دیدار نخبگان با رئیس دستگاه قضا؛ پیشنهادهای نخبگان به قاضیالقضات برای اصلاح حکمرانی
بر اساس گزارش «فرهیختگان» از دیدار نخبگان با رئیس دستگاه قضا؛ حدود ۴۰ نفر از نخبگان کشور ۲۸ آبانماه در نشستی مهمان حجتالاسلام والمسلمین غلامحسین محسنیاژهای، رئیس قوه قضاییه بودند.
نشستی که در ادامه دیدارهای تخصصی قاضیالقضات و با هدف رسیدگی ویژه به امور قضایی و حقوقی استان تهران برگزار شد و در این دیدار چندساعته، نخبگان برخی از مسائل مبتلابه مربوط به این دستگاه قضایی کشور را مطرح کردند. بحث عدم تأمین نیروی انسانی مورد نیاز، نحوه اثرگذاری این دستگاه در حوزه حکمرانی هوش مصنوعی، نحوه مبارزه با مفاسد مالی و... را باید جزء مسائلی دانست که از سوی نخبگان حاضر در این نشست مطرح شده بود.
حجتالاسلام والمسلمین محسنیاژهای هم در این دیدار به لزوم ارائه راهکار در ایدههای نخبگانی اشاره و عنوان کرد: «ما در موضوعات حاکمیتی، بعضاً با مقولههایی مواجه میشویم که دوسویه و یا چند سویهاند و ایضاً مراعات همه جوانب آنها ضروری است.
از سویی هم ضرورت تلفیق تجربه با نخبگی و جوانی در نظام مدیریتی کشور، یک اصل غیرقابل انکار است.» نکته قابل توجه در صحبتهای قاضیالقضات، لزوم اتخاذ تدابیر و تمهیدات در مقابل حوزه هوش مصنوعی است. موضوعی که به گفته این مقام مسئول؛ جامعه نخبگانی کشور میتوانند در این حوزه نیز ارائه طریق و راهکار داشته باشند تا تجارب مدیران قدیمی با نخبگی جوانان آمیخته و ممزوج شود. عالیترین شخص دستگاه قضایی کشور همچنین صیانت از فرد فرد اعضای جامعه بهویژه نخبگان را یک اصل اساسی معرفی و عنوان کرد: «برخی مناصب و موقعیتها به سبب اقتضائاتی که دارند، بیشتر در کمین دامهای شیاطین و وسوسهها و لغزشهایند؛ افراد نخبهای بودند که چهره شدند و در حوزههای مختلف انجام وظیفه کردند، اما بعدها با مشکلاتی مواجه شدند؛ فلذا اتخاذ رویکردهای صیانتی نیز در قبال نخبگان، امری بسیار مهم و حیاتی است.»
حجتالاسلام والمسلمین محسنی اژهای درباره محدودیتهایی که در قبال فضای مجازی و برخی سکوهای این فضا بهواسطه وقایع پاییز ۱۴۰۱ و یا تصمیمات کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و در موارد نادری نیز بهواسطه آرای قضایی، ایجاد شده نیز گفت: «درخصوص این محدودیتها سه نظر وجود دارد؛ یک نظر، ناظر بر آن است که این محدودیتها بهطور کامل رفع شوند؛ در این زمینه باید این سؤال را مطرح کرد که آیا سایر کشورها حاکمیت خود را در قبال فضای مجازی مخدوش میکنند؟ اما نظر دیگر بر این قائل است که محدودیتها بیشتر شود و صرفاً بر بستر و ظرفیت شبکههای بومی حرکت کنیم؛ و نهایتاً نظر سوم ناظر بر روش بینابینی است و قائل به این است که آن دسته از سکوهایی که حائز منافع بیشتر و مضار کمتر است، رفع محدودیت شوند و همزمان سکوهای داخلی ارتقا و توسعه یابند و زیرساختهای این حوزه تکمیل شوند.»
