«الفبای مردگان» تلفیقی از جریان رئالیستی و روایت هزار و یک شب است
هادی خورشاهیان نویسنده کتاب «الفبای مردگان» است که سال گذشته هم نامزد جایزه جلال آل احمد شده است. وی در این اثر قصه تودرتویی را مطرح میکند که آن را برای خوانندگان به کتابی دوستداشتنی تبدیل کرده است. این نویسنده در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی ، درباره «الفبای مردگان» توضیحاتی ارائه کرده است.
میزان - کتاب را در طول چه مدتی نوشتید؟ ذهنیت اولیهتان در نوشتن این داستان چه بود؟
هادی خورشاهیان-با کار مداوم طی ۲۰ روز نگارش این کتاب را به سرانجام رساندم، البته در برخی روزها چیزی حدود ۴۰ صفحه مینوشتم. دوست داشتم با فاصلهای از کار قبلیام «دشمن آینده» گرفته بودم، رمان جدیدتر و رئالیستیتری بنویسم که در نهایت «الفبای مردگان» را نوشتم که نیمی از فضای آن در این حال و هوای رئالیستی دارد.
میزان - «الفبای مردگان» چگونه اثری است؟
هادی خورشاهیان-این رمان اثری واقعی با آدمهای واقعی و اتفاقات واقعی است. من سعی کردهام با الگوبردازی و گریزی به داستانهای هزار و یک شب، روایتهای متعدد از آدمهای مختلف را که شاکله رمان «الفبای مردگان» را تشکیل میدهد، مطرح کنم.
این رمان تلفیقی از جریان رئالیستی و روایت هزار و یک شب است و من برای نگارشش از هزار و یک شب الگو پذیرفتم و سعی کردهام شخصیتهای داستانم واقعی باشند. این کتاب شامل داستانهایی از قدیم الایام تا امروز است یعنی به وقایع جنگ، انقلاب وقایع تاریخی در بغداد و هند اشاره میکند.
میزان - پیام و هدفتان از نوشتن این داستان چه بود؟
هادی خورشاهیان-حرفی که در پس این داستان میخواستم به مخاطب منتقل کنم این بود که همه آدمها یکسری اشتباهات دارند که ممکن است هیچگاه فرصت برطرف کردن آنها را پیدا نکنند بنابراین وقتی دستشان ازدنیا کوتاه میشود باید کسی پیدا شود که آن اشتباهات را جبران کند.
در این کتاب قهرمان داستان یک دزد است که با متوجه شدن این موضوع در نیمه راه سعی دارد تا مسیر زندگیاش را با هدف جبران اشتباهات خود و پدر تغییر میدهد و... .
میزان - این کتاب داستانی یک خطی ندارد. داستانها با چه هدفی در کنار هم قرار گرفتهاند؟
هادی خورشاهیان-درست است، در این کتاب از چند داستان موازی استفاده کردهام برای مثال ماجرایی که در زندان اتفاق میافتد یا ماجرایی که خود یک قصه ۴۰ صفحهای است با فضایی متفاوت در این کتاب گنجانده شده است. در این کتاب به وقایعی پرداختهام که میتواند سرانجام در کنار هم قرار گیرند و ما را به سمتی ببرند که بتوانیم اشتباهاتمان راجبران کنیم.
میزان - تاکید و تکیه داستان بر چیست؟
هادی خورشاهیان-آنچه در این کتاب به آن اشاره میشود یکسری آرزوهای آدمها است که دوست دارند کارهای اشتباه را جبران کنند، روزهای خوبی در پیش داشته باشند و. این رمان آرزوی من را نیز مطرح میکند که دوست دارم زندگی آسودهتری داشته باشم. من به عنوان شخصیتی در درون رمان و نوسندهای در بیرون رمان، آنچه که در نگارش و داستانپردازی آرامم میکرد این بود که آدمها کابوسهای کمتری داشته باشند، رویاهای شیرین بیشتر و لحظات آرامشبخشی داشته باشند.
میزان - در بخشی از کتاب کاراکتر و قهرمان اصلی را دزد معرفی میکنید. با اشاره به تخلف که این فرد انجام میدهد چطور جبران کردن اشتباهات را برای مخاطب قابلپذیر کردید؟
هادی خورشاهیان-در داستان برای اینکه یکی از اشتباهاتش درس بگیرد و بتواند گذشته خود را با اعمال نیک جبران کند به شخصیتی پرداختهام که نه آدم مذهبی ونه ضدمذهبی است. این کاراکتر یک آدم عادی است که از مذهب فاصله گرفته بود و وقتی اتفاقاتی برایش میافتد و به درهای بسته میرسد در بن بست نهج البلاغه به مذهب باز میگردد و به نتیجه مثبتی که میخواهد میرسد.
میزان - چرا بوستان نهجالبلاغه را انتخاب کردید؟
هادی خورشاهیان-بوستان نهج البلاغه از این جهت انتخاب شد که در مسیری که قهرمان داستان میرود قرار بود به سولقان و سنگان برسد، در حالی که این فرد آنجا نماز میخواند بنابراین من راه نجاتش را به صورت تمثیلی از عدالت امیر المومنین (ع) معرفی کردم، به طوری که گویا متوسل به حضرت علی (ع) شده است و توانسته راه فراری برای خود بیابد.
میزان - آیا در نگارش کتاب نقدی هم نظری در پرداختن به عواملی که باعث بروز چنین اشتباهاتی شدهاند، داشتید؟
هادی خورشاهیان-این کتاب به مسائل اجتماعی اشاره دارد و هرجا به مسئلهای پرداخته شود، قطعا به شرایطی هم انتقاد میشود. در داستان آدمها قبول میکنند که اشتباه کردهاند، اگر چه من دنبال شخص مشخص نبودم تا بگویم که فلان فرد باعث بروز این اتفاق شده است.
میزان - بازخود مخاطبان تا امروز چطور بوده؟
هادی خورشاهیان-از بازخوردهای مخاطبان نیز میتوان به پستهایی اشاره کرد که نشان میدهد که خوانندگان کتاب از نوع روایت خوششان آمده است.
میزان - این کتاب چقدر دیده شد و رضایتتان را جلب کرد؟
هادی خورشاهیان-هر نویسنده هر اثرش را دوست دارد در الفبای مردگان آنچه دوست داشتم این بود که ناشر خوبی آن را چاپ کرد یعنی این اثر جزو کتابهایی بود که برایش به دنبال ناشر نگشتم. همچنین از دیگر اتفاقات خوبی که برای آن افتاد این بود که در جایزه ادبی جلال آل احمد جزو ۵ کاندید شد، بنابر این میتوان نتیجه گرفت که جزو کتابهایی بود که خوب دیده شد.
به دلیل ساختار هزار و یک شبی و تو درتو بودن کتاب و روایتهای متعدد و وقایع عجیب و غریبی که برای آدمها در این کتاب روی میدهد با اینکه به عنوان یک نفر نمیتوانستم تمام وقایع را تجربه کرده باشم، اما وقتی کتاب را نوشتم و خواندم، متوجه شدم که میتوانستم به جای قهرمان کتاب در زمانها و مکانهای مختلف باشم. در این کار شخصیت مختلف یک انسان را به تصویر کشیدم که خودم دوست داشتم.
میزان - کتاب تجدید چاپ هم شد؟
هادی خورشاهیان-تا جایی که اطلاع دارم تجدیدچاپ نشده است. این کتاب با تیراژ ۱۱۰۰ نسخه از سوی نشر نیلوفر به بازار آمد.