندازی «معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری» در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: مراکز رشد، شرکت‌های دانش بنیان و موضوعاتی که مربوط به تجاری سازی دانش است، زیر نظر این معاونت پیگیری خواهد شد. تألیف کتب درسی نیز با معاونت‌های موضوعی خواهد بود و نه پژوهشگاه.
وی با اشاره به تبدیل «اداره کل امور بین‌الملل» به «معاونت بین‌الملل و امور دانشجویان غیرایرانی» تصریح کرد: با توجه به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی دارای ۱۰ هزار دانشجوی غیرایرانی و واحد‌های فعال برون مرزی است، «اداره کل امور بین‌الملل» در ساختار جدید به «معاونت بین‌الملل و امور دانشجویان غیرایرانی» ارتقا یافت و قرار است در ۲۶ واحد دانشگاهی تعیین‌شده که مجری پذیرش دانشجویان غیرایرانی هستند، «سرپرست دانشجویان غیرایرانی» منصوب شود تا با ارتباطاتی که با معاونت‌های مختلف واحد دارد، به امور مربوط به دانشجویان خارجی رسیدگی کند که ساختار و وظایف آن به زودی به واحد‌های مجری ابلاغ خواهد شد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به وظایف «معاونت فرهنگی و دانشجویی» اظهار داشت: در ساختار جدید با توجه به اینکه امور مربوط به نقل و انتقالات و فارغ‌التحصیلی دانشجویان از ذیل معاونت فرهنگی و دانشجویی خارج شده، اما بخش دانشجویی آن قوام بیشتری یافته و موضوعات مختلفی همچون نظارت بر ارتقای امور صنفی دانشجویان، وضعیت رفاهی، سلامت دانشجویان، موضوع وکیل مدافع دانشجو و... لحاظ شده است.
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی به «معاونت امور مجلس و ارتباطات اجتماعی» اشاره کرد و گفت: به دلیل اینکه دانشگاه آزاد اسلامی دانشگاهی اجتماعی است و با همه ائمه جمعه، استانداران، فرمانداران، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی و کنشگران فعال در سطح شهرستان‌ها و استان‌ها ارتباط دارد، موضوع ارتباطات اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است، بنابراین ساختار معاونت پارلمانی دانشگاه به «معاونت امور مجلس و ارتباطات اجتماعی» تبدیل شد و «اداره کل حقوقی» نیز به «مرکز امور حقوقی و صیانت از دارایی ها» تبدیل شد.
طهرانچی با بیان اینکه اولین برنامه دانشگاه آزاد اسلامی در حیطه وظایف عمومی، برنامه‌ریزی برای ایجاد و پرورش قوه عاقله کشور است، گفت: برای تحقق این موضوع، ۱۵ برنامه عمومی تدوین کرده‌ایم که به زودی عملیاتی خواهد شد.