مسئله مهم در اینگونه دیدارها را باید طرح بدون واسطه موضوعات مهم از سوی جامعه نخبگانی به مقامات دانست؛ اتفاقی که میتواند زمینه را برای اصلاح برخی از رویهها هموار کند. در ادامه صحبتهای ۷ نفر از نخبگان حاضر در این نشست آورده شده است.
دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه امام صادق (ع): تداوم جلسه با رئیس دستگاه قضا باعث نتیجهبخش بودن آن خواهد شد
فاطمه کریمیدردشتی، دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه امام صادق (ع) در گفتگو با «فرهیختگان» با بیان اینکه در این نشست خواستار تبیین تدابیر دستگاه قضا در حوزه حکمرانی فضای مجازی شدم، گفت: «در این نشست از رئیس دستگاه قضا این سؤال را پرسیدم که تدبیر قوه قضاییه در حوزه حکمرانی فضای مجازی چیست؟ این سؤال را نیز با تأکید مقاممعظمرهبری بر حکمرانی قانونمند فضای مجازی و مدلهای بومی که مبتنی بر سبک زندگی اسلامی- ایرانی در پژوهشهای این حوزه ارائه شده، مطرح کردم.» او ادامه داد: «در این نشست اعلام کردم که در پژوهشها مدلهای حکمرانی این حوزه در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته، مضامین استخراج شده و براساس جامعه اسلامی بومیسازی شده و با توجه به یافتههای همین پژوهشها نیز این موضوع را از رئیس قوه قضاییه مطالبه کردم که با توجه به نقش مهم قوه قضاییه در این عرصه ازجمله مواجهه با جرایم سایبری چه تدبیری اندیشیده شده است؟»
دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه امام صادق (ع) درباره اهمیت برگزاری این نشست گفت: «نشست با مسئولان جهت بیان مطالبات و دغدغهها و ایدهها غنیمت است، اما مدتزمان اندکی که برای بیان نقطه نظرات لحاظ میشود، باعث خواهد شد تا صحبتها در حد طرح مسئله و ایده باقی بماند، در حالی که بر اساس صحبتهای خود رئیس قوه قضاییه، فرق جلسات با نخبگان ارائه راهکار علاوه بر بیان مسائل و دغدغههاست. با این حال متأسفانه فرصتی پیش نیامد تا به تفصیل مدلهای حکمرانی فضای مجازی، الگوی مطلوب آن و همچنین مسائل حوزه زنان که مرتبط با قوه قضاییه است، ارائه شود.»
کریمیدردشتی با بیان اینکه طبیعتاً زمانی ایدهها و دیدگاههای مطرحشده به نتایج مطلوب میرسد که این نوع نشستها به صورت مستمر برگزار شود و در کنار آن، پیگیریهای لازم جهت تحقق ایدهها صورت گیرد، خاطرنشان کرد: «یکی دیگر از نکات حائز اهمیت در نشست نخبگان با مسئولان، پیگیری مطالبات مقاممعظمرهبری از دستگاههای مرتبط است که در دیدگاهها و نقطهنظرات نخبگان دیده میشود. بهگونهای که مطالبهگری از مسئولان جهت تبیین اقدامات صورتگرفته و ایجاد تغییر و تحولات در برخی از حوزهها میتواند با ایدههایی نوین از سوی نخبگان اثربخشتر شود.»
عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید بهشتی: رئیس دستگاه قضا خواستار برگزاری جلسات تخصصی با نخبگان شد
علیرضا سبوحی، عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید بهشتی نیز درباره این جلسه به «فرهیختگان» با بیان اینکه فلسفه برگزاری این جلسه را باید مثبت ارزیابی کرد، گفت: «با توجه به اینکه معمولاً این جلسات چالشی است، همین که رئیس قوه قضاییه این چالش را میپذیرد و به جمع نخبگان میآید از اهمیت بالایی برخوردار است؛ دلیل این مسئله هم آن است که نخبگان انتظارات بالایی داشت و آرمانگرایانه نگاه میکنند و اطلاعاتشان در حوزه تخصصیشان بالا است و همین مسئله باعث میشود تا احتمال چالشی بودن این جلسات هم وجود داشته باشد.» او تصریح کرد: «موضوع مهم این جلسه آن بود که هرچند تنوع بالایی از رشتهها را شاهد بودیم، اما نکات خوبی در آن مطرح شد. حتی خود رئیس قوه قضاییه هم بسیاری از نظرات را تأیید و حتی اعلام کرد این مسائل جزء مشکلات روز این دستگاه هم به شمار میرود، تا جایی که حتی ۳ درخواست نیز از نخبگان برای حل چالشها داشت. تصور میکنم این فضا و تعامل اگر به صورت مستمر دنبال شده و عمیقتر باشد میتواند هم به نخبگان برای شناخت وضعیت اجرایی کشور و هم برای دریافت ایده و راهکارهای حل چالشها کمک کند.»
عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه عمده محتوای ارائهشده از سوی نخبگان در این جلسه مربوط به مسائل خود دستگاه قضا بوده است، ادامه داد: «به طوری که از مجموع ۷ نفری که به مشکلات این دستگاه پرداختند ۴ نفر از آنها یعنی بیش از نصف آنها به مسئله هوش مصنوعی اعم از چالشها و فرصتهایی که این حوزه دارد، اشاره کردهاند. همچنین پیشنهادهایی هم برای ارتباط بین نخبگان و دستگاه قضا هم مطرح شد.» سبوحی گفت: «ما امروز مشکلاتی مانند اطاله دادرسی، قیمتگذاری مختلف و نارضایتی در حوزه رسیدگی به مسائل مردم را نسبت به دستگاه قضا شاهدیم که میتوان از طریق هوش مصنوعی آنها را کاهش دهیم و البته پرداخت به این موضوع نیز در این دیدار مطرح شده بود.»
وی اظهار داشت: «درمجموع در این جلسه از نوع نگاه و روشنفکری رئیس دستگاه قضا لذت بردیم و او نیز عنوان کرد که با یک جلسه و آن هم به این شکل که هر فرد در ۴ دقیقه نظرات خودش را مطرح کند، کفایت نمیکند؛ از این رو طبیعتاً تداوم این جلسات میتواند اثربخشی بیشتری داشته باشد. قطعاً برای حفظ ارتباط نیازمند تداوم چنین جلساتی هستیم. همچنین نیازمند استفاده از مشاوران جوان هم در کنار رئیس قضا و دیگر معاونانایم که البته این مسئله در دیگر دستگاهها هم قابل پیادهسازی است. یعنی باید کاری کنیم که جوانان خوشفکر در دستگاهها حضور پیدا کنند.»
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: «هرچند شاید این جوانان بعضاً نظرات خام و نادقیقی داشته باشند، اما بهتدریج بحث حکمرانی را فرا میگیرند و به همین دلیل حضور آنها در کسوت مشاور در کنار مسئولان اهمیت بالایی دارد. موضوع مهم دیگری که باید به آن اشاره کنم نیز درخواست خود رئیس قوه قضاییه مبنیبر برگزاری جلسات تخصصی با تعیین موضوع قبلی با نخبگان است.» سبوحی با بیان اینکه در این جلسه ضابطهمند کردن و تدوین آییننامههای قیمتگذاری، حدود کف و سقف قیمتگذاری را بهعنوان یکی از مطالبات تخصصی از رئیس قوه قضاییه مطرح کرد، افزود: «کاهش زمان کارآموزی کارشناسان رسمی قوه، امکان ارتباط بیشتر بین نخبگان و دستگاه قضا به صورت تخصصی و اثرگذار، تسریع در جذب نخبگان در دستگاه قضا و تسهیل ورود نخبگان به حوزه کارشناسی قوه هم از دیگر مطالباتی بود که در این جلسه از سوی بنده مطرح شد.»
انتهای پیام/